ဘီဘီစီ၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ထူးချွန်ထင်ရှား အမျိုးသမီး ၁၀၀

  • လီမာ အာဖ်ရှစ်

    အာဖကန်နစ္စတန် ကဗျာဆရာ

    လီမာ အာဖ်ရှစ်ဟာ ဆုတံဆိပ်ရ ကဗျာဆရာနဲ့ စာရေးဆရာဖြစ်ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမျိုးသားတွေ ဦးဆောင်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကို ဆန်းစစ်ဝေဖန်ထားတဲ့ ကဗျာတွေ ဆောင်းပါးတွေ ရေးခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ သတင်းစာပညာကို လေ့လာခဲ့ပြီးနောက် အလွတ်သတင်းထောက်နဲ့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လေ့လာသူအဖြစ် ၅ နှစ်ကျော်ကြာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ ကာဘူးလ်တက္ကသိုလ် ကဗျာအသင်း Sher-e-daneshgah မှာ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေး အကျပ်အတည်း ပြဿနာတွေ ဖြစ်နေပေမဲ့ လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခုအဖြစ် ဆက်တည်တံ့နိုင်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အဲဒီအသင်းက ကိုဗစ်ကာလအတွင်း အသင်းဝင် ၂၀၀ ကျော်အတွက် အွန်လိုင်းကနေ ကဗျာဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    *အာဖဂန်ကျဆုံးခြင်းဟာ အနှစ် ၂၀ လောက် ကျွန်မတို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရတဲ့ ရွှံ့တွင်းထဲကို ပြန်နစ်ဝင်သွားသလိုပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ မျှော်လင့်ချက်တော့ ရှိပါသေးတယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ တောအုပ်မျက်မဲထဲက သစ်ကိုင်းတစ်ကိုင်းလို အလင်းဆီရောက်ဖို့ တိုးထွက်နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။

  • ဟာလီမာ အေဒင်

    ကင်ညာ လူသားချင်းစာနာမှုအရေး လှုပ်ရှားသူ၊ မော်ဒယ်ဟောင်း

    ပထမဆုံး ဟိဂျာ့ဘ် ခေါင်းခြုံဆောင်း ဆူပါမော်ဒယ် ဟာလီမာ အေဒင် ဟာ ဆိုမာလီမျိုးရိုးက ဆင်းသက်လာသူ ဖြစ်ပြီး သူ့ကို ကင်ညာက ဒုက္ခသည်စခန်း တစ်ခုမှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ အကြီးဆုံး‌ မော်ဒယ်အေဂျင်စီ တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ IMG Models ကုမ္ပဏီနဲ့ စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ မော်ဒယ် သရုပ်ပြတဲ့အခါ သူ့ရဲ့ ဟိဂျာ့ဘ် ခေါင်းခြုံကို မဖြုတ်ခိုင်းရဘူး ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုကို သူ့ကန်ထရိုက် စာချုပ်ထဲမှာ ထည့်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ ဗြိတိသျှ Vogue မဂ္ဂဇင်းရဲ့ ရေကူးဝတ်စုံပုံတွေအကြောင်း မျက်နှာဖုံးမှာ ဖော်ပြခံရတဲ့ ပထမဆုံး ဟိဂျာ့ဘ် ခေါင်းခြုံသူ မော်ဒယ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အေဒင်ဟာ မွတ်ဆလင် အမျိုးသမီးတွေအတွက် အသိပညာပေးနိုင်မှုနဲ့ သိမြင်နိုင်စွမ်း တိုးတက်လာဖို့ ကြိုးပမ်း လှုပ်ရှားနေပြီး ကလေးသူငယ်များ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ယူနီဆက်ဖ်အဖွဲ့ရဲ့ သံတမန် တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    မွတ်ဆလင်ဖြစ်တဲ့ သူ့ရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုနဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ တွေ့ရတဲ့အတွက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ မော်ဒယ်အလုပ်ကနေ ထွက်လိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖက်ရှင်လောကတွင်းနဲ့ အဲဒီထက် ကျော်လွန်တဲ့ အကျိုးထိရောက်မှု တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ဖို့ ဆက်ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။

    *ကိုဗစ်ကပ်ဘေး ကာလအတွင်း ကျွန်မတို့ ဘေးကင်းအောင် ရှေ့တန်းကနေ လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက အစွမ်းကုန် ဆောင်ရွက်ပေးနေတာ ‌ကျွန်မတို့ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်၊ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံမှုတွေကို အလေးထားကြဖို့ ကျွန်မဆုတောင်းနေပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်စိတ်တွေနဲ့အတူ ရှေ့တိုးလျှောက်လှမ်းရင်းနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို နဂိုအတိုင်း ပြန်ဖြစ်အောင် လုပ်သွားနိုင်ပါတယ်

  • အိုလူယယ်မီ အဒီတီဘာ အိုရီဂျာ

    နိုင်ဂျီးရီးယား Headfort Foundation တည်ထောင်သူ

    ရာဇဝတ် ရှေ့နေဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီး သီးသန့် Headfort Foundation ဥပဒေရေးရာ အကြံပေး အဖွဲ့ကို တည်ထောင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    လေးဂို့စ်မြို့မှာ အခြေစိုက်ပြီး အဖွဲ့ဝင် ၄ ဦးပါတဲ့ သူတို့ အဖွဲ့ဟာ အကျဉ်းထောင်တွေကို သွားပြီး မရားသဖြင့် ထောင်ဒဏ်အပြစ်ပေး ခံခဲ့ရတဲ့၊ အာမခံ မရနိုင်တဲ့ နွမ်းပါးတဲ့ အကျဥ်းသားတွေနဲ့ အမှုမစစ်ခင်မှာ ကာလရှည်ကြာစွာ ချုပ်နှောင်ခံထားရသူတွေကို ကူညီနေကြပါတယ်။ အိုလူယယ်မီ အဒီတီဘာ-သြော်ရီဂျာ နဲ့ အဖွဲ့ဟာ အသက်မပြည့်သေးတဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို အက၌်းးထောင်ပြင်ပမှာ ဘဝသစ် စနိုင်ဖို့အတွက် အထူးကူညီပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ စတင်တည်ထောင်ခဲ့ကြတဲ့ သူတို့ အဖွဲ့ဟာ ပြစ်မှုမကြီးတဲ့ လူ ၁၂၅ ယောက်ကို အခမဲ့ ဥပဒေ ရေးရာ အကြံပေးမှုတွေနဲ့ ကူညီပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို အသစ်က ပြန်စဖို့ အားလုံး ပါဝင်လုပ်ဆောင်ကြရပါမယ်။ ကမ္ဘာကြီးမှာ လွတ်လပ်မှုနဲ့ လုံခြုံမှု ရှိဖို့ လုပ်သင့်တာ မှန်သမျှကို ဖွင့်ဟ ပြောကြား၊ ထောက်ပံ့ကူညီပေးရပါမယ်။

  • မူကာဒါဆာ အာမက်ဇိုင်

    အာဖဂန်နစ္စတန် လူမှုရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူ

    အာဖဂန်နစ္စတန်အရှေ့ပိုင်း နန်ဂဟာပြည်နယ်မှာ အမျိုးသမီးငယ် ၄၀၀ ကျော်နဲ့ ကွန်ရက်ဖွဲ့ပြီး အနီးဝန်းကျင် ခရိုင်တွေက အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုခံရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို သွားရောက် ကူညီပေးဖို့စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

    ကိုဗစ်နိုင်တင်း ကပ်ဘေး ကာလအတွင်း မမှန် သတင်းတွေအများအပြားရနေတဲ့ အမျိုသမီးတွေနဲ့ သူတို့လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းကို ပံ့ပိုးကူညီရာမှာ မူကာဒါဆာ အာမက်ဇိုင် ကိုယ်တိုင် ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးငယ်တွေရဲ့ အခွင့်အရေး အတွက် ကြိုးပမ်းတဲ့အာဖဂန်ရဲ့ လူငယ်ပါလီမန် အဖွဲ့ဝင်ဟောင်းဖြစ်ပါတယ်။

    ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနဲ့ ပဋိပက္ခအဖြေရှာရေးတို့မှာ ထင်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ်က ချီးမြှင့်တဲ့ N-Peace ဆုကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    *အရင်တုန်းက အစိုးရမရှိခဲ့သလိုမျိုး ဒီလို ရုတ်တရက်အပြောင်းအလဲ တခါမှ မကြုံဖူးခဲ့ ပါဘူး။ အခုအချိန်မှာ မျိုးဆက်သစ်တွေ အတွက် တခုတည်းသော မျှော်လင့်ချက်ကတော့ ကွာဟချက်တွေကို ဖြည့်ပြီး စနစ်ကိုပြုပြင် ပြောင်းလဲဖို့ပါ။ ဒါကလည်း နိုင်ငံတကာက ပံ့ပိုးမှသာ ဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။

  • ရက်ဒါ အက်ဘာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် အနုပညာရှင်

    အမျိုးသမီးတွေကို မုန်းပြီး အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုတွေဟာ အမြင်အာရုံဖမ်းစားနိုင်တဲ့ အာဖဂန်အနုပညာရှင်ရဲ့ အဓိက လက်ရာတွေပါ။ ရက်ဒါ အက်ဘာဟာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖို့အတွက် အနုပညာကို ကြားခံနယ်တခုအဖြစ် အမြဲတစေ အသုံးပြုပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေ ရသင့်ရထိုက်တဲ့ မြင်ကွင်းတွေကို ဖန်တီးပါတယ်။

    သူ့နိုင်ငံ သမိုင်းမှာ ပါ၀င်ခဲ့ကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အဓိက အခန်းကဏ္ဍကို ဂုဏ်ပြုဖို့အတွက် မတ်လ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီးများနေ့မှာ 'Superwomen' (Abarzanan) ဆိုတဲ့ ပန်းချီပြပွဲတွေကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကစပြီး နှစ်စဉ်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ မကြာသေးခင်အချိန်ထိ ကာဘူးလ်မြို့ ဒါမှမဟုတ် တနေရာရာမှာ အမျိုးသမီး သမိုင်းပြတိုက် တခုဖွင့်ဖို့ သူ လုပ်ဆောင်နေခဲ့ပါတယ်။

    သူ့ရဲ့ အနုပညာဟာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ ဘာသာရေး တန်ဖိုးထားမှုတွေအပေါ် အမျိုးသမီးတွေကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချထားတဲ့ လူမှုရေးရာ ဥပဒေတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ၀ေဖန်ကြဖို့ အထောက်အကူအညီပြုလိမ့်မယ်လို့ သူ ယုံကြည်ပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ သူ့နိုင်ငံသားတွေကို အစွန်းရောက်သမားတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေက ဆယ်စုနှစ်တွေနဲ့ချီ မတရားဖိနှိပ်ပြီး အခွင့်အရေးတွေ ချိုးဖောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိုးတက်ဖွံဖြိုးတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံဖြစ်ဖို့၊ လွတ်လပ်စွာ နေထိုင်ခွင့်ရဖို့နဲ့ ဥစ္စာဓန ကြွယ်၀ချမ်းသာတဲ့ တကျော့ပြန် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ တည်ထောင်ဖို့အတွက် ဘယ်တော့မှ ရပ်တန့်သွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

  • အက်ဘီယာ အက်ကရမ်

    ပါကစ္စတန် မသန်စွမ်းသူများကို ဦးဆောင်သူ

    ကိုယ်ခန္ဓာ မသန်စွမ်းမှုကို ကိုယ်တိုင် ကြုံတွေ့ ခံစားရသူ အက်ဘီယာ အက်ကရမ် ဟာ သူကျောင်းသူဘ၀က Special Talent Exchange Program (STEP) အစီအစဥ် စလုပ်ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၇ ခုနှစ်ကတည်းက မသန်စွမ်းသူများအရေးကို လှုပ်ရှားခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ ဓနသဟာယနိုင်ငံများအဖွဲ့ရဲ့ မသန်စွမ်းလူငယ်များ ဖိုရမ်အတွက် ညှိနှိုင်းရေးမှူးအဖြစ် အမည်တင်သွင်းခံရတဲ့ ပထမဆုံး ပါကစ္စတန် အမျိုးသမီး ဖြစ်ပါတယ်။ အက်ကရမ်ဟာ ပါကစ္စတန် မသန်စွမ်းအမျိုးသမီးများ ဖိုရမ်ကို တည်ထောင်သူဖြစ်ပြီး မသန်စွမ်းသူများ အခွင့်အရေးနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိဉာဉ် စာတမ်း အကောင်အထည် ဖော်ရေးကို ကြိုးပမ်း လှုံ့ဆော်‌ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ ၂၀၃၀ ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂအစည်းအဝေး အစီအစဥ်နဲ့ အဲဒီအစီအစဥ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရည်မှန်းချက်တွေထဲမှာ မသန်စွမ်းသူများအရေးကို ထည့်သွင်းနိုင်ဖို့ကိုလည်း ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။

    *ကိုဗစ်ကပ်ဘေးကာလအပြီး ကမ္ဘာကြီး နဂိုအတိုင်းပြန်လည်ပတ်နိုင်ရေးမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း ဘက်‌ပေါင်းစုံ တိုးတက်ဖို့ ကျွန်မတို့ အတူ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်ကြဖို့ လိုပါတယ်။ ပုံမှန်ဘဝသစ် တည်ဆောက်ရမှာ ဖြစ်ပြီး နောက်ထပ် အားလုံးပိုပါဝင်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရလဒ်တစ်ခု ရလာသင့်ပါတယ်

  • လီနာ အလမ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် သရုပ်ဆောင်

    လီနာ အလမ်ဟာ ဆုတံဆိပ်ရ တီဗီ၊ ရုပ်ရှင် နဲ့ ပြဇာတ် သရုပ်ဆောင်ဖြစ်ပြီး လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်က Shereen နဲ့ Killing of Farkhunda ရုပ်ရှင်တွေလို အမျိုးသမီးအရေး ဦးစားပေးတဲ့ ရုပ်ရှင်တွေမှာ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားပါတယ်။ Killing of Farkhunda ရုပ်ရှင်ကတော့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးဟာ ကုရ်အာန်ကျမ်းစာအုပ်ကို မီးရှို့တယ်လို့ မှားယွင်းစွပ်စွဲခံရပြီးနောက် လူအုပ်က အများရှေ့မှောက်မှာ တရားလက်လွတ် ကွပ်မျက်စီရင်တဲ့ ဇာတ်လမ်း ဖြစ်ပါတယ်။

    အလမ်ဟာ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေမှာ အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး လက်ရှိမှာ အမေရိကန်မှာ နေထိုင်ပြီး အာဖဂန်က အကြောင်းတွေကို ဆက်ပြီး ပြောပြနေပါတယ်။

    ၂၀၀၉ မှာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးသံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ဟာ နိုင်ငံပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့အတွက် အသက်သွေးတွေ စွန့်လွှတ်မှုတွေနဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေ အချိန်ယူခဲ့ရတယ်။ တစ်ခဏအတွင်း ပြိုလဲသွားတာကို ကြည့်နေရတာကတော့ ကြေကွဲဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းသွားရမှာပါ။ ဒီတစ်ကြိမ်မှာတော့ အုတ်မြစ်ခိုင်ခိုင်ချပြီး လုပ်ဖို့ လိုတယ်။

  • ဒေါက်တာ အလီမာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် စည်းရုံးလှုပ်ရှားသူ ဒဿနပညာရှင်

    ဒဿနိကဗေဒနဲ့ လူမှုသိပ္ပံဘာသာရပ်တွေမှာ ထင်ရှားတဲ့ ပညာရှင်တဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ အလီမာဟာ အာဖဂန် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာန ဒုဝန်ကြီးအဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ လွတ်လပ်သော အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံရေးပါဝင်မှု ကော်မတီကို ထူထောင်သူလည်း ဖြစ်ပြီး လူသိများတဲ့ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ဂျာမနီနိုင်ငံမှာ ဒဿနိကဗေဒ ပါရဂူဘွဲ့ရရှိခဲ့သူ ဒေါက်တာ အလီမာဟာ ပဋိပက္ခ လေ့လာသုံးသပ်မှုအပိုင်းမှာ အနှစ် ၂၀ ကျော် အတွေ့အကြုံရှိသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ အာဖဂန်-ဂျာမန် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ အာဖဂန်ပြည်တွင်း အမျိုးသမီး လူမှုဘဝ မြှင့်တင်မှု ဆိုင်ရာ စာအုပ်တွေကိုလည်း ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သူဟာ ဒုက္ခသည်၊ ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်သူနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရသူ များဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာမှု ဥပဒေအပိုင်းမှာလည်း စိစစ်ဆောင်ရွက်သူနဲ့ ကျွမ်းကျင်သင်ကြားပေးသူ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မရဲ့ အိပ်မက်ကတော့ လွတ်လပ်ပြီး ဒီမိုကရေစီကျတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံဖြစ်လာဖို့ပါ။ ခေတ်မီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကို အခြေခံတဲ့ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး အကာအကွယ်ပေးမှုနဲ့အတူ အမျိုးသမီးတွေက ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ဘဝပုံစံရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ တန်းတူနိုင်ငံသားတွေအဖြစ် အာမခံချက် ရကြမယ့် နိုင်ငံမျိုးပေါ့။

  • ဆက်ဗဒါ အော်တူနိုလုခ်

    တူရကီ ရွှေဘောလုံးကစားသမား

    မွေးကတည်းက အမြင်အာရုံချို့ယွင်းနေသူတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆက်ဗဒါ အော်တူနိုလုခ်ဟာ လက်ရွေးစင်ရွှေဘောလုံးကစားသမားတစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ (ဒီအားကစားနည်းက တစ်သင်းမှာသုံးယောက်စီပါတဲ့ အမြင်အာရုံချို့ယွင်းသူ၊ သို့မဟုတ် မျက်လုံးစည်းထားသူတွေက ခေါင်းလောင်းလေးတွေတပ်ထားတဲ့ ဘောလုံးကို တစ်ဘက်အသင်းရဲ့ ဂိုးပိုက်ထဲ ပစ်သွင်းရတာ ဖြစ်ပါတယ်။)

    မသန်စွမ်းအားကစားပွဲမှာ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ရွှေဘောလုံးအားကစားသမားအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပြီး သူဟာ မသန်စွမ်းအားကစားပွဲနှစ်ခု၊ ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံရှစ်နှစ်ခုနဲ့ ဥရောပချန်ပီယံရှစ်လေးခုတို့မှာ ဂိုးအများဆုံးသွင်းသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အော်တူနိုလုခ်ဟာ တူရကီ အမျိုးသမီးအသင်းကို ၂၀၁၆ ရီယိုနဲ့ ၂၀၂၀ တိုကျိုမသန်စွမ်းအိုလံပစ်တွေမှာ ရွှေရအောင်စွမ်းဆောင်ပေးခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    အနာတိုးလီးယားက တိုကတ်မြို့ပြ မွေးဖွားခဲ့ပြီး သူဟာ အန်ကာရာကနေ ကာယပညာဘွဲ့ ရထားပါတယ်။

    *မသန်စွမ်းတာကို အတားအဆီးတစ်ခုအဖြစ် မမြင်သင့်ပါဘူး၊ ကိုယ်ဘာလုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြခွင့်ရတဲ့ အခွင့်အရေးအဖြစ်ပဲ မြင်သင့်ပါတယ်။

  • ဝါဟီဒါ အမ်မီရီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် စာကြည့်တိုက်မှူး၊ ဆန္ဒပြသမား

    စာပေကို ချစ်မြတ်နိုးသူ စာကြည့်တိုက်မှူးတယောက်ဖြစ်တဲ့ ဝါဟီဒါ အမ်မီရီဟာ ဥပဒေပညာရပ်နဲ့ ဘွဲ့ရသူ ဆန္ဒပြသမားတယောက်ပါ။ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူလိုက်တဲ့အချိန်မှာ စာကြည့်တိုက်မှာ သူ အလုပ်ဆက်မလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ကာဘူးလ်မြို့ လမ်းမတွေပေါ်ထွက်ပြီး ပညာသင်ကြားခွင့်ရဖို့၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရဖို့ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ထောက်ခံအားပေးဖို့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းကို တခြားအမျိုးသမီးအများအပြားနဲ့အတူ ပူးပေါင်းတောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာ တရားမဝင်ဘူးလို့ တာလီဘန်တွေက ကြေညာလိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း စာဖတ်တာနဲ့ ဆွေးနွေးပြောဆိုမှုတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ဖို့ အမ်မီရီဟာ တခြားအမျိုးသမီးတွေနဲ့အတူ စုစည်းခဲ့ပါတယ်။

    သူမရဲ့စာကြည့်တိုက်ဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်လည်ပတ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး စာအုပ်တွေမရှိရင် သူ့ဘဝပျောက်သလိုပဲလို့ အမ်မီရီက ပြောပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးဟာ ကျွန်မတို့ကို လူသားတွေအဖြစ် အသိအမှတ်မပြုကြဘူး။ ဒါပေမဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန် ဖရိုဖရဲတွေ ဖြစ်နေချိန်မှာ စာဖတ်ဖို့ တိုက်တွန်းတာ တရားမျှတမှုအတွက် တောင်းဆိုတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေကနေတဆင့် မျှော်လင့်ချက်တွေ ပြန်လည်ရှင်သန်လာပါတယ်။

  • မော်နီကာ အရာယာ

    ကော့စတာရီကာ ကာဗွန်ဓာတ်ငွေ့ မထုတ်လွှတ်တဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အတွက် အားပေးလှုံ့ဆော်နေသူ

    ကာဗွန်ဓာတ်ငွေ့ မထုတ်လွှတ်တဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်မှုစနစ် ပြောင်းလဲကျင့်သုံး လာရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှု တားဆီးရေး ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးအနေနဲ့ မော်နီကာ အရီယာ ဟာ ကော့စတာရီကာ လင်ပီယာ လို့ ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံသား ဦးဆောင်စီမံကိန်း အပါအဝင် ရေရှည်တည်တံ့နိုင်ရေး လှုံ့ဆော်လှုပ်ရှားမှုတွေကို အမေရိကနဲ့ ဥရောပ‌ဒေသတွေမှာ လမ်းညွှန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီစီမံကိန်းကြောင့် သူ့ရဲ့ မွေးရပ်နိုင်ငံကို ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင် ထုတ်လုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်နိုင်ငံတစ်ခု အဖြစ် အခိုင်အမာ ရပ်တည်လာနိုင်စေခဲ့ပါတယ်။

    အရာယာဟာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကိစ္စရပ်များဆိုင်ရာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှု တားဆီးရေး ကုလသမဂ္ဂ အဆင့်မြင့် ချန်ပီယံရဲ့ အထူးအကြံပေးအဖြစ် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အရာယာဟာ ကာဗွန်ဓာတ်ငွေ့ လုံးဝ မထုတ်လွှတ်တဲ့ ရွေ့လျားသွားလာမှုတွေ လုပ်နိုင်ဖို့ လှုံ့ဆော် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ Route Zero စီမံကိန်းရဲ့ အကြံပေးတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပြီး Climate Works Foundation အဖွဲ့မှာ ထင်ရှားတဲ့ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    သူ့ရဲ့ TED Talks ဟောပြောမှုတွေကို ကြည့်ရှုသူပေါင်း ၄ သန်းနီးပါးလောက် ရှိပြီး ဘာသာစကား ၃၁ မျိုးအထိ ဘာသာပြန် ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ အရာယာ ဟာ ကမ္ဘာ့ အများဆုံး အမျိုးသမီးထု အန္တာတိကတိုက် ခရီးစဥ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    *အခုချိန်ဟာ ပုံမှန်အခြေအနေ ပြန်ရောက်အောင် လုပ်ဖို့ အချိန် ရောက်နေပါပြီ။ ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီ သုံးစွဲမှုအားတွေ လျှော့ဖို့က သိပ်ကို အရေးပါလှပြီး အလွန်အမင်း လိုအပ်နေတဲ့ တခြားလူမှုဘဝ ပြောင်းလဲမှုတွေအတွက် နိုင်ငံရေးအရ အားပေးကူညီရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။

  • နာတာရှာ အာ့စ်ဂါ

    ယူနိုက်တက် ကင်းဒမ်း ဝေလ ပါလီမန် အမတ်

    ၁၉၉၉ ခုနှစ်က Senedd လို့ခေါ်တဲ့ ဝေလနယ် ပါလီမန် စတင်ခဲ့တဲ့ နောက် လူဖြူမဟုတ်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေထဲက ပထမဆုံး အမတ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    နာတာရှာ အာ့စ်ဂါဟာ ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီဝင်တယောက်လည်း ဖြစ်ပြီး ဝေလနယ် အရှေ့တောင်ပိုင်း ပါလီမန် အမတ်တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အတိုက်အခံ ပါတီရဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနဲ့ နည်းပညာ ဝန်ကြီး တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူက ဝေလနယ်ထဲက ဒေသခံတွေနဲ့ ခရီးသွားတွေ အများသုံး သယ်ပို့စနစ်တွေကို ပိုသုံးစွဲလာစေဖို့ ခရီးသွားကတ်ပြားတွေ ထုတ်ပေးနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

    နိုင်ငံရေး လောကထဲ မဝင်ခင်မှာ ဘဏ်ဝန်ထမ်း၊ ရုပ်မြင် အစီအစဉ် တင်ဆက်သူနဲ့ ရေဒီယို ဒီဂျေအဖြစ်လည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသလို စာအုပ် ၂ အုပ်လည်း ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

    *အားလုံး စည်းလုံး ညီညွတ်ကြရင် ကြမ်းတမ်းတဲ့ လမ်းကပဲ ပုံမှန်အခြေအနေသစ်ကို အရောက်သွားနိုင်ကြမှာပါ။ အဲဒီမှာ ရလာတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို အကောင်းဆုံး ဖြစ်အောင် အသုံးချ နေထိုင် လုပ်ကိုင် သွားကြရပါမယ်။

  • ဇူဟားလ် အက်တ်မာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအသုံးချစက်ရုံ၊

    ဇူဟားလ် အက်တ်မာဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်ရဲ့ ပထမဆုံး စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်အသုံးချစက်ရုံ ဂူအီလ် မာဆဲလ်ကို စတင်တည်ထောင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားရေးနဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး နောက်ခံရှိသူဖြစ်လို့ အမျိုးသမီးဦးဆောင်တဲ့စက်ရုံတစ်ရုံကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်က ကာဘူးလ်မြို့တော်မှာ တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ အခြေခံ စက်ရုံအလုပ်ကနေ စျေးကွက်လုပ်ငန်းအထိ အလုပ်အကိုင် ၁၀၀ ဖန်တီးပေးခဲ့ရာမှာ အမျိုးသမီး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ပါတယ်။

    သူ့စက်ရုံက အစိုးရမဟုတ်တဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေဆီကနေ အမှိုက်နဲ့ အရေးကြီးစာရွက်စာတမ်း မဟုတ်တဲ့ စာရွက်တွေကို စုဆောင်း ရယူပြီး တပတ်ကို အိမ်သာသုံး စက္ကူ ၃၅ တန် နီးပါးအထိ ပြန်လည် ထုတ်လုပ်ကာ နိုင်ငံတဝန်း ပြန်လည် ဖြန့် ဖြူးရောင်းချပါတယ်။

    အာဖဂန်မှာ အမျိုးသမီးတွေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတခုကို စတင် တည်ထောင် လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဘဏ္ဍာရေး အထောက်အပံ့ရဖို့ ဘယ်လောက်အထိ ခက်ခဲနေသလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စကို အက်တ်မာက အများသိအောင် ပြောဆိုပေးနေပါတယ်။

    *အနာဂတ်က ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ၊ လူငယ်တွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အိပ်မက်တွေ၊ ရည်မှန်းချက်တွေ၊ မျှော်လင့်ချက်တွေ ပျက်စီးသွားခဲ့ပြီ။

  • မာဆယ်လီနာ ဘောင်တစ္စတာ

    မက္ကဆီကို သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်

    ကိုယ်တိုင်လည်း အိမ်အကူ လုပ်ခဲ့ဖူးတဲ့ မာဆယ်လီနာ ဘောင်တစ္စတာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၁ နှစ်က သူ ဦးဆောင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ မက္ကဆီကိုရဲ့ အိမ်အကူ လေ့ကျင့် ပျိုးထောင်ရေး ဌာနမှာ ဒါရိုက်တာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အိမ်အကူတွေလည်း တခြား အလုပ်သမားတွေလိုပဲ အခွင့်အရေးတွေ ရရှိဖို့၊ သင့်တင့်တဲ့ လုပ်ခလစာ ရရှိဖို့၊ နေမကောင်းရင် အနားယူခွင့် ရဖို့နဲ့ သူတို့ရဲ့ လူနေမှု အဆင့် မြှင့်တင်ဖို့ စတဲ့ အရေးကိစ္စတွေအတွက် လှုပ်ရှားနေသူဖြစ်ပါတယ်။

    သူက အိမ်အကူတွေ၊ သူတို့ရဲ့ အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ လူမှုအသိုက်အမြုံတွေ အတွင်းမှာ ပညာပေးတာတွေ ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ ဘောင်တစ္စတာ ဟာ အိမ်အကူအဖြစ် အသက်မွေးသူတွေကို အသုံးချ အမြတ်ထုတ်တာတွေ၊ ကြမ်းတမ်းစွာ ဆက်ဆံတာနဲ့ လုံခြုံမှု မရှိတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ လုပ်ကိုင်ခိုင်းတာတွေကနေ တားဆီးကာကွယ်ထားတဲ့ နိုင်ငံတကာ အလုပ်သမား သဘောတူစာချုပ်မှာ မက္ကဆီကို အစိုးရ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲတွေမှာလည်း တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    သူ့ကို ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ ဂျာမနီက Friedrich Ebert Stiftung က နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး ဆုကို ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ ဆိုရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ အများစု ပါဝင်တဲ့ သန်းပေါင်းများစွာသော အိမ်အကူအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခြေအနေတွေကိုပါ ပြောင်းလဲ ပေးဖို့ လိုပါတယ်။ သူတို့ အိမ်တွင်းမှာ အလုပ်လုပ်နေရချိန်မှာ တခြားလူတွေက အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း အလုပ်တွေ လုပ်ပြီး တိုးတက်နေကြပါတယ်။ ဒီလို အိမ်အကူတွေ ရသင့်တဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုမျိုး ရရှိနိုင်တဲ့ တနေ့မှသာ လူတန်းစား မညီမျှမှုဆိုတာတွေလည်း အဆုံးသတ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ခရစ္စတယ်လ် ဘယက်

    အာဖဂန်နစ္စတန် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

    လူမှုရေးနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဖြစ်တဲ့ ခရစ္စတယ်လ် ဘယက်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အာဖဂန်ကို တာလီဘန်တွေက သိမ်းပိုက်တာကို ဆန္ဒပြမှုတွေကို ဦးဆောင်သူအဖြစ်လည်း ထင်ရှားပါတယ်။

    သူဟာ အာဖဂန် လွတ်လပ်ရေးနေ့ သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ မှာ ကာဘူးလ်မြို့ ဆန္ဒပြပွဲကို ဦးဆောင်သူ အမျိုးသမီး ၇ ဦးထဲက တဦးဖြစ်ပါတယ်။ ဘယက်ဟာ နိုင်ငံရေး စီမံခန့် ခွဲမှုပညာ ပါရဂူဘွဲ့ ကို လက်ရှိ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ စတင် သင်ယူခဲ့ပေမယ့် တာလီဘန်တွေ အာဏာရလာတဲ့ အချိန်မှာ သူ့ရဲ့ ပညာသင်ကြားမှု အနှောက်အယှက် ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

    လက်ရှိ အချိန်မှာတော့ အာဖဂန်မှာ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ဆက်ရှိနေစေဖို့ အတွက် ဆိုပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အခြေစိုက်ကာ ဆက်လက် တိုက်ပွဲ ဝင်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ ပါရဂူဘွဲ့ ရရှိသည့်အထိ ဆက်လက် သင်ယူပြီး စာအုပ်တအုပ်လည်း ရေးသားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

    *ကျွန်မရဲ့ အန္တိမ ရည်မှန်းချက်ကတော့ အာဖဂန် အနာဂတ် ဒီမိုကရေစီရေးရာ အပြောင်းအလဲတွေမှာ တတပ်တအား ပါဝင်ချင်တာပါပဲ။ အာဖဂန်သား စစ်စစ်တွေ၊ အထူးသဖြင့် အာဖဂန် အမျိုးသမီးတွေက ဘာတွေပြောစရာ ရှိသလဲ ဆိုတာကို ကမ္ဘာကြီးက နားထောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆတဲ့အတွက် ကျွန်မ ကုလသမဂ္ဂမှာလည်း စကားတက်ပြောဖို့က ကျွန်မရဲ့ အိပ်မက်ပါ။

  • ရာဇီယာ ဘာရက်ဇိုင်း

    ဆန္ဒထုတ်ဖော်သူ

    ရာဇီယာ ဘာရက်ဇိုင်းဟာ သမ္မတအိမ်တော်နဲ့ တခြား ရာထူး နေရာအတော်များများမှာ အစိုးရအတွက် နှစ်အတော်ကြာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို တာလီဘန်တွေ သိမ်းပိုက်လိုက်အပြီးမှာတော့ ရာဇီယာ ဘာရက်ဇိုင်း အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားခဲ့ရပါတယ်။

    အဲဒီအချိန်ကစလို့ သူဟာ ကာဘူးလ်မြို့က ဆန္ဒပြချီတက်ပွဲတွေမှာ တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ကာဘူးလ်မြို့မှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ ပညာသင်ခွင့် ရရေးနဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့် ရရေးအတွက် အကြိမ်ကြိမ် လမ်းမပေါ် ထွက်ပြီး ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။ အာဖဂန် အမျိုးသမီးတွေကို ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ် မတက်ရဲအောင် လုပ်ထားတာကို မီးမောင်းထိုးပြတဲ့ #AfghanWomenExist ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံ ဆောင်ပုဒ် ကို ဖန်တီးခဲ့သူ အမျိုးသမီးတွေထဲမှာ သူလည်း တစ်ဦး အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာရက်ဇိုင်းဟာ ဥပဒေနဲ့နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ဘွဲ့၊ MBA ဘွဲ့ ရခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဆန္ဒပြ အတွေ့အကြုံအကြောင်း ဘီဘီစီမှာ သူရေးသားတင်ပြခဲ့တဲ့ စာတစ်စောင်ထဲမှာ သူက "လွတ်လပ်ရေးအတွက် သေရတာကို ကျွန်ဘဝမှာ အသက်ရှင်ရတာထက် ပိုနှစ်သက်တယ်" လို့ ရေးခဲ့ပါတယ်။

    *တိုင်းပြည်ရဲ့ ပညာတတ် လူငယ်တွေ အထူးသဖြင့် ရဲရင့်တဲ့ စွမ်းစွမ်းတမံ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေဟာ တစ်နေ့မှာ လွတ်လပ်ရေး မီးရှူးတန်ဆောင် ကိုင်ဆောင်သူတွေ ဖြစ်လာကြမှာပါ။ ဒါကို လမ်းမပေါ် ထွက် ဆန္ဒပြမှုတွေကနေ နေ့စဥ် တွေ့နေရပါတယ်။

  • နီလိုဖာ ဘာယတ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဘီးတပ်ကုလားထိုင်နဲ့ ဘတ်စကက်ဘောကစားသူ

    နိုင်ငံလက်ရွေးစင် ဝှီးလ်ချဲ ဘတ်စကက်ဘော အသင်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပြီး မသန်စွမ်း အမျိုးသမီးများအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားတဲ့ ထင်ရှားသူ တစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ နီလိုဖာ ဘာယက်ဟာ တာလီဘန်တို့ လက်က လွတ်အောင် အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ပါတယ်။ သူနဲ့ သူ့ခင်ပွန်း ဝှီးချဲ ကစားသမား ရာမစ်ရှ် တို့ နှစ်ယောက်စလုံးက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီအသင်းက ဝန်ထမ်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူအသက် နှစ်နှစ်က သူ့မိသားစုနေအိမ်မှာ ရော့ကက်ဒုံးကျည် ကျခဲ့လို့ သူ့မောင် သေဆုံးပြီး သူကတော့ ခါးရိုးကြော ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ ဘာယတ်က ပထမဆုံး ဘတ်စကက်ဘောပွဲကို ကာဘူးလ်မြို့က ကွင်းပြင်မှာ ကစားခဲ့ပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်က အမျိုးသမီးအားကစားသမားတွေအတွက် အလှည့်အပြောင်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အမိနိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ကြသူတွေ အတွက် ထုတ်ဖော်တောင်းဆိုသူ ဖြစ်လာပြီး အာဖဂန် အမျိုးသမီးများအသင်းကိုလည်း ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။

    ဘာယတ်က ဘတ်စကက်ဘော ပြန်ကစားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်မှာက ပွဲပြီးနေပါပြီ။ စစ်ပွဲအတွက် မပေးဆပ်တော့ပါဘူး။ ကျွန်မလူထုအတွက် စစ်မှန်တဲ့ အပြုံးတွေမြင်ရဖို့ပဲ မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • ဂျော့စ် ဘွိုင်းစ်

    ယူကေနိုင်ငံ ဗိသုကာ

    မသန်စွမ်းသူတွေပါ ဝင်ထွက်သွားလာနိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံ ဒီဇိုင်းတွေ ဆန်းသစ်တီထွင်ရာမှာအနုပညာဖန်တီးသူ မသန်စွမ်းတွေကို အတူထည့်သွင်းပါ၀င်စေတဲ့ The DisOrdinary Architecture Project စီမံကိန်းရဲ့ ပူးတွဲဒါရိုက်တာ

    ဂျော့စ် ဘွိုင်းစ် ဟာ မသန်စွမ်းသူများအရေး လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့အတူ ဗိသုကာတစ်ဦး‌အနေနဲ့ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်ပိုင်းမှာ Matrix Feminist Design Collective ကုမ္ပဏီကို ပူးတွဲ တည်ထောင်ခဲ့ပြီး Making Space: Women and the Man Made Environment စာအုပ် ရေးခဲ့သူတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ နိုင်ငံတကာ အသင်းအဖွဲ့ အတော်များများမှာ ပညာရှင်တစ်ဦးအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဗိသုကာ ဒီဇိုင်းတွေကို ဆန်းသစ်ဖန်တီးရာမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အတွေးအခေါ် လွှမ်းမိုးတဲ့ ဒီဇိုင်းမျိုးတွေ ရလာအောင် စူးစမ်းရှာဖွေခဲ့ပါတယ်။

    လူတွေရဲ့ နေ့စဉ် လူမှုရေးနဲ့ ပစ္စည်း အသုံးပြုလုပ်ဆောင်မှုတွေကို မသန်စွမ်းသူတွေအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်အောင် ဘယ်လို အသုံးပြုနိုင်မလဲ ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူ့ရဲ့ လုပ်သက် နှစ်ပေါင်း ၄၀ တလျှောက်လုံး အသိပညာပေးမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    *ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း မသန်စွမ်းသူတွေနဲ့ တခြား ဖယ်ကြဉ်ခံထားရသူတွေ အမျိုးစုံ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို အဓိက အာရုံစိုက် သုံးသပ်ကြဖို့ လိုပါတယ်။ ညှာတာထောက်ထားပြီး အပြန်အလှန် မှီခိုနိုင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မျိုး ပြန်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့အတွက် ဒါကို ဖန်တီးမှု တွန်းအားတစ်ခုအနေနဲ့ မှတ်ယူ လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်

  • ကက်သရင်း ကော်လက်စ်

    အိုင်ယာလန် ဒေသ သမိုင်းပညာရှင်

    Galway က Bon Secours Mother and Baby Home မှာ ကလေး ၇၉၆ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီးနောက်မှာ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ အမှန်တရားအတွက် တိုက်ပွဲဝင်သူအဖြစ် လူသိများလာခဲ့ပါတယ်။ အပျော်တမ်း သမိုင်းပညာရှင် တယောက်ဖြစ်တဲ့ ကက်သရင်း ကော်လက်စ်ရဲ့ နှစ်ရှည်လများ ကြိုးပမ်းမှုတွေက တချိန်က လက်မထပ်ထားတဲ့ အိုင်းရစ်ရှ် မိခင်တွေအတွက် ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ နေရာမှာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် မြှုပ်နှံထားတဲ့ နေရာကို ရှာဖွေရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၂၀ ကနေ ၁၉၅၀ အတွင်း အဲဒီ နေရာမှာ မွေးကင်းစ ကလေးရာပေါင်းများစွာဟာ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ကြပြီး သူတို့ကိုမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း အထောက်အထား မရှိခဲ့ပါဘူး။

    ဒီနှစ်အတွင်း ကက်သလစ် သီလရှင်တွေ အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ အဲဒီ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ စောင့်မျှော်နေကြတဲ့ အစီရင်ခံစာတွေ ထွက်လာခဲ့ရာမှာ အဲဒီကာလတွေ အတွင်းက မွေးကင်းစ ကလေးတွေ အများအပြား ရောဂါ မျိုးစုံကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရတာကို သိခဲ့ရပြီး အိုင်ယာလန် အစိုးရကတောင်းပန်ခဲ့ရပါတယ်။

    ကော်လက်စ်ဟာ သူ့ရဲ့ အများအကျိုးအတွက် သူမတူအောင် စွမ်းဆောင်မှုတွေကို အသိအမှတ် ပြုတဲ့ အနေနဲ့ Bar of Ireland Human Rights Award ဆု ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်စရရင် အရှက်တရားဆိုတဲ့ ကစားကို ဖျက်ပစ်ချင်ပါတယ်၊ အဘိဓာန်ထဲမှာ နာကျင်လွန်းတဲ့ ခံစားမှု၊ အရာရာ မှားယွင်းနေသလို ခံစားရတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ စာလုံး ၅ လုံးသာ ပါပေမယ့် အနုမြူဗုံးလို အင်အားကြီးပါတယ်။

  • ဖိုင်ဇာ ဒါခါနီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေး လှုပ်ရှားသူ

    အာဖဂန်မှာ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍအတွင်း လုပ်ကိုင်နေသူ အနည်းစုထဲက တဦးဖြစ်တဲ့ ဖိုင်ဇာ ဒါခါနီဟာ ဘာဒက်ကရှန်ပြည်နယ် နိုင်ငံတော် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့ ဒါရိုက်တာဟောင်းတဦးဖြစ်ပြီး လက်ထောက် ပါမောက္ခ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးအတွက်လည်း တက်ကြွ လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။

    ဒါခါနီဟာ ပူထရာ မလေးရှားတက္ကသိုလ်ကနေ ဥယျာဉ်ပန်းမံ ဗိသုကာ မဟာဘွဲ့ ရခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ရေရှည်ခံပြီး အများထိခိုက်မှု မရှိတဲ့ မြို့ပြ ဥယျာဉ် ပန်းမံ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ သုတေသန စာတမ်းတွေကို ရေးသားခဲ့ပြီး လူနေထူထပ်တဲ့ မြို့တွေမှာ အစားအစာအတွက် ဒေါင်လိုက် စိုက်ပျိုးရေးလို ဆန်းသစ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ အကြောင်းလည်း ရေးသားနေပါတယ်။

    သူဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးကို လူအများ သတိမူလာကြဖို့ လိုတယ်လို့ ယူဆသူဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးဦးဆောင်တဲ့ ရေရှည်ခံ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စီမံကိန်းတွေ ဖော်ဆောင်ကြဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း သူက ယူဆပါတယ်။

    *လူအများကြားထဲက ဖောက်ထွက်နိုင်ဖို့က သတ္တိရှိမှ ရပါတယ်။ ကိုယ့်အိပ်မက်တွေကို လက်တွေ့ဖြစ်အောင် အကောင်အထည် ဖော်ရမှာပါ။ ကျွန်မရဲ့ အိပ်မက်ကတော့ သန့်ရှင်း လုံခြုံပြီး စစ်နဲ့တကွ ညစ်ညမ်းမှု မျိုးစုံ ကင်းစင်တဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထူထောင်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • အက်ဇ်မီနာ ဒရိုဒီယာ

    ကနေဒါ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး မူဝါဒပိုင်း ဦးဆောင်မှု- Bumble

    ကျား-မ၊ နည်းပညာနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စရပ်တွေမှာ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ထိပ်တန်း ပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သူ အက်ဇ်မီနာ ဒရိုဒီယာ ဟာ လက်ရှိမှာ Bumble ဆိုတဲ့ စုံတွဲတွေ ချိတ်ဆက်ပေးတဲ့ အက်ပ်တစ်ခုအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံရေး မူဝါဒပိုင်း ဦးဆောင်သူအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ အနှောင့်အယှက်ပေး စော်ကားမှုတွေကို အခိုင်အမာ အရေးယူဖို့ တောင်းဆိုထားတဲ့ အိတ်ဖွင့်စာတစ်စောင်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက သူ ဦးဆောင် ရေးသားခဲ့ရာမှာ အထင်ကရ အမျိုးသမီး ၂၀၀ ကျော်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါတယ်။

    သူဟာ Toxic Twitter: Violence and Abuse Against Women Online ဆိုတဲ့ ကျား-မ ခွဲခြား စော်ကားမှုမျိုးနဲ့ အဆင့်အတန်း၊ အသားအရောင်အလိုက် နှောင့်ယှက်စော်ကားမှုတွေအကြောင်း အစီရင်ခံစာတစ်ခုကိုလည်း ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

    ဒရိုဒီယာဟာ အရင်က World Wide Web Foundation အဖွဲ့မှာ ကျား-မနဲ့ အချက်အလက်အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ဖယ်ကြဉ်ခံရသူ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ အတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ အွန်လိုင်း အတွေ့အကြုံတွေ ဖန်တီးပေးတဲ့ နည်းပညာကုမ္ပဏီ အတော်များများမှာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    *အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံကို ထည့်စဉ်းစားပြီး ဒီဇိုင်းဆွဲထားတဲ့ အွန်လိုင်းပုံစံမျိုးကို ကျွန်မ မြင်ချင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ အထူးသဖြင့် အဆင့်အတန်း၊ အသားအရောင်၊ ရုပ်ရည် အသွင်အပြင်၊ ဘာသာရေး စတာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ပါ ထပ်ပေါင်းပြီး ခွဲခြားခံရသူ အမျိုးသမီးတွေ အတွက် တန်းတူညီမျှ၊ လွတ်လပ်ပြီး အကြောက်တရားကင်းကင်းနဲ့ အသုံးပြုနိုင်တဲ့ အွန်လိုင်း ပုံစံမျိုး ဖြစ်စေချင်ပါတယ်။

  • ပတ်ရှတနာ ဒူရာနီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် LEARN Afghanistan က ဆရာမ

    LEARN Afghanistan တည်ထောင်သူနဲ့ အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူးပါ။ မိန်းကလေးတွေအတွက် အဓိကရည်ရွယ်တဲ့ ပညာရေး နည်းလမ်းသစ်ဖော်ဆောင်သူပါ။ LEARN က ကျောင်းတွေကို ကန်ဒါဟာမှာ တည်ထောင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ဆရာတွေကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးတာနဲ့ ကျောင်းသားတွေကို လမ်းညွှန်မှုပေးတာတွေ လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

    မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းတွေအတွက် အဓိကရည်ရွယ်တဲ့ ရူမီအပ်ပလီကေးရှင်းကနေတစ်ဆင့် မိန်းကလေးတွေကို ကျောင်းသင်ခန်းစာတွေ၊ ဗီဒီယိုတွေနဲ့ သင်ကြားရေးဂိမ်းတွေကို သုံးနိုင်အောင် သူ့အဖွဲ့က ကူညီပါတယ်။ ကျေးလက်က အမျိုးသမီးတွေကို သားဖွားဆရာမတွေအဖြစ်လည်း လေ့ကျင့်ပေးပါတယ်။

    ဒူရာနီဟာ ကုလသမဂ္ဂမှာ အာဖဂန်နစ္စတန်ဆိုင်ရာ လူငယ် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အာဖဂန်မိန်းကလေးတွေ ပညာသင်ခွင့်ရရေး အားထုတ်မှုတွေအတွက် မာလာလာ ရံပုံငွေ ပညာရေးဆု ရရှိသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ကို ကမ္ဘာကြီးက ဘယ်လောက်တောင် ဖိနှိပ်ချင်နေတယ်ဆိုတာ အံ့သြစရာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လောက်ပဲ နာကျင်၊ ကြောက်လန့်ပြီး ဒဏ်ရာတွေရနေပါစေ ကျွန်မတို့ ကြံ့ကြံ့ခံ ရှင်သန်မှာပါ။ ဘယ်လောက်ပဲ ခရီးတွေ ရှည်ပါစေပါ။

  • နာဂျလာ အယ်လ်မန်ဂုရှ်

    ယူကေ လစ်ဗျားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး

    နာဂျလာ အယ်လ်မန်ဂုရှ်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ လစ်ဗျားရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်လာပါတယ်။ သူဟာ သံတမန်တစ်ဦးအပြင် ရှေ့နေတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၁ လစ်ဗျားတော်လှန်ရေးအတွင်း သူဟာ အမျိုးသားအသွင်ပြောင်းကောင်စီ ဖွဲ့စည်းရာမှာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး လူထုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ အမေရိကန်အင်စတီကျုမှာ လစ်ဗျားဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ ဘာသာများ၊ သံတမန်ရေး နဲ့ ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးဆိုင်ရာ စင်တာမှာလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုနဲ့ ဥပဒေအစီအစဉ်တွေမှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့နိုင်ငံတွင်းက နိုင်ငံရေးအရှုပ်အထွေးတွေကြောင့် သူဟာ တာဝန်က နုတ်ထွက်ခဲ့ရပြီး လောလောဆယ်မှာ ခရီးသွားလာမှု ကန့်သတ်ခံထားရပါတယ်။

    သူဟာ ဘန်ဂါဇီတက္ကသိုလ်ကနေ ဥပဒေဘွဲ့ရခဲ့ပြီး ဂျော့ချ် မေဆင်တက္ကသိုလ်ကနေ ပဋိပက္ခသုံးသပ်ချက်နဲ့ ဖြေရှင်းမှုဆိုင်ရာ ပါရဂူဘွဲ့ရခဲ့ပါတယ်။

    *၂၀၂၁ မှာ ကမ္ဘာကြီးက တဖြည်းဖြည်းအသွင်ပြောင်းမှုပိုင်းမှာ အများကြီး ပြောင်းလဲလာခဲ့တယ်။ ကျွန်မတို့ဘဝတွေအတွက် အဓိပ္ပာယ်တွေ ရည်ရွယ်ချက်တွေ ဆောင်ကြဥ်းပြီး လူသားမျိုးနွယ်တစ်ခုလုံးရဲ့ ကောင်းကျိုးဆောင်ဖို့ ကမ္ဘာကြီးကို အစက ပြန်စ စေချင်တယ်။

  • ရှီလာ အန်ဆန်းဒေါ့စ်တ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဆရာမ

    အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးတွေ ပညာသင်ကြားခွင့်ရှိတယ်ဆိုတာ ပိုမိုသိလာကြဖို့က အာဖဂန်ဆရာမ ရှီလာ အန်ဆန်းဒေါ့စ်တ်အတွက် ထိပ်ဆုံးဦးစားပေးဖြစ်ပါတယ်။

    နိုင်ငံရေးနဲ့ အရပ်သားရေးရာ ကိစ္စတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ တိုးမြှင့်ရေး တက်တက်ကြွကြွ ဆောင်ရွက်ခဲ့ ပါတယ်။ အာဖဂန် မီဒီယာ တွေမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်လုပ်ခွင့်နဲ့ ပညာသင်ကြားခွင့်တို့ အတွက် ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့ ပါတယ်။ အန်ဆန်းဒေါ့စ်တ်ဟာ မကြာသေးခင်က ကာဘူးလ်မြို့တော်မှာ လုပ်တဲ့ လူထုဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်မှာ အမျိုးသမီးတွေ ဖိနှိပ်ခံနေရ တာကို ကန့်ကွက်တဲ့ အနေနဲ့ ဖျင်ကြမ်းစလို အဝတ်ဖြူစ ပတ်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ ပါတယ်။

    ကျောင်းဆရာမတစ်ယောက်လည်းဖြစ်တဲ့ အန်ဆန်းဒေါ့စ်တ်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမျိုးသမီး အသင်းအဖွဲ့ အမျိုးမျိုးမှာလည်း အဖွဲံဝင်အဖြစ် တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ပါတယ်။

    *နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေးရာ ကိစ္စတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ခွင့်ရတာ ကျွန်မ မြင်ချင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီး တစ်ယောက် အနေနဲ့ ပညာသင်ကြားခွင့် ရှိရမယ်။ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ လူနည်းစုတွေ အပေါ် အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ မညီမျှမှုတွေ အမြစ်ပြတ်တာ မြင်ချင်တယ်။

  • ဆေဒါ အက်တီဘာရီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် လက်ဝတ်ရတနာ ဒီဇိုင်နာ

    သူ ပုံစံထုတ်တဲ့ လက်ဝတ်ရတနာတွေကို အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန် ဒီစီ မြို့က စမစ်ဆိုနီယံ ပြတိုက်မှာ ပြသထားပါတယ်။ သူပုံစံထုတ်တဲ့ လက်ဝတ်ရတနာတွေဟာ သူ့မွေးရပ်မြေ အာဖဂန်က ရိုးရာပုံစံတွေကို အခြေခံပြီး ဒေသထွက် ကျောက်မျက်တွေနဲ့ အကွက်ဖော်မှုတွေ သုံးထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    ဆေဒါ အက်တီဘာရီဟာ စွန့် ဦးတီထွင် လုပ်ငန်းရှင် တဦးလည်း ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာမှာပါ လူသိများတဲ့ လက်ဝတ်ရတနာ ပြုလုပ်သူ ဒီဇိုင်နာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ အသက်တနှစ်အရွယ်က ဒုက္ခသည်စခန်းတခုအတွင်းမှာ ဦးနှောက်အမြှေးရောင် ရောဂါစွဲကပ်မှုကြောင့် နားမကြားရတော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ ဖခင် ကူညီ ထူထောင်တဲ့ မျက်မမြင်ကျောင်းကနေပဲ ဘွဲ့ရခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ သူဟာ အာဖဂန်က အနုပညာနဲ့ ဗိသုကာဆိုင်ရာ စိမ်းပြာရောင် တောင်တန်း စာသင်ကျောင်းမှာ လက်ဝတ်ရတနာ ပုံဖော်မှု ပညာ အထူးပြု ဘာသာ ဆက်လက် တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

    *အခုအချိန် အာဖဂန်မှာ အစိုးရပြောင်းလို့ အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်မရှိကြတော့ဘဲ အမျိုးသားတွေပဲ အလုပ်လုပ်လို့ ရပါတော့တယ်။ အာဖဂန်အတွက် ပိုကောင်းတဲ့ အနာဂတ်အတွက် ကျွန်မရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေ ထိခိုက်သွားရပါတယ်။

  • ဆာဟာ ဖက်ထရတ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် အမျိုးသမီးဝါဒီ လှုပ်ရှားသူ

    သမားရိုးကျဖြစ်နေတဲ့ ကျားမ ခွဲခြားမှုကို ကိုင်တွယ်ဖို့ ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြမှုပေါင်း များစွာရဲ့ နောက်ကွယ်က တွန်းအားပေးနေတဲ့ ဆာဟာ ဖက်ထရတ်ဟာ ငယ်ရွယ်စဉ် အီရန်မှာ ဒုက္ခသည် တစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့ပြီး အရင်က တာလီဘန် အစိုးရ လက်ထက်က ပါကစ္စတန်မှာ နေခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်က ကာဘူးလ် မြို့တော်ကို ပြန်လာခဲ့ပြီး ဆယ်ကျော်သက် အမျိုးသမီး ဝါဒီ တစ်ယောက် အနေနဲ့ လှုပ်ရှားခဲ့ပါတယ်။

    သူက စာရေးတဲ့အခါ ရုပ်ရှင်ရိုက်တဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အမြင်ကို ဇာတ်လမ်းထဲ ထည့်သွင်းပါတယ်။ ဥပမာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်က ရိုက်တဲ့ Do Not Trust My Silence ဆိုတဲ့ လမ်းမပေါ်မှာ အမျိုးသမီးတွေကို ထိပါး နှောင့်ယှက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန် မှတ်တမ်း ရုပ်ရှင်မှာ ထည့်ခဲ့တာပါ။ ဖက်ထရတ်က UNESCO နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့် အဖွဲ့ တို့ရဲ့ အာဖဂန်ဆိုင်ရာ ပညာရေး ဌာနမှာ တာဝန် ထမ်းဆောင် နေပါတယ်။

    ဥရောပ အလယ်ပိုင်း တက္ကသိုလ် တခုကနေ ကျားမကွဲပြားမှု ဆန်းစစ် သုံးသပ်ရေး ဆိုင်ရာပညာကို လေ့လာသင်ယူခဲ့ပြီး အခုတော့ လန်ဒန် King's College က စစ်ပွဲဆိုင်ရာ ဌာနမှာ လေ့လာနေပါတယ်။

    *တနေ့တော့ မိန်းကလေးတွေ ပညာ သင်ကြားခွင့်ဟာ အခြေခံ အခွင့်အရေး ဖြစ်တယ်။ တိုက်ပွဲဝင်ပြီးမှ ရစရာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာ တွေ့မြင်ရဖို့ မျှော်လင့် ပါတယ်။ အမိမြေက တောင်တန်းကြီး တွေထက် ပိုမြင့်မားတဲ့ ရည်မှန်းချက် အိပ်မက်တွေ အတွက်သာ အာဖဂန် မိန်းကလေးတွေ တိုက်ပွဲ ဝင်ရတာကို တွေ့မြင်ရဖို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်တယ်။

  • မလင်ဒါ ဖရန့်ချ် ဂိတ်စ်

    အမေရိကန် ပရဟိတဒါနရှင်နဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်

    သူဟာ ပရဟိတဒါနရှင်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်အပြင် အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးတွေအရေးအတွက် ကမ္ဘာ့ရှေ့ဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဘေလ်နဲ့ မလင်ဒါဂိတ်စ် ဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် မလင်ဒါ ဖရန့်ချ် ဂိတ်စ်ဟာ ဒီအဖွဲ့ ရဲ့ ဦးတည်ချက်နဲ့ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းတွေကို သတ်မှတ် အကောင်အထည်ဖော်ရသူဖြစ်ပါတယ်။

    မလင်ဒါဟာ Pivotal Ventures ဆိုတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်သူလည်း ဖြစ်ပြီး ဒီကုမ္ပဏီဟာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိသားစုတွေရဲ့ လူမှုဘဝတိုးတက်ဖို့ ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပါတယ်။ မလင်ဒါဟာ The Moment of Lift ဆိုတဲ့ အရောင်းရဆုံးစာရင်းဝင်စာအုပ်ကို ရေးသားသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ဖရန့်ချ် ဂိတ်စ်ဟာ ဂျုတက္ကသိုလ်ကနေ ကွန်ပျူတာသိပ္ပံနဲ့ MBA ဘွဲ့ရခဲ့ပါတယ်။ မလင်ဒါဟာ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ရဲ့ မာလ်တီမီဒီယာထုတ်ကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်မှုအပိုင်းမှာ ၁၀ နှစ်လောက် အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီးနောက် အလုပ်ကထွက်ခဲ့ပြီး မိသားစုအရေးနဲ့ ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေကို အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

    *ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း မညီမျှမှုတွေကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဖော်ထုတ်ပြသခဲ့ပြီး ဒီအပေါ် ပိုမို ဆိုးရွားစေခဲ့ပါတယ်။ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးတွေကို အရေးထားခြင်းအားဖြင့် လက်ရှိအခက်အခဲတွေကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်ရုံမက အနာဂတ်အတွက် ခိုင်မာတဲ့ အုတ်မြစ်တစ်ခု ချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ဖာတီမာ ဂေလားနီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ငြိမ်းချမ်းရေး စေ့စပ်သူ

    ၂၀၂၀ ခုနှစ်က တာလီဘန်တို့နဲ့ တစ်စားပွဲတည်းထိုင်ပြီးသင့်တင့်မျှတတဲ့ နိုင်ငံရေး အဖြေရှာဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတဲ့ အမျိုုးသမီး လေးယောက်ထဲက တစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဖာတီမာ ဂေလာနီဟာ ထင်ရှားတဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင် တစ်ယောက် ဖြစ်သလို လူသားချင်းစာနာမှု လုပ်ငန်းတွေမှာ ၄၃ နှစ်ကြာ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေတုန်းက ဆိုဗီယက်တို့သိမ်းပိုက်မှုကို ခုခံတဲ့ အာဖဂန်အမျို;သမီးတွေထဲမှာ တစ်ယောက်အပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်ပမှာ ခိုလှုံပြီး လန်ဒန်မှာ နေထိုင်ခဲ့စဉ်က အာဖဂန် မူဂျာဟစ်ဒင် တွေရဲ့ ပြောရေး ဆိုခွင့် ရှိသူလည်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ်က အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ ကျူးကျော်မှု နောက်ပိုင်းမှာ သူ အာဖဂန် နစ္စတန်ကို ပြန်သွားခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံသစ် ရေးဆွဲရာမှာ ကူညီခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၀၅ ကနေ ၂၀၁၆ အထိ အာဖဂန် လခြမ်းနီ အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလည်း အဲဒီအဖွဲ့မှာ သူ ပါဝင်နေပါတယ်။

    *စစ်မှန်တဲ့ တိုင်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးဖြစ်နိုင်မယ့် အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ရပ်ကို မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • ကာရိုလိုင်းနား ဂါဆီယာ

    အာဂျင်တီးနား ဒါရိုက်တာ- Netflix

    Netflix မှာပြတဲ့ မူရင်းဇာတ်လမ်းတွဲတွေရဲ့ ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ ကာရိုလိုင်းနား ဂါဆီယာဟာ အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံမှာ မွေးပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တာပါ။ အဆိုအက သင်တန်းဆင်း ဂါဆီယာ ဟာ Twentieth Century Fox ရုပ်ရှင်ကုမ္ပဏီမှာ အလုပ်သင်အဖြစ် စဝင်ခဲ့အပြီး ဖျော်ဖြေရေးလောကထဲမှာ ထိပ်ပိုင်းကို တက်လှမ်းလာနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဖန်တီးမှု အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာအဖြစ် Stranger Things၊ The Chilling Adventures of Sabrina၊ 13 Reasons Why၊ Atypical နဲ့ Raising Dion စတာတွေအပါအဝင် လူကြိုက်များတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွဲ အများအပြားကို Netflix အတွက် ကြီးကြပ် တာဝန်ယူ ထုတ်လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    ဟောလီးဝုဒ်မှာ ခေါင်းဆောင်ပိုင်း ကဏ္ဍ တာဝန်ယူထားသူ လက်တင်အမေရိကန် အမျိုးသမီး အနည်းအပါးထဲက တစ်ဦး ဖြစ်တဲ့ ဂါဆီယာဟာ လက်တင်အမေရိကန် လူမျိုးတွေကို ပိတ်ကားပေါ်မှာ ပိုတွေ့လာအောင်နဲ့ သူတို့ရဲ့ အကြောင်းတွေကို ပိုမီးမောင်းထိုး ဖော်ပြနိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ လူဦးရေထဲမှာ ၅ ဦးမှာ တစ်ဦးနီးပါး လောက်ဟာ လက်တင်အမေရိကန် လူမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

    *ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ပိုင်းဟာ ကျွန်မတို့အားလုံးကို လှုပ်ခတ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူဘဝက တိုတိုလေးပါ။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အဖိုးတန်တဲ့ ဘဝကို ကြောက်ရွံ့မှုတွေနဲ့ ဘာ့ကြောင့် အချိန်ဖြုန်းကြမလဲ။ ပျော်ပျော်နေ သေခဲ ဆိုပြီး ကျွန်မ အဘွားက ပြောလေ့ရှိတယ်။ အခုချိန်ဟာ အဘွားပြောသလို လုပ်ရမယ့် အချိန်ပါ။

  • ဆာဂီ ဂါရာမန်

    အီရန် ကဗျာဆရာ

    အီရန်နွယ်ဖွား ကနေဒါနိုင်ငံသား စာရေးဆရာမနဲ့ Iranian Queer Organization (IRQO) ကို ပူးပေါင်းတည်ထောင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    တိုရွန်တိုမြို့ အခြေစိုက်တဲ့ သူတို့ အဖွဲ့ဟာ အီရန်ကနေ ပြေးခဲ့ရတဲ့ လိင်တူချစ်သူနဲ့ လိင်ပြောင်းသူများရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကာကွယ်ပေးသလို အီရန်နိုင်ငံအတွင်း လိင်တူချစ်သူများ အပေါ် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကိုလည်း စောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။

    ကဗျာဆရာမလည်း ဖြစ်တဲ့ ဆာဂီ ဂါရာမန်ဟာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ အီရန်က လိင်တူချင်း စိတ်ဝင်စားသူတွေရဲ့ စာပေတွေကို ဦးစားပေးတဲ့ Gilgamishaan Books ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာကပါ အသိအမှတ်ပြုခံရတဲ့ အယ်ဒီတာနဲ့ ကဗျာစာအုပ် ၄ အုပ်နဲ့ တခြား ဆောင်းပါး များစွာကို ရေးသားခဲ့တဲ့ စာရေးဆရာမ တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဂါရာမန်ရဲ့ လက်ရာတွေဟာ ပုံမှန်စံနှုန်းတွေကို စိန်ခေါ်ကာ မတူညီတဲ့ စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်မှုတွေကိုလည်း မေးခွန်းထုတ်ထားတတ်လို့ ကျော်ကြားပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်စတဲ့အခါ အားလုံးပါဝင်ဖို့ လိုပါတယ်။ လိင်တူချင်း စိတ်ဝင်စားကြသူတွေကို သူတို့လို မဟုတ်တဲ့ လူတွေအတိုင်းပဲ လက်ခံ အသိအမှတ်ပြု ကြမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးမှာ ကိုဗစ်တောင် ကင်းသွားနိုင်ပါတယ်။

  • ဂေါ်ဂါ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဂီတပညာရှင်

    အရည်အသွေးရှိ အဆိုတော်၊ သီချင်းရေးသူနဲ့ တီးကွက်ဖော်ထုတ်သူလည်း ဖြစ်တဲ့ ဂေါ်ဂါဟာ ဂီတလောကမှာ ငါးနှစ်ကျော် အလုပ်လုပ်လာသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ သီချင်းတွေဟာ အများအားဖြင့် အာဖဂန် လူကြီးလူငယ် အမျိုးသမီးများအကြောင်း ဖြစ်လေ့ရှိပြီး ခိုင်မာတဲ့ ပရိသတ် အင်အားနဲ့ သူ့ရဲ့ သီချင်းစာသားတွေက လက်ရှိ ခေတ်အခြေအနေကို ဆန္ဒပြတဲ့ စာသားတွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ သူက ရာမင် မက်ဇ်ဟာ ရဲ့ တာလီဘန်တွေ ကြားထဲက အနမ်း ဆိုတဲ့ ကဗျာကို သီချင်းပုံစံပြောင်း သီဆိုလိုက်မှုကြောင့် အွန်လိုင်းမှာ လူသိများ ကျော်ကြားသွားခဲ့ပါတယ်။ သူလတ်တလော ရေးစပ်သီဆိုထားတဲ့ တာဘက်ဆမ် ဆိုတဲ့ သီချင်းကတော့ စစ်ကြောင့် အိပ်မက်တွေ ပျောက်ပျက်ခဲ့ရတဲ့ ကလေးသူငယ်တွေကို ရည်စူးပြီး ရေးစပ်ထားတာလို့ ဆိုပါတယ်။

    “တိုင်းပြည်အတွင်းက မပြီးနိုင်တဲ့ စစ်ပွဲတွေကြောင့် ကျွန်မမှာ ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းစ မမြင်နိုင်တဲ့အတွက် သီချင်းတွေ ရေးရတာပါ” လို့ ဂေါ်ဂါက ပြောဆိုခဲ့ပြီး သူ့ ရဲ့ သီချင်းစာသားတွေမှာလည်း အဲဒီ ခံစားချက်တွေ ပေါ်လွင်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

    *ကျွန်မ အမိမြေရဲ့ ကောင်းကင်ပေါ်က ဒုံးကျည်တွေကြောင့် ရောင်စုံ လေတံခွန်တွေနဲ့ ချယ်မှုန်းထားသလိုတောင် ဖြစ်နေပါတယ်။ ကျွန်မနိုင်ငံသားတွေ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးတွေအရေးကို ကျွန်မ မိနစ်တိုင်း၊ နာရီတိုင်း စဉ်းစားနေရပါတယ်။ သူတို့ လုံခြုံရေးအတွက်ပဲ ကျွန်မ စိုးရိမ်နေရတယ် ဆိုတာကတော့ ကျွန်မနဲ့ အမြဲလို ယှဉ်တွဲနေတဲ့ ခံစားချက်ပါပဲ။

  • အန်ဂျလာ ဂါယော

    အာဖဂန်နစ္စတန် အွန်လိုင်းကျောင်းတည်ထောင်သူ ဆရာမ

    ဆရာမ အန်ဂျလာ ဂါယော တည်ထောင်ပြီး စာသင်ပေးနေတဲ့ ကျောင်းမှာ ကျောင်းသား တစ်ထောင်ကျော်နဲ့ လုပ်အားပေး ဆရာ ဆရာမ ၄၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ မိန်းကလေးတွေနဲ့ အမျိုးသမီးငယ် တွေကို အိမ်မှာပဲနေဖို့ တာလီဘန်တို့က ညွှန်ကြားခဲ့ပြီးနောက် သူ အွန်လိုင်းက သင်တဲ့ကျောင်းမှာ စာသင်ခန်း ပေါင်း ၁၇၀ ကျော်ဖွင့်ပြီး တယ်လီဂရမ်နဲ့ စကိုက်ပ် တို့ကနေ သင်ပေး နေပါတယ်။ သင်္ချာ ဘာသာကနေ ဟင်းချက်နည်းနဲ့ ပန်းချီဆွဲနည်းလို သင်တန်းတွေ အထိ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။

    ၁၉၉၂ ခုနှစ်က ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်တော့ ဂါယော ကိုယ်တိုင် Herat ကနေ အီရန်ကိုထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ မိသားစုက နေထိုင်ခွင့် ယာယီပဲ ရခဲ့လို့ ၅ နှစ်ကြာ သူ ကျောင်းမနေခဲ့ရပါဘူး။

    နောက်ပိုင်းမှာအထက်တန်းပြ ဆရာမ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး နေရာအမျိုးမျိုးမှာ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်ပြီးနောက် အခုတော့ ယူကေမှာ အခြေချနေပါတယ်။

    *ကောင်းတာတွေဖြစ်လာဖို့ မကောင်းတာ တွေကို အသိအမှတ်ပြုရမယ် ဆိုတာ ကျွန်မ လက်မခံနိုင်ပါဘူး၊ ဆိုးရွားတဲ့ မကောင်းမှု သံသရာလည် နေတာကို ကမ္ဘာကြီးက ရပ်တန့်လိုက်ရင် ထာဝရ ပျော်ရွှင်မှုကို ခံစားသိမြင် လာပါလိမ့်မယ်။ ဒီတော့ တာလီဘန်ပဲဖြစ်ဖြစ် တခြား မကောင်းဆိုးဝါး တွေကိုဖြစ်ဖြစ် အသိအမှတ် မပြုပါနဲ့။

  • ဂျမီလာ ဂေါ်ဒင်

    ဆိုမားလီးယား Lumachain ဆော့ဖ်ဝဲ ကုမ္ပဏီရဲ့ အမှုဆောင်အကြီးအကဲ

    AI ဉာဏ်ရည်တု လောကမှာ ဖန်တီးသူ အကြီးအကဲတစ်ဦး ဖြစ်တဲ့ ဂျမီလာ ဂေါ်ဒင် ဟာ Lumachain ဆော့ဖ်ဝဲ ကုမ္ပဏီကို စတင်တည်ထောင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကုမ္ပဏီဟာ ကမ္ဘာတဝန်း အစားအသောက် ထောက်ပံ့ပေးတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို AI ဉာဏ်ရည်တု အသုံးပြုပြီး ချိတ်ဆက်ပေးတဲ့ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ဆော့ဖ်ဝဲ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ ဆိုမာလီးယားက ရွာတစ်ရွာမှာ မွေးခဲ့ပြီး ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်မှာ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် ကင်ညာနိုင်ငံကို ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည် အဖြစ် ထွက်ပြေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက် သြစတြေးလျနိုင်ငံကို ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့ပြီး နည်းပညာပိုင်းကို စိတ်ဝင်တစား လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ Lumachain ကုမ္ပဏီကို မတည်ထောင်ခင် ဂေါ်ဒင်ဟာ IBM ကွန်ပျူတာကုမ္ပဏီရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အမှုဆောင်တစ်ဦးအဖြစ်နဲ့ Qantas လေကြောင်းကုမ္ပဏီအတွက် အုပ်စုအကြီးအကဲ သတင်းအချက်အလက် အရာရှိ အဖြစ် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ကုမ္ပဏီက ချီးမြှင့်တဲ့ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွက် နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီး စွန့်ဦးတီထွင် စိန်ခေါ်မှုဆု ကို ဆွတ်ခူးခဲ့ပြီး သြစတြေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်နိုင်ငံရဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် AI ဉာဏ်ရည်တု ဆန်းသစ်တီထွင်သူ အမျိုးသမီး ဆုတွေကို ရခဲ့ပါတယ်။

    *ဉာဏ်ရည်တု စွမ်းအားကို အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် နောက်ခံ အားနည်းချက် ရှိတဲ့သူတွေကို လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း သင့်လျော်တဲ့ နေရာပေးနိုင်အောင်နဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ အသွင်ပြောင်းလာအောင် အကူအညီ ပေးနိုင်မယ်လို့ ကျွန်မ လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ယုံကြည်ထားပါတယ်။

  • နာဂျီလာ ဟာဘီဗျာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် စွန့်ဦးလုပ်ငန်းရှင်

    နာဂျီလာ ဟာဘီဗျာဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမျိုးသမီးတွေကို အထည်ရက်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ တည်ထောင်နိုင်ဖို့နဲ့ သူတို့ပစ္စည်းတွေကို နိုင်ငံခြားပို့ရာမှာ ကြားကလုပ်ငန်းတွေကို အခကြေးငွေ ပေးစရာမလိုဘဲ တိုက်ရိုက်ပို့နိုင်အောင် ကူညီရောင်းချပေးသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် သူဟာ Blue Treasure Inc and Ark Group လုပ်ငန်းကို တည်ထောင်ထားပါတယ်။ သူဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးနဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး USAID နဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ စီမံကိန်းတွေကို ဦးဆောင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၁၂ ကနေ ၂၀၁၅ ထိ အာဖဂန်အစိုးရရဲ့ ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေး အေဂျင်စီမှာ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့လုပ်ငန်းတွေမှာ ၁၃ နှစ်ကြာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီး မိန်းကလေးတွေရဲ့ ပညာရေးအတွက် အားပေးကူညီခဲ့သလို Afghan Veracity Care for Unsheltered Families ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။

    *အာဖဂန်အမျိုးသမီးတစ်ဦးအနေနဲ့ စိတ်ညစ်စရာတွေ ကြုံခဲ့ရပေမယ့် နောက်မျိုးဆက်အတွက် စစ်ရဲ့ ဆိုးမွေတွေကို ရပ်တန့်နိုင်ရေးမှာ ပါဝင်ကူညီနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • လိုင်လာ ဟိုင်ဒါရီ

    ပါကစ္စတန် မိခင်စခန်းထူထောင်သူ

    မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲသူတွေအပေါ် မပတ်သက်ချင်တာတွေ ရှိနေတဲ့ကြားက လိုင်လာ ဟိုင်ဒါရီဟာ ကာလ်ဘူးမြို့ မူးယစ်ဆေးစွဲသူများ ပြန်လည် ထူထောင်ရေးစခန်း Mother Camp ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ်ကစလို့ မူးယစ်ဆေးစွဲသူ အာဖဂန်နိုင်ငံသား ၆၄၀ဝ နီးပါးကို ကူညီပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ လိုင်လာ ဟိုင်ဒါရီဟာ သူ့ကိုယ်ပိုင် စုငွေနဲ့ အဲဒီစခန်းကို စထူထောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဆေးပြတ်သွားသူတွေကို အလုပ်ခန့်ထားတဲ့ စားသောက်ဆိုင်ကနေ စခန်းအတွက် ရန်ပုံငွေ ဆက်ရှာခဲ့တာပါ။ ကာလ်ဘူးမြို့ တာလီဘန်တွေလက်ထဲ ကျသွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာ အဲဒီစားသောက်ဆိုင်ကို ပိတ်လိုက်ရပါတယ်။

    ဟိုင်ဒါရီရဲ့ မိသားစုဟာ အာဖဂန်နိုင်ငံ ဘမ်ရန်ဒေသက လာသူတွေ ဖြစ်ပေမယ့် သူကိုယ်တိုင်ကတော့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှာ ဒုက္ခသည် အဖြစ် မွေးဖွားလာသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အသက် ၁၂ နှစ် အရွယ်နဲ့ ထိမ်းမြားပေးခြင်းခံရတဲ့ ကလေးသူငယ် သတို့သမီးလည်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီး လက်ရှိအချိန်မှာ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးအတွက် ရပ်တည်လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်နေသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ထုတ် နာမည်ကျော် မှတ်တမ်း ရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့ တံတားပေါ်က လိုင်လာ ရုပ်ရှင်မှာလည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး အဲဒီ ရုပ်ရှင်မှာ သူ့ရဲ့ စခန်း မဖွင့်ဖို့ ဆန့်ကျင် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ရှိတဲ့ကြားက ဆက်ဖွင့်ထားနိုင်အောင် ဘယ်လို ရုန်းကန်ခဲ့ရသလဲ ဆိုတာကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။

    *ကျွန်မအနေနဲ့ သူတပါးကြုံရတာကို အမှန်အတိုင်း ရှုမြင် သတိထားမိလာတတ်မှု ပြန့် ပွားလာပြီး ကျင့်ဝတ်နဲ့ အညီ လူသားချင်းစာနာတဲ့ ကမ္ဘာကြီး ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတဦးပေးလိုက်တဲ့ မဲတမဲက အာဖဂန်နိုင်ငံသားတဦးရဲ့ ဘဝပေး အခြေအနေကို လုံးဝ ပြောင်းလဲသွားစေနိုင်လောက်တဲ့အထိ အပြန်အလှန် ဆက်နွှယ်မှု ရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာကြီးမှာ ကျွန်မတို့ နေ နေရတာပါ။

  • ဇာလတ်ရှ် ဟာလမ်ဇိုင်း

    အာဖဂန်နစ္စတန် အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်၊​ Refugee Trauma Initiative

    အာဖဂန် ဒုက္ခသည် ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ ဇာလတ်ရှ် ဟာလမ်ဇိုင်းဟာ ဒုက္ခသည် စိတ်ဒုက္ခများ ဖြေဖျောက်ရေး အဖွဲ့ (RTI) ကို ပူးတွဲ တည်ထောင်သူ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ အဖွဲ့အစည်းဟာ ဒုက္ခသည်တွေ အကြမ်းဖက် ရွှေ့ပြောင်းထွက်ပြေးရပြီးချိန်မှာ ကြုံရတဲ့ စိတ်ဒုက္ခတွေကို ခံယူ ဖြေဖြောက်ရာမှာ ကူညီဖို့နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့ ပေးဖို့ ဖွဲ့စည်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ RTI ကို မထူထောင်ခင်မှာလည်း တူရကီ-ဆီးရီးယား နယ်စပ်က ကလေးငယ်တွေ ပညာဆက်လက် သင်ကြားခွင့်ရရေး ကူညီပေးခဲ့ပြီး အစိုးရမဟုတ်တဲ့ လူမှုရေး အသင်းအဖွဲ့တွေကိုလည်း ဒုက္ခသည်တွေ ပညာသင်ကြားရေးနဲ့ စောင့်ရှောက်ရေး အပိုင်းတွေအတွက် အကြံပေး လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    ဟာလမ်ဇိုင်းဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာလည်း အိုဘားမား လူမှုရေးအသင်းရဲ့ ပထမဆုံး ထောက်ပံ့သင်ကြားရေးပေးဖို့ အရွေးခံရသူတွေထဲက တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို ရွေးချယ်ရာမှာ နိုင်ငံတလွှားက လူမှုရေးရာ ဆန်းသစ် လှုပ်ရှားသူ ခေါင်းဆောင်တွေကို အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဘရတ် အိုဘားမားက ရွေးချယ် ထောက်ပံ့ပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မရဲ့ အနာဂါတ်မျှော်လင့်ချက်ကတော့ အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဘဝတွေကို ပြိုကွဲပျက်စီးနေစေတဲ့ အကြမ်းဖက်မှု သံသရာ ရပ်တန့်သွားမယ့် ကမ္ဘာတခု ဖြစ်လာဖို့ပါ။

  • ရှမ်ဆီယာ ဟက်ဆာနီ

    အီရန် လမ်းအလှဆင် အနုပညာရှင်

    ရှမ်ဆီယာ ဟက်ဆာနီဟာ အာဖဂန်ရဲ့ ပထမဆုံး နံရံ ပုံဖော် graffiti နဲ့ လမ်းအလှဆင် အနုပညာရှင်တဦး ဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ထိခိုက်ရတဲ့ မြို့တော် ကာဘူးလ်ကို ပြန်လည် အရောင်ခြယ်မှုန်းပေးနေသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကာဘူးလ်မြို့က ပြိုပျက်နေတဲ့ အိမ်တွေ၊ လူမနေတော့တဲ့ အိမ်တွေရဲ့ နံရံတွေမှာ ယုံကြည်မှုနဲ့ စွမ်းအင်အပြည့်၊ ရည်မှန်းချက်ကြီးသူ အမျိုးသမီးပုံတွေကို ဆေးရေး ပန်းချီလည်း ရေးဆွဲသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    အီရန်ဖွား အာဖဂန်သူ ဟက်ဆာနီဟာ ကာဘူးလ်တက္ကသိုလ်မှာ ရှုစား အနုပညာရပ်တွေကို သင်ယူခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၁၅ နိုင်ငံကျော်မှာ နံရံဆေးရေး ပန်းချီတွေ ရေးဆွဲခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ မဂ္ဂဇင်းက နိုင်ငံတကာ ထိပ်တန်းတွေးခေါ်သူ ၁၀ဝ စာရင်းအတွင်းမှာ ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး အရောင်းရဆုံး စာရင်းဝင် စာအုပ်တအုပ်ဖြစ်တဲ့ ပုန်ကန်သော အမျိုးသမီးငယ်များအတွက် ညအိပ်ပုံပြင်ကောင်းများ အတွဲနှစ်မှာလည်း စံပြအမျိုးသမီးတဦးအဖြစ် ဖော်ပြခံခဲ့ရသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    အာဖဂန်မှာ တာလီဘန်တွေ ကြီးစိုးသွားပေမဲ့လည်း ဟက်ဆာနီဟာ သူ့ရဲ့ အနုပညာတွေကို အင်စတက်ဂရမ်မှာ ဆက်လက် ထုတ်ဖော် ပြသနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

    *ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၅ နှစ်တွင်းမှာ ကျွန်မတိုင်းပြည်အတွက် မျှော်လင့်ချက်ရှိလာပြီလို့ ယူဆလိုက်တဲ့အခါတိုင်း အမြဲတမ်း ပိုဆိုးသွားတာချည်းပဲ ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ အနာဂတ်တောက်ပတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ ဖြစ်လာဖို့ ကျွန်မ မမျှော်လင့်တော့ပါဘူး။ မျှော်လင့်ချက်မဲ့သွားမယ့် အခြေအနေအစား မမျှော်လင့်ထားတာကမှ ကောင်းတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • နာစရင် ဟူစိန်နီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် တိရစ္ဆာန်ကုဆရာဝန်

    ကာဘူးလ်တက္ကသိုလ်မှာ တိရိစ္ဆာန်ဆေးကု ပညာသင်တော့ ကျောင်းသား ၇၅ ယောက်မှာ ပါတဲ့ အမျိုးသမီး နှစ်ယောက်ထဲမှာ နာစရင် ဟူစိန်နီက တစ်ယောက် အပါအဝင်ပါ။ ဒုက္ခသည် တစ်ယောက် အဖြစ် အီရန်မှာ ကြီးပြင်း လာခဲ့ပေမဲ့ သူ့ပညာရေး အတွက် အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ပြန်သွားခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း ပညာတော်သင် အစီအစဉ် တခုအရ Guelp တက္ကသိုလ်မှာ တိရိစ္ဆာန် ကျန်းမာရေး ပညာသင်ဖို့ ကနေဒါကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

    အခုတော့ ဟူစိန်နီက ကိုယ်ခံအား ပညာဆိုင်ရာ ဓာတ်ခွဲခန်းမှာ အလုပ် လုပ်နေပြီး အားလပ်ချိန် တွေမှာ ဟာဇာရာ လူသားချင်းစာနာမှု ကူညီရေး လုပ်ငန်း ဌာနမှာ လုပ်အားပေးပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့က ဟာဇာရာ လူနည်းစုတွေ အပြင် ကနေဒါ နိုင်ငံမှာ အခြေချဖို့ ကြိုးစားတဲ့ အာဖဂန် နစ္စတန်က ဘေးဖယ်ခံ အသိုင်း အဝိုင်းက လူတွေကို ကူညီပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူက Bookies ဆိုတဲ့ အာဖဂန် ကလေးငယ်တွေ စာဖတ်ကြဖို့နဲ့ ပုံပြောပြတာကို အားပေးတဲ့ လူငယ် အစီအစဉ်မှာလည်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက် နေပါတယ်။

    *အာဖဂန်အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးငယ် တွေကကြောက် နေကြတယ်၊ လက်ရှိ အခြေအနေက မျှော်လင့်ချက် ကင်းနေပုံရတယ်၊ ဒါပေမဲ့ နည်းလမ်း တခုကတော့ အမြဲရှိပါတယ်။ ဘော့ဘ်မာလေ ပြောသလိုပဲ "ကြံ့ကြံ့ခံဖို့က မင်းရဲ့ တခုတည်းသော ရွေးချယ်မှု ဆိုတာကို မရောက်မချင်း ကိုယ်ဘယ်လောက် ကြံ့ခိုင်တယ် ဆိုတာ သိနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး"။

  • မိုမီနာ အီဘရာဟီမိ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ရဲဝန်ထမ်း

    မိုမီနာ ကာဘလရီလို့ သိကြတဲ့ မိုမီနာ အီဘရာဟီမိဟာ ရဲတပ်ဖွဲ့ထဲ ၀င်ရောက်ပြီး သုံးနှစ်အကြာမှာ သူ့အထက်အရာရှိရဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားနှောင့်ယှက်မှု ခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ သူ့အတွေ့အကြုံ သာမက အာဖဂန်ရဲတပ်ဖွဲ့အတွင်းမှာရှိတဲ့ တခြား မတော်မတရားပြုမှု စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖို့ သူ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

    ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် သူ့အတွက်သာမက အဓမ္မ ပြုကျင့်ခံရသူတွေ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရသူတွေအတွက် တရားမျှတမှုရဖို့ အဲဒီအချိန်ကတည်းက သူတိုက်ပွဲ၀င်ခဲ့ပါတယ်။ 'တစုံတယောက်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသင့်တယ်လို့ ကျွန်မ ယုံကြည်တယ်။ ကျွန်မဘ၀ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရင်တောင် အဲဒီ ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ ကျွန်မ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့လည်း ထင်တယ်' လို့ ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လက တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်လည်ရယူပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ယူကေကို ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ကြတဲ့ ထောင်ပေါင်းများစွာသောသူတွေထဲမှာ အီဘရာဟီမိလည်း တယောက်အပါအ၀င် ဖြစ်ပါတယ်။

    *နှစ်ပေါင်းများစွာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအားလုံး စာသင်ကြားပြီး သူတို့ဘ၀အတွက် အသက်မွေး၀မ်းကျောင်းလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသူတွေအားလုံး အလုပ်ပြန်လုပ်နိုင်ပြီး ပြည်သူတွေအပေါ် အာဏာအသုံးပြုတဲ့ အင်အားစုကနေလည်း လွတ်မြောက်ကြပါစေလို့ ကျွန်မ ဆုတောင်းပါတယ်။

  • မတ်ဂဒါ ကယ်လ်ရာ

    အိန္ဒိယ ပူးတွဲတည်ထောင်သူ၊​ Not That Different

    မတ်ဂဒါ ကယ်လ်ရာဟာ အော့တစ်ဇင်ရောဂါသည် အခွင့်အရေးအတွက် လှုပ်ရှားနေသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး သူ့မှာ အော့တစ်ဇင်ဖြစ်နေတဲ့ ၁၂ နှစ်အရွယ် ကလေးတစ်ဦးလည်း ရှိပါတယ်။ သူဟာ ‘Not That Different - သိပ်မခြားနားပါဘူး’ ဆိုတဲ့အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ထားပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့ဟာ ဦးနှောက်ပုံမှန်အလုပ်မလုပ်သူ ကလေးငယ်တွေ ဦးဆောင်ပါဝင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုဖြစ့်ပြီး သူတို့ကို လူတွေ ပိုနားလည်ပြီး လူ့အသိုင်းအဝိုင်းထဲ ပါဝင်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ အော့တစ်ဇင်ကလေးတွေကို တခြားကလေးအားလုံးက ပိုနားလည်စေနိုင်ဖို့နဲ့ သူငယ်ချင်းဖြစ်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး မတ်ဂဒါ ကယ်လ်ရာဟာ ကာတွန်းလေးတွေ ဖန်တီးတဲ့နေရာမှာလည်း သူမတူအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ကယ်လ်ရာဟာ ရုပ်သံထုတ်လွှင့်မီဒီယာလုပ်ငန်းမှာ အနှစ် ၂၀ ကျော်ကြာ လုပ်ငန်းအတွေ့အကြုံရှိသူဖြစ်ပြီး တီဗီအစီအစဉ်တင်ဆက်သူနဲ့ မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ဇာတ်ညွှန်းရေးတဲ့ အလုပ်အပြင် မတူကွဲပြားမှုနဲ့ ပေါင်းစည်းပါဝင်မှုဆိုင်ရာ နည်းပြတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    တစ်ချိန်တည်းမှာ အပြန်အလှန် လိုက်ဗ် ဆက်သွယ်နိုင်တဲ့ အက်ပ် Bakstage အတွက်လည်း အက်ပ်ပေါ်က ပါဝင်တဲ့အကြောင်းအရာပိုင်းဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာမှူး ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကပ်ရောဂါဟာ လူ သန်း ခုနစ်ထောင်ကို သူတို့ဟာ လက်တွေ့ ဘုံဖြစ်စဉ်တစ်ခုမှာ နေထိုင်ကြတယ်ဆိုတာ သဘောပေါက်စေတယ်။ အဲဒါကတော့ သူတို့ကမ္ဘာလေးမှာ ကိုယ်စီနေထိုင်ကြပေမယ့် သူတို့ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခက်အခဲတွေက အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်နေကြတယ်။

  • ဖရက်ရှ်တာ ကာရင်မ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ချာမဂက်ဇ် မိုဘိုင်း စာကြည့်တိုက် တည်ထောင်သူ

    ဖရက်ရှ်တာ ကာရင်မ်ဟာ ဘတ်စ်ကားတွေကို မိုဘိုင်းစာကြည့်တိုက်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သူပါ။ သူ့ရဲ့ ကာဘူးလ်အခြေစိုက် ချာမဂက်ဇ် မိုဘိုင်း စာကြည့်တိုက်ဟာ မြို့တော်နဲ့ အနီးဝန်းကျင်က ကလေးငယ် ရာပေါင်းများစွာဆီကို သွားရောက်ပြီး စာအုပ်တွေ နဲ့ အနုပညာ လှုပ်ရှားမှုတွေ စီစဉ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    ကလေးအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ ကာရင်မ်ဟာ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ကနေ ပြည်သူ့ရေးရာမူဝါဒဆိုင်ရာ မဟာဘွဲ့ရပြီးနောက် ၂၀၁၈ မှာ ချာမဂက်ဇ်ကို တည်ထောင်ပါတယ်။

    သူဟာ အသက် ၁၂ နှစ်ကတည်းက အလုပ်စလုပ်နေပါပြီ။ တီဗီရဲ့ ကလေးအစီအစဥ်မှာ တင်ဆက်သူ ဖြစ်ခဲ့သလို အာဖဂန်နစ္စတန်က ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးအခြေအနေအကြောင်း စာတမ်းတွေ ရေးခဲ့ပါတယ်။ ကလေးသူငယ်တွေရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆက်ပြီးလည်း အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။

    *ကျွန်မက ကလေးတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်တဲ့အကြောင်းကတော့ သူတို့တွေကို အာဖဂန်နစ္စတန်ရဲ့ မကောင်းတဲ့သံသရာကို ဖြတ်တောက်ပေးမယ့်သူတွေအဖြစ် မြင်လို့ပါ။ သူတို့ဟာ ဖိနှိပ်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှုသံသရာတွေကို တွန်းလှန်နိုင်ပြီးနောက် ပြန်လည်ကုစားနိုင်ဖို့၊ အခြေအနေသစ်တွေ ဖန်တီးဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးအသစ်အတွက်နေရာ ဖန်တီးပေးနိုင်မယ်လို့ မြင်တယ်။

  • အမီနာ ကာရီမီယန်

    အာဖဂန်နစ္စတန် နက္ခတ္တ ဗေဒပညာရှင်

    မြို့ပြ အင်ဂျင်နီယာတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး Herat နည်းပညာ တက္ကသိုလ်က နည်းပြဖြစ်သူ အမီနာ ကာရီမီယန်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ နက္ခတ္တ ပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုအလေးထားတဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးတွေထဲမှာ တစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။

    သူက၂၀၁၈ ခုနှစ်က စတင်တဲ့ Kayhana နက္ခတ္တဗေဒ အဖွဲ့တည်ထောင်သူလည်းဖြစ် အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့က လူငယ်တွေကို နက္ခတ္တ ပညာ လေ့လာအောင် အားပေးပါတယ်။

    မိန်းကလေးတွေသာ ပါဝင်တဲ့ ကာရီမီယန်နဲ့ သူ့ နက္ခတ္တ ဗေဒအဖွဲ့ဟာ ၂၀၂၁ ဇူလိုင်လက ပိုလန်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ နက္ခတ္တ ပညာနဲ့ ရူပ နက္ခတ္တဗေဒ ပြိုင်ပွဲမှာ ကမ္ဘာ့ နက္ခတ္တ ဗေဒ အသင်းဆု ရရှိခဲ့ ပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ က အဖွဲ့ပေါင်း ၂၅၅ ဖွဲ့ ဝင်ပြိုင်ခဲ့ရာမှာ သူတို့အသင်းက ပထမ ရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

    *တာလီဘန်တို့က မိန်းကလေးတွေ ပညာသင်ခွင့် ငြင်းဆန်ထားလို့ ကျွန်မတို့ အရင်ထက်ပိုပြီး ဆက်သွယ်မှု ရှိရပါမယ်။ Kayhana နက္ခတ္တဗေဒ အဖွဲ့ဟာ အွန်လိုင်းမှာ ညစဉ် တွေ့ဆုံပါတယ်။ ကျွန်မရဲ့ တခုတည်းသော မျှော်လင့်ချက်က ကျွန်မရဲ့ အမိမြေက လူငယ်တွေအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးဖို့ပါ။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • အလီယာ ကဇီမီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ကျောင်းဆရာမ

    ကာဘူးလ်မြို့ကို တာလီဘန်တို့ မသိမ်းပိုက်ခင်မှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ပညာရေး ကဏ္ဍတွေမှာ အလီယာ ကဇီမီ တလျှောက်လုံး လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့အစည်းမှာ သုံးနှစ်ကြာ စေတနာ့၀န်ထမ်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ စီးပွားရေး စီမံခန့်ခွဲမှု ဘာသာရပ်နဲ့ မဟာဘွဲ့ရခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးတွေအတွက် မုန့်တိုက်နဲ့ အချိုခဲဖွယ် လုပ်ငန်းတခုကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ တက္ကသိုလ်မှာ စာသင်ကြားခဲ့ပြီး ကထိက တယောက် ဖြစ်ချင်သူတယောက်ပါ။

    ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း အမေရိကန်ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး အခုတော့ ပါရဂူဘွဲ့ယူဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။

    အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်လိုဝတ်စားဆင်ယင်ရမယ်ဆိုတာ ထွက်လာတဲ့အချိန်မှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်လို့ သူစာတွေ အသည်းအသန်ရေးနေတဲ့ ဘီဘီစီဌာနကို ရွေးချယ်ဖို့အတွက် စာတစောင် ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်အတွက် ကျွန်မရဲ့ တခုတည်းသော မျှော်လင့်ချက်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးပါ၊ ကျွန်မတို့ အလိုအပ်ဆုံးအရာက ငြိမ်းချမ်းရေးပါ။

  • ဘရိုးနက်စ် ဟယ်လန်နာ ကနေဒီ ကျူဆီ

    ယူကေ နိုင်ငံတကာရှေ့နေအသင်းရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး အင်စတီကျု

    ဘရိုးနက်စ် ဟယ်လန်နာ ကနေဒီ ကျူဆီဟာ စကော့တလန်က ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးနဲ့ လူနည်းစုအခွင့်အရေးကို ကာကွယ်လုပ်ဆောင်တဲ့သူအဖြစ် လူသိများပါတယ်။ သူဟာ ရာဇဝတ်ဥပဒေဆိုင်ရာ ရှေ့နေအဖြစ် အနှစ် ၄၀ ကြာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာရှေ့နေကောင်စီရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အင်စတီကျုမှာလည်း ဒါရိုက်တာ ဖြစ်ပြီး ဒီအဖွဲ့က မကြာသေးခင်ကပဲ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အန္တရာယ်ကျရောက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်က မန်းစ်ဖီးလ် ကောလိပ်ရဲ့ ကျောင်းအုပ်အဖြစ် နှစ်အတော်ကြာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပြီး လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဘွန်နာဗဲရိုး အင်စတီကျု တည်ထောင်ရာမှာလည်း အဓိကနေရာက ပါဝင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘရိုးနက်စ် ကနေဒီဟာ တရားစီရင်ရေးစနစ်က အမျိုးသမီးတွေကို အကာအကွယ်မပေးနိုင်တာနဲ့ပတ်သက်လို့ စာအုပ်များစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၇ မှာတော့ သူ့ကို လေဘာပါတီက အထက်လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ရဲ့ အမှုတွေကို ငြင်းခုံကြမယ့် ရှေ့နေတွေ မရှိရင်၊ နောက်ပြီး သူတို့ကို တရားစွဲမယ့် လွတ်လပ်တဲ့ တရားသူကြီးတွေ - အမျိုးသမီးရော အမျိုးသားတွေပါ - မရှိရင် ကျွန်မတို့ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးက အချည်းနှီး ဖြစ်သွားပါမယ်။

  • ဟိုဒါ ခါမို့ရှ်

    အီရန် အမျိုးသမီး ဓမ္မတာအကြောင်း လှုံ့ဆော်သူ

    ဓမ္မတာလာမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုကြဖို့ တွန်းအားပေး လှုံ့ဆော််််််််််တဲ့အနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး တောင်းဆိုလှုပ်ရှားသူ ဟိုဒါ ခါမို့ရှ်က "အမျိုးသမီးတွေ ရာသီသွေးလာတာဟာ မပြောအပ်တဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူး" ဆိုတဲ့ အသိပညာပေး အစီအစဉ်ကို အာဖဂန်ကျောင်းတွေမှာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

    ဟိုဒါ ခါမို့ရှ်ကို နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ အာဖဂန်မိဘနှစ်ပါးက အီရန်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပေမယ့် ကလေးဘဝကတည်းက အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ပြန်ရောက်လာခဲ့သူပါ။ ရှေးရိုးစွဲ ဆွေမျိုးတွေရဲ့ အမြင်တွေကို ဆန့်ကျင်ပြီး ပညာသင်ကြားဖို့ မိခင်ဖြစ်သူရဲ့ အားပေးထောက်ခံမှုကို ရခဲ့ပါတယ်။ ကဗျာဆရာမ သတင်းထောက်တဦးဖြစ်တဲ့ ခါမို့ရှ်ဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ဖိနှိပ်ထားတဲ့ မမျှတမှုတွေအကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြတဲ့ ရေဒီယို အစီအစဥ်တင်ဆက်သူ ဖြစ်လာပါတယ်။ သူ့ရွာက အမျိုးသမီးတွေအတွက်လည်း ပညာပေးအစီအစဥ်တခု စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

    တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ကျောင်းသွားခွင့်မရတဲ့ ၇ တန်းနဲ့ အထက် မိန်းကလေးငယ်တွေကို စာသင်ပေးနေပါတယ်။

    *အမှောင်မဲဆုံးအချိန်ဆိုပေမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဟာ ကျည်ဆန်တွေ၊ ကြာပွတ်တွေကို အန်တုပြီး အမျိုးသမီးတွေ ရပ်တည်ခဲ့ကြတဲ့ နှစ်ပါ။ သူတို့အခွင့်အရေးတွေကို ယူသွားသူတွေဆီကနေ တိုက်ရိုက် ပြန်တောင်းခဲ့ကြတယ်။ ဒီနှစ်ဟာ မျှော်လင့်ချက်ရှိတဲ့နှစ်တနှစ်လို့ နာမည်တပ်ပါရစေ။

  • မီယာ ကရစ္စနာ ပရာတီဝီ

    အင်ဒိုနီးရှား သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမား

    ဂရီယာ လူဟူဆိုတဲ့ ပရဟိတအဖွဲ့ကနေ မီယာဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးသမားအဖြစ် ဘာလီကျွန်းက ပလတ်စတစ်အမှိုက်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။​ ဒေသခံအသိုင်းအဝန်းနဲ့အတူ သူ့ရဲ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ဒီဂျစ်တယ်အမှိုက်ဘဏ် ဆိုပြီး ထူထောင်ထားပါတယ်။​ အဲဒါက မိုဘိုင်း အက်ပ်ဖြစ်ပြီး ပိုကောင်းမွန်တဲ့ အမှိုက်ကောက်ယူ စွန့်ပစ်တဲ့ စနစ်တစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။​ နောက်ပြီး အနာဂတ် အမှိုက်စီမံခန့်ခွဲမှုမှာ အထောက်အကူဖြစ်အောင် အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းပေးနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။​

    တက္ကနိုလိုဂျီ ဘန်ဒေါင်း အင်စတီကျုကနေ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာဘွဲ့ရထားတဲ့ မီယာ ခရစ္စနာ ပရာတီဝီက လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု မန်နေဂျာဖြစ်ပြီး အမှိုက်ဘဏ်ရဲ့ နိစ္စဓူဝ လုပ်ငန်းတွေကို ကြီးကြပ်ရပါတယ်။​

    သူဟာ အင်ဒိုနီးရှားက ဒန်ပါဆာမြို့ အမျိုးသားသဘာဝပန်ဝန်းကျင်အေဂျင်စီမှာ သဘာဝပန်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။​

    *ထွိုင်ဟီတာကာရာန (စည်ပင်ဝပြောခြင်း အကြောင်း သုံးဖြာ)​ ဆိုတဲ့ ဘာလီအတွေးအခေါ် စိတ်ဓာတ်နဲ့ မိခင်ကမ္ဘာမြေကို ဟန်ချက်ညီမှုနဲ့ သဟဇာတဖြစ်မှုတွေကို ယူဆောင်ပေးကြရအောင်။​ ကျွန်မတို့က ပတ်ဝန်းကျင် ညစ်ညမ်းမှုရဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်ခဲ့ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ကျွန်မတို့က အဖြေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

  • ဟိုင်ဒီ ဂျေ လာဆန်

    အမေရိကန် ကာကွယ်ဆေး စိတ်ချရမှုစီမံကိန်း ဒါရိုက်တာ

    တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းမှုနဲ့ အပူပိုင်းဆေးပညာဆိုင်ရာ လန်ဒန်တက္ကသိုလ်က ကာကွယ်ဆေး စိတ်ချရမှု စီမံကိန်းရဲ့ မနုဿဗေဒပညာရှင် တစ်ဦး ဖြစ်သူ ပါမောက္ခ ဟိုင်ဒီ ဂျေ လာဆန် ဟာ လူထုကျန်းမာရေး တိုးတက် ကောင်းမွန်မှုကို ထိခိုက်စေတဲ့ လူမှုရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး အကြောင်းအချက်တွေအပေါ် အာရုံစိုက်တဲ့ လေ့လာမှုကို ဦးဆောင် လုပ်နေသူ ဖြစ်ပြီး လောလောဆယ်မှာ ကာကွယ်ဆေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အန္တရာယ်တွေနဲ့ ထင်ကြေးပေး ပြောဆိုမှုတွေကို ကြီးကြပ်တားဆီးဖို့နဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေအပေါ် လူထု ယုံကြည်စိတ်ချမှု ရှိလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ ဆိုတာကို လေ့လာနေပါတယ်။

    သူဟာ STUCK: How Vaccine Rumors Start – နဲ့ Why They Don’t Go Away ဆိုတဲ့ စာအုပ်တွေကို ရေးသားခဲ့ပြီး ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလ ကာကွယ်ဆေး ထိုးတာကို လက်ခံနိုင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ အဓိက စုံစမ်းလေ့လာနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒေါက်တာ လာဆန်ဟာ သတင်းမှား ပြန့်ပွားမှုအကြောင်း ဆိုင်ရာ သူ့ရဲ့ သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာမှုတွေအတွက်၂၀၂၁ ခုနှစ် အီဒင်ဘာရာ ဆုတံဆိပ် ဆွတ်ခူးခဲ့ပါတယ်။

    *နဂိုကတည်းကိုက အမြင်သဘောထားတွေ ကွဲပြားနေတဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဘေးကြီး ကျရောက်လာခဲ့တာပါ။ ကျွန်မတို့ကို သဘောထားကွဲစေတဲ့ ပိုနက်ရှိုင်းတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ဘယ်ကာကွယ်ဆေးကမှ မကယ်နိုင်ပါဘူး။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းအလိုက်၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအလိုက်၊ ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့လည်း ကြီးသည်ဖြစ်စေ၊ ငယ်သည်ဖြစ်စေ လုပ်မှသာ ကမ္ဘာကြီးကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်အောင် ထောက်ကူပေးနိုင်မှာပါ။

  • အီမန် လီ ကဲ

    အီဂျစ် တည်ထောင်သူ၊​ Trans Asylias

    အီမန် လီ ကဲဟာ အီဂျစ်နိုင်ငံ ကိုင်ရို အော်ပရာ ဟောက်စ်ရဲ့ ခေတ်ပေါ် ကချေသည်တစ်ဦးနဲ့ အကနည်းပြတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူဟာ LGBTQ+ တစ်ဦးဖြစ်လို့ ရဲက တရားစွဲခံရပြီးနောက် အီဂျစ်ကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၀၈ မှာ အမေရိကန်မှာ ခိုလှုံခွင့်ရခဲ့ပြီး အခုအခါ နယူးယောက်မြို့မှာ အနုပညာရှင်၊ ကချေသည်၊ သရုပ်ဆောင် နဲ့ LGBTQ+ အရေးလှုပ်ရှားသူအဖြစ် အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။

    TransEmigrate ဆိုတဲ့ ဥရောပအဖွဲ့အစည်းမှာလည်း သူဟာ အာရပ်ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ မန်နေဂျာနဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့ဟာ လိင်ပြောင်းထားသူတွေကို သူတို့နေရပ်ရင်းကနေ လုံခြုံတဲ့နေရာဆီ ပြောင်းရွှေ့နိုင်အောင် ကူညီတဲ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၂၁ မတ်လတုန်းက နိုင်ငံတကာ လိင်ပြောင်းသူများ ပေါ်လွင်ထင်ရှားတဲ့နေ့ ဆိုတဲ့ အထိမ်းအမှတ်နေ့မှာ သူဟာ Trans Asylias ဆိုတဲ့ ဖောင်ဒေးရှင်းတစ်ခု တည်ထောင်ပြီး ဒီဖောင်ဒေးရှင်းဟာ လိင်ပြောင်း ခိုလှုံခွင့်တင်တဲ့သူတွေကို သူတို့ကို ကြိုဆိုလက်ခံတဲ့ နယ်မြေတွေဆီ ပို့ဆောင်ရေး နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားပေးကူညီရေးတို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကပ်ရောဂါဟာ လိင်ပြောင်းတွေကို ပိုပြီး အန္တရာယ်ကျရောက်စေတယ်။ နဂိုကတည်းက ထိခိုက်ခံရနိုင်ခြေ အများဆုံးထဲမှာပါတဲ့ လိင်ပြောင်းတွေဟာ တချို့ဆိုရင် မတော်မတရားဆက်ဆံတဲ့ မိသားစုတွေထဲမှာ အထီးကျန်နေကြရတယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို ပိတ်ထားချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ အကူအညီအော်ခေါ်သံတွေက ကြေကွဲစရာကောင်းတယ်။ အခုအခါ ကမ္ဘာကြီးက သူတို့ကို ကယ်ဆယ် ကုသပေးဖို့ လိုတယ်။

  • ဆဗစ်ဇန် အာနက်စ်တင်း လိုင်ကေကီ

    ကင်မရွန်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားသူ

    တောခြုံပုတ် တောမီးလောင်မှုတွေကို ပျားမွေးမြူရေးလုပ်တဲ့နည်းနဲ့ တားဆီးဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုကို ဆဗစ်ဇန် အာနက်စ်တင်း လိုင်ကေကီက ထူထောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူအခုလို ထူထောင်ခဲ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဟာ ပျားမွေးသူ လယ်သမား ၂၀ဝ၀ ကျော်ကို ပျားရည် ထုတ်လုပ်ရေး၊ အရည်အသွေးထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ ပျားဖယောင်းထုတ်လုပ်ရေး အပိုင်းတွေ သင်တန်းပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အဖွဲ့အစည်းဟာ ပျားတွေ မွေ့လျော်တဲ့ အပင်အမျိုးအစား ၈၆၀ဝ၀ ကိုလည်း တောပြုန်းမှု လျော့ကျရေး ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    လိုင်ကေကီဟာ ကင်မရွန်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လိင်တိမ်းညွှတ်မှုဆိုင်ရာ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ ကင်မရွန်းရဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို လိင်တိမ်းညွှတ်သူ အမျိုးမျိုးရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် သက်ရောက်စေမှု ပုံစံအမျိုးမျိုးကို အခြေခံတဲ့ ရှုထောင့်ကနေ ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားသူတဦးလည်း ဖြစ်တဲ့ သူဟာ အမျိုးသမီး ဘဝမြှင့်တင်မှုနဲ့ သဘာဝအရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲတဲ့အပိုင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်လာရေးကို အဓိက အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်နေသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ကီလန် အီဂျင်လို ဟက်တာ ၂၀ဝ၀ဝ လောက် အကျယ်ရှိတဲ့ သစ်တောမျိုးတွေကို ဒေသခံပြည်သူလူထုရဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့် ပြန့် အားထုတ်မှုနဲ့ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နိုင်တယ်လို့ သူက ယုံကြည်ပါတယ်။

    *သစ်တော ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ လူမှုဘဝ နေထိုင်မှု အဆင့်မြှင့်ရေး ကြိုးစားမှုတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ သက်ရှိသက်မဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေနဲ့ လူမှုစီးပွား အခွင့်အရေးတွေကို အပြည့်အဝ စဉ်းစားဖော်ဆောင်ပေးမယ့် ကမ္ဘာကြီးဖြစ်လာဖို့ ကျွန်မ လိုလားပါတယ်။

  • အယ်လစ်ဆာ လွန်ကောန်း အန်တီလီယို

    ချီလီ ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ညီလာခံ ဥက္ကဌ

    ၂၀၂၁ အတွင်း ချီလီရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံသစ် ရေးဆွဲရေးမှာ ပါဝင်မယ့် တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ် ၁၇ ယောက်ထဲမှာ ပါဝင်ဖို့ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ အယ်လစ်ဆာ လွန်ကောန်း အန်တီလီယိုဟာ ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်သူ၊ ကျောင်းဆရာမနဲ့ ပညာရှင် တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ချီလီရဲ့ ဒေသခံ တိုင်းရင်းသားတွေထဲက အုပ်ချုပ်ရေး ဆိုင်ရာမှာ တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ပထမဆုံးအကြိမ် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်တာ ဖြစ်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံရေးဆွဲရေး ညီလာခံကို ဦးဆောင်သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    လွန်ကောန်းဟာ သူတို့ တိုင်းပြည်က အကြီးဆုံး ဒေသခံ Mapuche တိုင်းရင်းသူ တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ တိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်စုတွေရဲ့ ယဥ်ကျေးမှုနဲ့ ဘာသာစကားတွေကို အသိအမှတ်ပြုရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နဲ့ လူ့အခွင့်အရေး တွေအတွက် လှုပ်ရှားနေသူဖြစ်ပါတယ်။

    ငယ်ရွယ်စဥ် ဘဝမှာ နွမ်းပါးခဲ့သလို လူမျိုးစုက ဖြစ်လို့ ခွဲခြား ဆက်ဆံ ခံရတာတွေနဲ့လည်း ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူဟာ ပါရဂူဘွဲ့ကို ရယူနိုင်ခဲ့သလို ဆန်တီယားဂိုး တက္ကသိုလ်မှာ ပါမောက္ခအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေပါတယ်။

    *ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်းမှာ သေခြင်းတရားနဲ့ နေ့စဥ် နီးနီးကပ်ကပ် တွေ့မြင်ခဲ့ကြရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ လူသားတွေရော လူသား မဟုတ်သူတွေရော တူညီတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ရရှိဖို့ အာမခံနိုင်ရေးဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ လူတွေအားလုံးဟာ ရှင်သန်နေထိုင်ရေးအတွက် ရေနဲ့သစ်တောတွေ၊ ပျားနဲ့ ပုရွက်ဆိတ်တွေပါမကျန် ကမ္ဘာမြေကြီးရဲ့ သယံဇာတ ရင်းမြစ် တွေအပေါ် မှီခိုနေကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ခလိုအီ လိုးပက်စ် ဂိုးမက်စ်

    ပြင်သစ် ဘဲလေး ကချေသည်

    ခလိုအီ လိုးပက်စ် ဂိုးမက်စ် ကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ဂုဏ်သတင်းကျော်ကြားတဲ့ ရှတာ့စ်ဘဲလက်တ် ဘာလင် အဖွဲ့ က သူတို့ရဲ့ ပထမဆုံး လူမည်း အမျိုးသမီး ဘဲလေး ကချေသည်အဖြစ် အလုပ်ခန့် ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မော်စကိုမြို့ က ဘော်လ်ရွှိင်း ဘဲလေး အကယ်ဒမီ ကျောင်းသူဟောင်းတဦးဖြစ်တဲ့ သူဟာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ ကြုံခဲ့ရပြီး သီးသန့် လူ့မလိုင်အလွှာဆန်တယ်လို့ သူက ယူဆတဲ့ ဘဲလေးလောက အတွင်းက ခွဲခြား ဆက်ဆံတဲ့ ထုံးစံတွေကိုလည်း ရှုတ်ချထားပါတယ်။

    သူက အခုလို စွပ်စွဲမှုတွေကို လူသိထင်ရှား ပြုလုပ်အပြီးမှာ အခြား လူမည်းနဲ့ ကပြား ဘဲလေးကချေသည် အများအပြားကလည်း သူ့ ဘက်က ရပ်တည်ခဲ့ကြပါတယ်။

    ရှတာ့စ်ဘဲလက်တ် အဖွဲ့ က ၂၀၂၀ မှာ သူနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို သက်တမ်းတိုးမပေးတော့တဲ့ အချိန်မှာ သူက တရားစတင် စွဲဆိုခဲ့ပါတယ်။ အခုလို တရားစွဲခံရတဲ့ အခါမှာ ကုမ္ပဏီက အဖွဲ့ တွင်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ ရှိမရှိ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီး တောင်းပန်ခဲ့တဲ့အပြင် တရားရုံးကတဆင့် မဟုတ်တဲ့ အလွတ်သဘော နစ်နာကြေးလည်း ပေးခဲ့ပါတယ်။

    *စိတ်မကောင်းစရာတခုက ကျွန်မတို့က တန်းတူအနေနဲ့ မွေးဖွားလာကြတာပဲ ကျွန်မတို့ အောင်မြင်မှုရဖို့က ဖြစ်လာရတဲ့ လူမျိုးနဲ့ လူမှုအဆင့်အတန်းအပေါ်မှာ သွားပြီး မူတည်နေပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့ လူတိုင်းက ကိုယ်စွမ်းရှိသလောက် ရအောင်ကြိုးစားနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရတဲ့ ကမ္ဘာမှာ အသက်ရှင်ချင်ပါတယ်။

  • မာဟီယာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဆရာဝန်

    ဒေါက်တာ မာဟီယာဟာ သူအလုပ်လုပ်တဲ့ သားဖွားမီးယပ်ဆေးရုံမှာ လူနာတွေကို ကြည့်ရင်း အလုပ်များနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

    တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ကျန်းမာရေး၀န်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေ ရပ်နားသွားတဲ့ ပြည်နယ်တွေကို အခု မာရီယာ ခရီးထွက်ရမှာပါ။ အဲဒီမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အရေးပေါ် လိုအပ်နေတဲ့ လူနာတွေကို ကုသတာ၊ အကြံပေးဆွေးနွေးတာတွေ လုပ်ရမှာပါ။

    အရင်ကတော့ ကျားမ အခြေပြု အကြမ်းဖက်မှုခံခဲ့ရသူတွေနဲ့ မာရီယာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူလိုက်တဲ့အချိန်မှာ ဒီလုပ်ငန်း ရပ်နားခဲ့ပါတယ်။

    *မျှော်လင့်ချက် နည်းပါးနေတယ်ဆိုပေမယ့် အာဖဂန်နစ္စတန်အမျိုးသမီးတွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ တုန်းက သူတွေ မဟုတ်ကြတော့ပါဘူး။ သူတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို အတိုက်အလျောက် ကာကွယ်နိုင်ကြပါတယ်။ ကျွန်မ အဓိက စိုးရိမ်တာကတော့ မိန်းကလေးငယ်တွေကို ကျောင်းသွားခွင့် လုံး၀မပြုတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • မာရယ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် စည်းရုံးလှုပ်ရှားသူ

    မာရယ်ရဲ့ မိသားစုက သူ့ကို အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု ဒါမှမဟုတ် လူမှုအဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ မပါဝင်စေချင်ခဲ့ပါဘူး။ သူ့မိသားစုက သူ့ကို အမျိုးသမီးတယောက် အနေနဲ့ အပြင်ထွက်ပြီး အလုပ်မလုပ်စေချင်ကြပေမယ့် သူကတော့ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀ဝ၄ ခုနှစ်ကတည်းကစလို့ သူဟာ ဒေသတွင်း အမျိုးသမီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံစကားပြောဆိုပြီး သူ့တို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အရေးတွေ သိလာကြဖို့၊ အပြင်ထွက် အလုပ်လုပ်ပြီး ဘဏ္ဍာရေး အမှီအခိုကင်းလာကြစေရေး ကြိုးစား တိုက်တွန်းနေသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ကျေးလက်နယ်ပယ်က အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှု ခံရဖူးတဲ့ အမျိုးသမီးများအတွက် နေစရာ ရရှိရေးနဲ့ သူတို့ခံရတဲ့ ကိစ္စတွေအတွက် တရားမျှတမှု ရရှိရေးတို့ အတွက်ကိုလည်း သူက လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ အားလုံး ဆုံးရှုံးကုန်ပြီး မျှော်လင့်ချက်လည်း မရှိတော့ဘူးလို့ ကျွန်မယူဆခဲ့ပေမယ့် ကျွန်မတို့ လုပ်ခဲ့တာတွေ အားလုံးကို ပြန်သတိရတဲ့အချိန်မှာတော့ ရှေ့ဆက်ပြီး လုပ်နေဖို့ အားတက်ရပါတယ်။ ကျွန်မ လက်လျှော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အနာဂတ်ဆိုတာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လူသားအရေး အကျိုးဆောင်လိုသူတွေအတွက်ပါ။

  • မဆူးမား

    အာဖဂန်နစ္စတန် အစိုးရရှေ့နေ

    အာဖဂန်က အမျိုးသမီး အစိုးရရှေ့နေတဦးဖြစ်တဲ့ မဆူးမားဟာ တရားရေးဌာနမှာ သက်သေစုဆောင်းပြီး တရားမမှုတည်ဆောက်တဲ့ အလုပ်လုပ်ကိုင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပဒေနဲ့ ဘွဲ့ရထားတဲ့ သူဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ အတွင်း ပညာတတ် အမျိုးသမီးဖြစ်လာသူတွေထဲက တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ရှေ့နေချုပ်ရုံးမှာ ငါးနှစ်ကျော် အလုပ်လုပ်ခဲ့ပြီး သူ့ ပြည်သူတွေအတွက် အလုပ်လုပ်ပေးရတာ ဂုဏ်ယူတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လက အာဖဂန်မှာ တာလီဘန်တွေ အာဏာရလာတဲ့အချိန်မှာ ထောင်သားတွေ လွှတ်ပေးခဲ့ပြီး အဲဒီအထဲမှာ ဝါရင့် ရာဇဝတ်သားတွေနဲ့ အစ္စလာမ္မစ် စစ်သွေးကြွတွေလည်း ပါဝင်နေခဲ့ပါတယ်။ တာလီဘန်တွေဟာ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပေမယ့်လည်း အာဖဂန်မှာ ရုံးမတင် အမှုမတပ် သတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ ပြန်ပေးဆွဲမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ နိုင်ငံတကာက လူ့အခွင့်အရေး အုပ်စုတွေက သတင်းထုတ်ပြန်ကြပါတယ်။

    လက်ရှိအချိန်မှာ မဆူးမား ပုန်းအောင်းနေရပြီး သူ့ရဲ့ အနာဂါတ် ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတာလဲ မပြောနိုင်သေးတဲ့ အနေအထား ရောက်နေပါတယ်။

    *ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ တဝက်ကို လူကြီးလူငယ် အမျိုးသမီးထုက ကိုယ်စားပြုထားပါတယ်။ အခွင့်အရေးသာရမယ်ဆိုရင် အဲဒီ အမျိုးသမီးတွေက အမျိုးသားတွေနဲ့ တန်းတူ အများပြည်သူအတွက် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ပါတယ်။

  • ဖီယာမယ် နေယိုမီ မာတာ အာဖာ

    ဆာမိုအာ ဝန်ကြီးချုပ်

    ဆာမိုအာနိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ပြီး ဖာအာတူဝါတူဝါ အီလယ် အတူဝါ ဆမိုအာ အိုဝါတာဆီ ပါတီ (FAST) ရဲ့ ခေါင်းဆောင်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ မီယာမယ် နေယိုမီ မာတာ အာဖာ ဟာ အသက် ၂၇ နှစ်ကတည်းက နိုင်ငံရေး လောကထဲ ဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပြီး ဒုဝန်ကြီးချုပ်၊ အမျိုးသမီးရေးရာ ဝန်ကြီး၊ ဒေသတွင်း လူမှုဖွံ့ ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးနဲ့ အဲဒီနောက်ပိုင်း တရားရေးဝန်ကြီး တာဝန်တွေလည်း ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ ဒေသတွင်း အရေးပါတဲ့ မတိုင်း ခေါ် အမျိုးသမီး အကြီးအကဲ တဦးလည်း ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေး လောကထဲ ဝင်ချင်တဲ့ ဆာမိုအာ အမျိုးသမီးတွေ အားကျရသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    သူရဲ့ နိုင်ငံရေး လုပ်ငန်းစဉ်က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေးကို အားကျိုးမာန်တက် အလေးထားတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် ဒဏ်အခံရဆုံး ဖြစ်မယ့် ဒေသတွေထဲက တခုမှာ နေထိုင်သူ အနေနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှုကို အရေးတကြီး သိရှိ တိုက်ဖျက်ရေး အလေးထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    *ညီညွတ်မှုရှိမယ်ဆိုရင် ကျွန်မတို့ အနာဂါတ်မျိုးဆက်အတွက် မျှော်လင့်ချက်လည်း ရှိပါတယ်။

  • ဆလီမာ မဇာရီ

    အီရန် ဒေသအုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်း နိုင်ငံရေးသမား

    အာဖဂန်တနိုင်ငံလုံးမှာ သုံးဦးသာ အမျိုးသမီး ဒေသအုပ်ချုပ်ရေးမှူး အဖြစ် ရှိတဲ့အထဲက တဦးဖြစ်သူ ဆလီမာ မဇာရီဟာ တာလီဘန်တွေကို ရှေ့တန်းကနေ အစိုးရဘက်က ဝင်တိုက်ပေးခဲ့တဲ့ ရဲရင့် စစ်သွေးကြွ ခေါင်းဆောင် တဦးအဖြစ် ယခုလက်ရှိနှစ်အတွင်း ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်းတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    မဇာရီဟာ အာဖဂန် ဒုက္ခသည်အဖြစ်နဲ့ အီရန်ကနေ ဘွဲ့ရခဲ့ပြီး အာဖဂန်ကို ပြန်လာခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာတော့ သူဟာ ဘဲ့လ်ခ် ပြည်နယ် ချာကင့်ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ သူ အခုလို အုပ်ချုပ်ရေးမှူးလုပ်စဉ်ကာလမှာ တာလီဘန် သူပုန် တရာကျော် လက်နက်ချရေးကိုလည်း ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာဆိုရင်လည်း သူ့အုပ်ချုပ်တဲ့ဒေသက တာလီဘန်တိုက်ခိုက်မှုကို သိသိသာသာ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ခဲ့ပြီး ကာဘူးလ်မြို့ ကျသွားတဲ့အချိန်အထိ တောင့်ခံနေသေးတဲ့ ဒေသအနည်းငယ်ထဲမှာလည်း အပါအဝင် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

    သူ့ကို ဖမ်းမိသွားပြီလို့ ယူဆခဲ့ကြပေမယ့် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးနိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်မှာ အခြေကျဖို့ စောင့်နေပါတယ်။

    *အမျိုးသမီးတယောက်ဖြစ်တဲ့အပြင် ပါရှန်းစကားပြောတဲ့ ဟာဇာရာ လူမျိုး ရှီအာ မွတ်ဆလင်လည်း ဖြစ်တဲ့ ကျွန်မလိုလူက ကိုယ့်အမိမြေမှာ တရားဝင် နေထိုင်နိုင်တဲ့ တနေ့ကို ရောက်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • ဒပယ်ရှာ သောမတ်စ် မက်ဂရူဒါ

    အမေရိကန် လူမည်း သားငယ် မိခင်များ အစည်းအရုံး ထူထောင်သူ

    သူ့ အဖွဲ့ ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံတလွှားက လူမည်းသားငယ်တွေရဲ့ မိခင်တွေကို စည်းရုံး စုစည်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒပယ်ရှာ သောမတ်စ် မက်ဂရူဒါဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ လူမည်းသားငယ် မိခင်များ အစည်းအရုံးနဲ့ လူမှုဘဝပြောင်းလဲရေးအတွက် လူမည်းသားငယ် မိခင်များ အစည်းအရုံးတို့ကို ထူထောင်သူ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ပါတယ်။ လူမည်း အမျိုးသား လူကြီးနဲ့ လူငယ်တို့ ကို တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး တာဝန်ရှိသူများနဲ့ ယေဘုယျလူမှုအသိုင်းအဝိုင်း တခုလုံးက ထင်မြင်ဆက်ဆံပုံကို သက်ရောက်မှုရှိစေတဲ့ ရှုမြင်ပုံနဲ့ မူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲရေး ကိစ္စတွေကို သူ့ရဲ့ အဖွဲ့ က အလေးထား ဆောင်ရွက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    သူဟာ လက်ရှိမှာ ဖို့ဒ် လူမှုရေးအသင်းရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရေးမှူးနဲ့ ဘဏ္ဍာရေးမှူးတာဝန်တို့ကို ယူထားပြီး အသင်းရဲ့ နိုင်ငံတကာ လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ ဘဏ္ဍာရေးအပိုင်းကို ကြီးကြပ်နေပါတယ်။

    ယခင်ကတော့ မက်ဂရူဒါဟာ မီဒီယာနဲ့ ဖျော်ဖြေရေး လုပ်ငန်းမှာ အနှစ် ၂၀ ကျော် လုပ်ကိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ရုပ်သံသတင်းသမားတာဝန် အပါအဝင် ဂီတရုပ်မြင် အမ်တီဗီနဲ့ လူမည်းဖျော်ဖြေရေးရုပ်သံ တို့ ရဲ့ ဝါရင့် ဦးဆောင်သူ ရာထူးနေရာတွေမှာ လုပ်ကိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မ မျှော်လင့်တာကတော့ ကပ်ရောဂါဘေးကို အတူတကွ ဖြတ်သန်းရတဲ့ ကမ္ဘာကြီးမှာ တဦးနဲ့ တဦး ပိုပြီး ကိုယ်ချင်းစာနာ လာကြဖို့ ပါပဲ။ လူတွေ အနေနဲ့ အချင်းချင်း ဘယ်လောက်အထိ အပြန်အလှန် မှီခိုနေရသလဲဆိုတာကို သဘောပေါက်လာပြီး အခြားသူတွေရဲ့ အတိဒုက္ခတွေနဲ့ တမျိုးစီ ကြုံရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ပိုပြီး သတိထားမိလာကြမယ် လို့လည်း မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • မုလု မက်ဖ်စင်

    အီသီယိုးပီးယား သူနာပြု

    မုလု မက်ဖ်စင်ဟာ သူနာပြုလုပ်လာတာ ၁၀ နှစ်ကျော်ပြီ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန်မှာတော့ အီသီးယိုးပီးယားက စစ်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတဲ့ တီဂရေး ဒေသရဲ့ မြို့တော် Mekelle မှာ ရှိတဲ့ One Stop Centre မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေပါတယ်။ အဲဒီ စင်တာဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံခဲ့ရသူတွေကို ဆေးကုသမှု၊ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာနဲ့ ဥပဒေရေးရာ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ပေးနေပါတယ်။

    လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်ကစပြီး မက်ဖ်စင်ဟာ တီဂရေး ဒေသအတွင်းမှာ မိန်ကလေးတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် လှုပ်ရှားနေပါတယ်။ ၂၀၂၀ အကုန်ပိုင်းမှာ စခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်တွေအတွင်း ဒီပြဿနာဟာ ပိုပြီး ကြီးမားလာနေပါတယ်။

    သူနာပြုဆရာမ မက်ဖ်စင် ဟာ ကိုယ်တိုင် ထိတ်လန့်တုန့်လှုပ်စရာတွေ ကြုံခဲ့ရပေမယ့် သူ့ အလုပ်တွေကို ဆက်လုပ်သွားချင်ပြီး တချိန်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်ရမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးပေါ်က စစ်ပွဲတွေ အားလုံးကို အဆုံးသတ်နိုင်ဖို့ အသစ်က ပြန်စချင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတွေအကြား လက်နက်ရောင်းချရေး ဆွေးနွေးကြတာထက် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်စေချင်ပါတယ်။ မုဒိမ်းသမားတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေအပေါ် စော်ကားပြုမူတဲ့ သူတွေကို အပြစ်ပေးဖို့ ဥပဒေစိုးမိုးရေးတွေ လုပ်စေချင်ပါတယ်။

  • မိုဟာဒီးစ် မီဇာအီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် လေယာဉ်မောင်း

    အာဖဂန်ရဲ့ ခရီးသည်တင်လေယာဉ် ပထမဆုံး အမျိုးသမီးလေယာဉ်မောင်း ဖြစ်သူ မိုဟာဒီးစ် မီဇာအီဟာ ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာ ကမ် လေကြောင်းလိုင်း ဘိုရင်း ၇၃၇ လေယာဉ်ကို အမျိုးသမီးတွေချည်းပါတဲ့ လေယာဉ်ဝန်ထမ်းတွေနဲ့အတူ နိုင်ငံအတွက် သမိုင်းဝင် ခရီးစဉ် ပြေးဆွဲခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ၂၀၂၀ စက်တင်ဘာလမှာ ခရီးသည်တင် လေယာဉ်မောင်း ဖြစ်လာခဲ့ပြီး တူရကီ၊ ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ကို ခရီးစဉ်ပြေးဆွဲတဲ့ အတွေ့အကြုံရှိသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    တာလီဘန်တွေက ကာဘူးလ်မြို့ ကို ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာ မီဇာအီက လေဆိပ်မှာ လေကြောင်းခရီးစဉ်တခု မောင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အချိန်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးမှာ သူမောင်းရမယ့် ခရီးစဉ်က မထွက်ဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူဟာ လေယာဉ်ခရီးသည်အနေနဲ့တော့ နိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာလာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ “အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီး ရင်ဘောင်တန်းပြီး တန်းတူညီမျှ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ ညီမျှမှုရှိတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်လာရေးဘက်ကနေ ကျွန်မ ရပ်တည်ပါတယ်” လို့လည်း မီဇာအီက ပြောပါတယ်။

    သူ မကြာခင် လေယာဉ်ပြန်မောင်းနိုင်ဖို့လည်း မျှော်လင့်နေပါတယ်။

    *စောင့်စားနေလို့ မရပါဘူး၊ ကိုယ့်ရပ်တည်ချက် မခိုင်မာရင် ကိုယ်ပျံသန်းဖို့ အတောင်ပံတွေကို ဘယ်သူကမှ လာပေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မကလည်း ကျွန်မအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ပြီး လူအများကလည်း ကိုယ့်အတွက် ကိုယ်တိုက်ပွဲဝင်ကြမယ်ဆိုရင် ဒီလို အတူတကွ တိုက်ပွဲဝင်ကြသူ အားလုံးကို ဘယ်သူမှ တားထားလို့ ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

  • ဖာဟီမာ မီဇာအီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် မွတ်ဆလင်ဘာသာရေး အကမယ်

    အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံးနဲ့ တဦးတည်းသော ခန္ဓာကိုယ် ပတ်ချာလှည့်ကတဲ့ ဒါးဗစ်ရှ် အကမယ် ခေါ် မွတ်ဆလင် ဘာသာရေး အကမယ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအကဟာ ဆူဖီ မွတ်ဆလင်ဘာသာရဲ့ ဆာမာအခမ်းအနားမှာ ကရတဲ့ အကတမျိုးပါ။ ဖာဟီမာ မီဇာအီ ဟာ ရှိုဟု ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဂန္ဓာရီ အဖွဲ့ဆိုတဲ့ ဘယ်လိင်တိမ်းညွှတ်သူ မဆို ပါဝင်နိုင်တဲ့ ဆူဖီ အကနဲ့ အနုပညာဖော်ဆောင်မှုအဖွဲ့ကိုလည်း ထူထောင်ခဲ့ပြီး ဂန္ဓာရီ အသိစိတ် လို့လည်း အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။

    သူဟာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ရှေးရိုးစွဲနဲ့ ဘာသာရေးစွဲမှု ရှိနေတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတခုအတွင်းမှာ အက ကို အသုံးချပြီး သူ့ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်မှုကို ဖော်ဆောင်လိုသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို လူမှုအဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ ကျားမပေါင်းစုံ ပါဝင်လှုပ်ရှားတဲ့ အခမ်းအနားတွေ မလုပ်အပ်ဘူး ဆိုတဲ့အမြင် ရှိနေကြသေးတဲ့အတွက် ဒီလို အခမ်းအနားမျိုးတွေကို အာဖဂန်အနှံ့စီစဉ်ပြုလုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် လူအများတဖြည်းဖြည်း လက်ခံလာကြမယ်လို့လည်း ဖာဟီမာ မီဇာအီက မျှော်လင့်ခဲ့ပါတယ်။

    တာလီဘန်တွေဟာ အဲဒီ ဆူဖီအကဟာ အစ္စလာမ်ဥပဒေနဲ့မညီဘဲ ဓမ္မန္တရာယ် ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆတဲ့အတွက် ၂၀၂၁ အရောက်မှာ ဖာဟီမာ မီဇာအီက အာဖဂန်ကနေ ထွက်ပြေးလာခဲ့ရပါတယ်။

    *ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်စိတ်နှလုံးအေးချမ်းဖို့ကို ကျွန်မ ဦးစားပေးပါတယ်။ အခုလို ကိုယ်စိတ်နှလုံးအေးချမ်းမှုကို ကျွန်မတို့ ကိုယ်တွင်းမှာပဲ ရှာဖွေ ရရှိကြမယ်ဆိုရင် အဲဒီ ကိုယ်တွင်း ငြိမ်းချမ်းမှုက တကမ္ဘာလုံးကို ပျံ့နှံ့သွားမှာပါ။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • တလာလန် မိုဖိုကန်

    တောင်အာဖရိက ကုလသမဂ္ဂ၏ ကျန်းမာရေး အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်

    ဒေါက်တာတီ လို့လည်း ချစ်စနိုး ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ သူဟာ ဆရာဝန်တဦးဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးများ လိင်ပိုင်းနဲ့ မျိုးဆက်ပွားဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးတို့အတွက် အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ လူတိုင်းအတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အလုံးစုံပေးရေး၊ ခုခံအားကျဆင်းမှု ရောဂါ HIV ကုသရေးနဲ့ သားဆက်ခြား ဝန်ဆောင်မှု ပေးရေး တို့အတွက် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒေါက်တာ တလာလန် မိုဖိုကန်ဟာ လက်ရှိ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ကိုယ်စိတ်ကျန်းမာနိုင်ခွင့်ရေးရာ အထူးသံတမန်ဖြစ်ပြီး ဒီရာထူးကို ရဖူးတဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးနဲ့ ပထမဆုံး အာဖရိကသူ ဖြစ်တဲ့အပြင် အသက်ငယ်ငယ်နဲ့ ဒီရာထူးရသူတွေထဲက တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ဒေါက်တာ တီ-လိင်ခံစားမှုနဲ့ ကျန်းမာရေး လမ်းညွှန် ဆိုတဲ့ အရောင်းရဆုံး စာရင်းဝင် စာအုပ်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘီလ်နဲ့ မလင်ဒါ ဂိတ်စ် လူဦးရေနဲ့ မျိုးဆက်ပွား ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ လူမှုအသင်းအဖွဲ့က ကမ္ဘာတလွှား သားဆက်ခြား ပညာပေး လှုပ်ရှားတဲ့ အသက် ၄၀ အောက် လူငယ် ၁၂၀ ကို ရွေးချယ် ဆုပေးတဲ့ အထဲမှာလည် မိုဖိုကန်က ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    *ကျွန်မ ကမ္ဘာကြီးကို ဘယ်လို ပြောင်းပစ်ရမလဲ ဆိုရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဂရုစိုက် စောင့်ရှောက်ခြင်းအားဖြင့် ကိုယ့်ဒေသပတ်ဝန်းကျင်ကို ချစ်ခင်စောင့်ရှောက်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ လို့ ဆိုချင်ပါတယ်။

  • တန်ယာ မူဇင်ဒါ

    ဇင်ဘာဘွေ မော်တော်ခရော့စ် အားကစားသမား

    အမျိုးသားတွေသာ လွှမ်းမိုးထားတဲ့ မော်တော်ခရော့စ်လို့ ခေါ်တဲ့ ခရီးကြမ်း မော်တော်ဆိုင်ကယ် ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့သူ တန်ယာ မူဇင်ဒါဟာ သူတို့ နိုင်ငံမှာ ခရီးကြမ်း ဆိုင်ကယ်ချန်ပီယံ ဖြစ်လာပါတယ်။ ပြိုင်ပွဲစတင် ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၁၉၅၇ နောက်ပိုင်း ဇင်ဘာဘွေ အမျိုးသမီးတွေထဲက ပထမဆုံး မော်တော်ခရော့စ် ချန်ပီယံ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဆိုင်ကယ်သမား ဖခင်ဖြစ်သူကို အားကျပြီး အသက် ၅ နှစ် အရွယ်ကတည်းက စတင်လေ့ကျင့်ခဲ့ပါတယ်။ အသက် ၁၇ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်တဲ့ မူဇင်ဒါက Women’s Motocross World Championship ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲတဲ့ ပထမဆုံး လူမည်း အမျိုးသမီး ဖြစ်လာဖို့လည်း ရည်မှန်းထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ အတွင်းကာလ သူဟာ အာဖရိက သမဂ္ဂရဲ့ တနှစ်တာ အကောင်းဆုံး အမျိုးသမီး လူငယ်အားကစား သမား အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

    သူဟာ မော်တော်ခရော့်စ် ပြိုင်ပွဲတွေက ရရှိတဲ့ ဆုကြေးငွေနဲ့ ပရဟိတ လုပ်ငန်းတွေမှာ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသလို ဟာရာရဲ မြို့မှာလည်း ကျောင်းသူကျောင်းသား ၁၀၀ နီးပါးကို ပညာသင်စရိတ် ထောက်ပံ့ပေးနေပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို ပြန်မစချင်ပါဘူး။ ဘယ်တုန်းကမှလည်း စင်းလုံးချော ကောင်းနေခဲ့တာမှ မဟုတ်တာ၊ ကောင်းတာလည်းရှိသလို ဆိုးတာလည်း ရှိမှာပဲ။ အခု ကြုံနေရတဲ့ ပြဿနာမျိုးတွေကို အနာဂတ် မျိုးဆက်တွေ မကြုံတွေ့ရဖို့ ပစ္စုပ္ပန်ကိုပဲ ပြုပြင်ကြတာ ကောင်းပါတယ်။

  • ချီမမန်ဒါ ငိုဇီ အဒီချီ

    နိုင်ဂျီးရီးယား စာရေးဆရာမ

    နာမည်ကျော် နိုင်ဂျီးရီးယား စာရေးဆရာမဖြစ်ပြီး မ ဝါဒ အရေး လှုပ်ရှားမှုမှာ အရေးပါသူ ဖြစ်တဲ့ သူ့ရဲ့ စာအုပ်တွေကို ဘာသာစကားပေါင်း ၃၀ ကျော်အထိ ပြန်ဆို ရေးသားထားကြပါတယ်။ ချီမမန်ဒါ ငိုဇီ အဒီချီဟာ အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ်မှာ ဆက်သွယ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ သင်ယူဖို့အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ပြောင်းရွှေ့လာသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူ ၂၀ဝ၃ ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံး စတင် ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ ခရမ်းပြာ ခေါင်ရန်းပင် ဆိုတဲ့ ဝတ္ထုဟာ ဓနသဟာယနိုင်ငံများ စာရေးဆရာဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူ ၂၀၁၃ မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ အမေရိကန်းနား ဆိုတဲ့ ဝတ္ထုဟာလည်း နယူးယောက်တိုင်း သတင်းစာရဲ့ ထိပ်တန်း စာအုပ် ၁၀ အုပ် စာရင်းဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    အဒီချီက ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ တက်ဒ်တော့ခ် ဆိုတဲ့ ဟောပြောပွဲ အစီအစဉ်မှာ ကျွန်မတို့အားလုံး မဝါဒီတွေ ဖြစ်သင့်ပါတယ် ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဟောပြောမှုက တကမ္ဘာလုံးမှာ မဝါဒအကြောင်း ဆွေးနွေးပြောဆိုမှုတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပြီး အဲဒီ ဟောပြောမှုကိုလည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ စာအုပ်အဖြစ် ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။ သူ လတ်တလော ရေးသား ထုတ်ဝေထားတဲ့ စာအုပ်ကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ထုတ် ဝမ်းနည်းခြင်း မှတ်စုများ ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့ ဖခင် ရုတ်တရက် သေဆုံးမှုအတွက် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အမှတ်တရ ရေးသား ထုတ်ဝေမှု ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ လက်ရှိအနေအထားမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကို ကမ္ဘာတလွှား နေရာတိုင်းမှာ ရသင့်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတခု အနေနဲ့ စဉ်းစားယူဆကြဖို့ အချိန်တန်ပါပြီ။ လူတယောက်ဟာ သူ အသက်ရှိနေသေးတာ တခုတည်းနဲ့ပဲ ဆက်လက် ရှင်သန်နိုင်ခွင့် ရှိရပါမယ်။ ဆက်လက် ရှင်သန်နိုင်ဖို့အတွက် ငွေကြေးဥစ္စာ တတ်နိုင်မှ ဆိုတာမျိုး မဖြစ်သင့်ပါဘူး။

  • လင်း ငူဂီ

    ကင်ညာ စာနယ်ဇင်းသမား

    ဆုရ စာနယ်ဇင်းသမား တဦးဖြစ်ပြီး ပညာပေး ပုံဖော် အချက်အလက် ရေးသားသူ တဦးလည်းဖြစ်တဲ့ လင်းငူဂီဟာ တူကို အွန်လိုင်းသတင်းစဉ်မှာ သူ့ရဲ့ တင်ဆက်မှုတွေကြောင့် လူသိများသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ တင်ဆက်မှုတွေမှာ လူမှုဘဝအထွေထွေ စိတ်ဝင်စားစရာ ဇာတ်လမ်း အစုံစုံကို တင်ပြပေးနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    သူဟာ အစပိုင်းမှာ ကင်ဆာရောဂါသည်တွေကို လုပ်အားပေး ကူညီသူ အဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး ကီဝို ရုပ်ရှင်နဲ့ တကွ နောက်ပိုင်း ကာတာဖောင်ဒေးရှင်းတွေမှာ မီဒီယာအလုပ်တွေ စတင် လုပ်ကိုင်လာခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ငူဂီဟာ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွေပေါ်မှာ ပရိသတ်တွေကို လွှမ်းမိုးနိုင်သူ တဦးအဖြစ် ထင်ရှားပြီး သူ့နိုင်ငံမှာ မီဒီယာပိုင်း နာမည်ကျော်ကြားသူ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၂၀ မှာ သူဟာ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ စာနယ်ဇင်းသမားဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာလည်း ဒေသတွင်း သံတမန် အဖြစ် နိုင်ငံတွေကို ပြောင်းကြမယ်လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ ဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    *ကျွန်မအနေနဲ့ ဒီကမ္ဘာကြီးကို လူတိုင်း လုံခြုံတယ်လို့ ခံစားရစေတဲ့ နေရာတခုအဖြစ် ပြောင်းလဲ ပစ်လိုက်ချင်ပါတယ်။

  • အမန်ဒါ ငွင်

    အမေရိကန် လူမှုရေးဆိုင်ရာ စွန့် ဦးလှုပ်ရှားသူ

    သူဟာ ရိုက်စ် ဆိုတဲ့ အဓမ္မကျင့်ခံရသူများနဲ့ လိင်စော်ကားခံရသူများ အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အမှုဆောင် အရာရှိချုပ် ဖြစ်ပါတယ်။

    နိုင်ငံသား အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူနဲ့ လူမှုရေးဆိုင်ရာ စွန့်ဦးလှုပ်ရှားသူ တဦးဖြစ်တဲ့ အမန်ဒါ ငွင်ဟာ သူ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှာ ပညာသင်ကြားနေတဲ့အချိန် ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ အဓမ္မ ပြုကျင့်ခံခဲ့ရပြီး အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာ ရိုက်စ် အဖွဲ့ကို စတင် ထူထောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို သူ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရအပြီးမှာ သူတရားပြန်စွဲဖို့ ခြောက်လသာ အချိန်ပေးမယ်လို့ အပြောခံခဲ့ရပြီး ဒီကာလကျော်သွားရင် အမှုသက်သေတွေကို ဖျက်ဆီးလိုက်မှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း သတိပေးခံခဲ့ရပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ သူဟာ အဓမ္မကျင့်ခံရသူရဲ့ သက်သေ အထောက်အထားကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းခွင့် ကာကွယ်ပေးတဲ့ လိင်ပိုင်း စော်ကားခံရသူများ ဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေကို ကူညီ အကြမ်း ရေးဆွဲပေးခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံက အာရှသား မုန်းတီးမှု အခြေခံ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူက ရုပ်သံဗီဒီယိုနဲ့ ပြောဆိုမှုဟာ လူအများအကြား ပျံ့နှံ့ သွားခဲ့ပြီး အာရှသား မုန်းတီးမှု ရပ်တန့်ရေး လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါတဲ့ အခိုက်အတန့်တခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

    *စုစုစည်းစည်းသာ ရှိမယ်ဆိုရင် ဘယ်တဦးတယောက်ကိုမှ အင်အားမရှိဘူးလို့ ပြောလို့မရပါဘူး။ အားလုံးကိုယ်စီ အသံထွက်ပေးကြမယ်ဆိုရင် ဘယ်သူတဦးတယောက်ရဲ့ ပြဿနာတွေ အလေးထားမခံရတာမျိုးလည်း ဖြစ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

  • ဘဆီရာ ပိုင်ဟမ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် လူနည်းစု ကျားမအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

    အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံမှာ လိင်စိတ်ခံယူမှုကွဲပြားသူ (LGBTQ+) တွေရဲ့ အခွင့်အရေး လုပ်ဆောင်မှုဟာ အန္တရာယ်ပေါင်းများစွာ ဝိုင်းနေပါတယ်။ စိန်ခေါ်ချက်တွေ ရှိပေမယ့်လည်း ဘဆီရာ ပိုင်ဟမ်ဟာ ကျားမတန်းတူအခွင့်အရေး၊ လူနည်းစု ကျားမရေးရာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအဖြစ် ပြီးခဲ့တဲ့ ၈ နှစ်တာ ကာလတလျှောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

    ကျားမရေးရာနဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှုတွေအကြောင်း အသိပညာဖြန့်ဝေတဲ့ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး သူ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့အတူ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားနှောင့်ယှက်မှု ခံခဲ့ရတဲ့ လိင်စိတ်ခံရယူမှု ကွဲပြားသူတွေကို ဆေးဝါး အထောက်အပံ့၊ ငွေရေးကြေးရေး အကူအညီနဲ့ အကြံပေးတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သေကြောင်းကြံစည်နိုင်ခြေရှိတဲ့ LGBTQ+ တွေကိုလည်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုသမှု ခံယူနိုင်အောင် ကူညီခဲ့ပါတယ်။

    လက်ရှိ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံမှာ နေထိုင်နေတဲ့ ဘဆီရာဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှုကွဲပြားသူ အသိုင်းအဝိုင်းကို အသိအမှတ်ပြုဖို့၊ သူတို့ရဲ့ အခွင့်အရေးနဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေအတွက် ဆက်လက် တောင်းဆိုနေပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်က ပြည်သူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဘာသာရေး၊ ကျားမရေးရာနဲ့ လိင်စိတ်ခံယူမှုတွေအကြောင်း တွေးစရာမလိုဘဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် အသက်ရှုခွင့်ရကြဖို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်တယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ တိတ်ဆိတ်သွားမှာ မဟုတ်ဘူး။ အတွေးအခေါ်တွေ ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ကျွန်မတို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးပမ်းရင် အောင်မြင်မှာပါ။

  • နာတာလျာ ပါ့စ်တာနာ့ခ် တာ့ချ်နာ

    ဘရာဇီး အဏုဇီဝပညာရှင်နဲ့ သိပ္ပံပညာ ဟောပြောသူ

    ဘရာဇီးမှာ ကိုဗစ် - ၁၉ ကပ်ရောဂါ ကာလ အတွင်း သန်းပေါင်းများစွာသော ဘရာဇီးလူထုကို အသက်ကယ်နိုင်မယ့် အရေးကြီးတဲ့ အချက်အလက်တွေကို သူရဲ့ သတင်းစာမျက်နှာ၊ ရေဒီယိုနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား လိုင်းတွေပေါ်ကတဆင့် မျှဝေပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    နာတာလျာ ပါ့စ်တာနာ့ခ်ဟာ သိပ္ပံစာရေးဆရာမနဲ့ ဟောပြောသူ၊ အဏုဇီဝပညာရှင် ဖြစ်ပြီး ဆော်ပေါ်လို တက္ကသိုလ်ကနေ ဘက်တီးရီးယား မျိုးဗီဇဘာသာရပ်နဲ့ ပါရဂူဘွဲ့ ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ လေ့လာမှုတွေ အရည်အသွေး မြင့်မားတာကြောင့် ကမ္ဘာကျော် ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင်နဲ့ စာရေးဆရာ စတူးဝပ် ဖိုင်းယားစတိန်းက ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ရပါတယ်။

    သူဟာ လူမှုမူဝါဒရေးရာမှာ သိပ္ပံနည်းကျ အချက်အလက်တွေကို ပိုမို အသုံးပြုလာကြဖို့ တွန်းအားပေးတဲ့ Questão de Ciência လို့ခေါ်တဲ့ ပရဟိတအဖွဲ့ကို တည်ထောင်သူဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ဥက္ကဋ္ဌ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    *Holocaust နဲ့ ကြုံခဲ့ရသူတယောက်ရဲ့ မြေးဖြစ်တော့ အာဏာရှင် အစိုးရတွေ က ပြည်သူတွေအပေါ် ဘာတွေ လုပ်ပစ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို သိပါတယ်။ ဘရာဇီးမှာ ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်း သိပ္ပံပညာအတွက် ကြိုးစား ဟောပြောခဲ့တာတွေကလည်း ‘Never Forget’ ကို ဆက်လက် ရှင်သန်နေစေဖို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

  • မော်နီကာ ပေါလက်စ်

    ပါပူဝါ နယူးဂီနိ စုန်းရိုးစွပ်စွဲ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး လှုပ်ရှားသူ

    ပြုစားတယ်လို့ စွပ်စွဲခံရပြီး အကြမ်းဖက်ခံရသူတွေ ကူညီဖို့အတွက် လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ မော်နီကာ ပေါလက်စ်ဟာ ကုန်းမြင့်ပိုင်း အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေး ကွန်ရက်ကို ပူးတွဲ တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ စုန်းလို့ စွပ်စွဲခံရပြီး အကြမ်းဖက်ခံရသူတွေကို နေစရာနဲ့ ဥပဒေအကြံပေးတာတွေ ပြုလုပ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂနဲ့တကွ အခြားနိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေကိုလည်း အစီအရင်ခံစာတွေ ပေးပို့နေပါတယ်။

    ဒီအဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေကြောင့် ပါပူဝါ အစိုးရက စုန်းရိုး စွပ်စွဲမှု ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ ကော်မတီတွေကို ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ရပါတယ်။

    ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ပေါလက်စ်ဟာ ကုလသမဂ္ဂ အသိအမှတ်ပြု အောင်မြင်သော အမျိုးသမီးဆု ချီးမြှင့်ခံရပြီး ပါပူဝါ နယူးဂီနိနိုင်ငံတွင်းမှာလည်း သတ္တိရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတဦးအဖြစ် ဆုချီးမြှင့်ခံခဲ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ သြစတြေးလျ ကလည်း သူ့ကို ကမ္ဘာ့အရဲရင့်ဆုံး အမျိုးသမီးများ စာရင်းမှာ ထည့်သွင်းခဲ့ပါတယ်။

    *ကျွန်မတို့ အားလုံးဟာ လူသားမျိုးနွယ်တွေပဲ ဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ လိင်တိမ်းညွှတ်မှု အမျိုးအစားကြောင့် ရှေ့ရေး မတိုးတက်တာနဲ့ အချင်းချင်း မသင့်မမြတ် ဖြစ်တာတွေ မရှိသင့်ဘူးဆိုတာကို ပြန်ပြောင်း သတိရကြဖို့ လိုပါတယ်။

  • ရီဟန်နာ ပိုပဲလ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဝတ်လုံတော်ရရှေ့နေ

    လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးနဲ့ တရားမဥပဒေအရေး ကျွမ်းကျင်သူ ရီဟန်နာ ပိုပဲလ်ဟာ အာဖဂန် စကားပြန်၊ ဘာသာပြန်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ ဗြိတိသျှတပ်တွေ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာပြီးနောက်ပိုင်း ကျန်ခဲ့သူတွေကို ကူညီဖို့ လက်ရှိမှာ လုပ်ကိုင်နေသူဖြစ်ပါတယ်။

    ပိုပဲလ်ဟာ အင်္ဂလန်နဲ့ ဝေလနယ်မှာ ၀တ်လုံတော်ရ ရှေ့နေအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ပထမဆုံး အာဖဂန် အမျိုးသမီးဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အသက် ၅ နှစ်အရွယ်မှာ ယူကေကို ဒုက္ခသည်အဖြစ် ရောက်လာခဲ့သူပါ။ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေး၊ ဥပဒေတို့ကို ဖတ်ပြီး အခုတော့ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။

    ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ Law Awards ဥပဒေဆုတွေထဲက အားကျအတုယူစရာ အမျိုးသမီး ဝတ်လုံတော်ရ ရှေ့နေဆုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    *အနာဂတ်မှာ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမျိုးသမီးတွေဟာ လွတ်လပ်စွာ ပညာသင်နိုင်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရကာ အကြောက်တရားမရှိ နေထိုင်သွားနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်မိတယ်။

  • မန်ဂျူလာ ပရာဒိ

    အိန္ဒိယ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ

    အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဆင်းရဲအချို့တဲ့ဆုံး ဒေသတွေက လူအများ အခွင့်အရေးအတွက် တက်ကြွ လှုပ်ရှားပေးသူ ရှေ့နေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဂူဂျာရတ် ပြည်နယ်က နိုင်ငံအတွင်း အနိမ့်ဆုံး ဇာတ်အဖြစ် ယူဆခံရတဲ့ ဒါလစ် မိသားစု တခုကနေ မွေးဖွားတဲ့ သူဟာ ဇာတ်နိမ့်ဇာတ်မြင့် ခွဲခြားမှုနဲ့ လိင်တိမ်းညွှတ်မှု အခြေခံ ခွဲခြား ဆက်ဆံမှုတို့ကို တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း လူသိများပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း ဒါလစ်ဇာတ် အနွယ်ဝင်တွေ အခွင့်အရေးအတွက် အဖွဲ့အစည်းတွေထဲမှာ အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ နက်ဗ်ဆာဂျန် ရန်ပုံငွေ အဖွဲ့ (ယခင် အဆက်ဆံ အလုပ်မခံရသူများ အသင်း) မှာလည်း သူက အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ တဦး ဖြစ်ပါတယ်။

    လက်ရှိနှစ်မှာတော့ သူဟာ အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များဆိုင်ရာ နိုင်ငံတော်ကောင်စီကို ပူးတွဲ ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဘေးဖယ်ခံရတဲ့ လူငယ်တွေကို ဘဝမြှင့်တင်ပေးရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ သိမြင်တတ်သင် လူငယ့်အမြင် ပါဝင်ဆွေးနွေးကြ ဆိုတဲ့ အဖွဲ့ ကိုလည်းပဲ သူက ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဟာ နိုင်ငံတကာ ဒါလစ်များ ညီညွတ်ရေး ကွန်ရက် အဖွဲ့ ဝင်တဦးလည်း ဖြစ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ညီလာခံမှာ ဒါလစ်အခွင့်အရေး အရေးကြီးပုံကို တက်ရောက်ပြောဆိုခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကျွန်မအနေနဲ့ လက်ရှိကမ္ဘာကြီးကို ကိုယ်ချင်းစာစိတ်နဲ့ ချစ်စိတ်ရှိကြတဲ့ ကမ္ဘာကြီးအဖြစ် ပြောင်းလဲ သွားစေချင်ပါတယ်။ အဲဒီ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဆိုရင် ချို့တဲ့ပတ်ဝန်းကျင်က လာတဲ့ အမျိုးသမီးတွေက ငြိမ်းချမ်းပြီး တရားမျှတတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဆီ သွားတဲ့ လမ်းကို ဦးဆောင် ညွှန်ပြပေးကြမှာပါ။

  • ရက်ဇ်မာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဂီတပညာရှင်

    အောင်မြင်တဲ့ ဂီတပညာရှင်တယောက်ဖြစ်တဲ့ ရက်ဇ်မာဟာ အမျိုးသားတွေသာ တီးလေ့ရှိတဲ့ တူရိယာတမျိုးကို တီးခတ်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂီတမျိုးရိုးလည်း ရှိသူ ဖြစ်တဲ့ သူဟာ ဂီတနဲ့ အနုပညာဘွဲ့လည်း ရထားပြီး အာဖဂန်ပြည်တွင်းရော နိုင်ငံတကာမှာပါ နာမည်ကျော် အနုပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးတွဲ ဖျော်ဖြေဖူးသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ သူ့ရဲ့ ဂီတကတဆင့် အာဖဂန်ကို ရှုထောင့်သစ်ကနေ ကမ္ဘာကို တင်ပြချင်ပေမယ့် လက်ရှိမှာ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေအတွက် အမှောင်မိုက်ဆုံး နှစ်တနှစ်ကို ဖြတ်သန်းနေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဂီတပညာရှင်တယောက်အနေနဲ့ အများနဲ့ အတူတကွ သီဆိုတီးခတ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့တဲ့အချိန်မှာ တော်တော် စိတ်ထိခိုက်ရတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

    အာဖဂန်မှာ ၁၉၉၆ ကနေ ၂၀ဝ၁ ခုနှစ်အထိ တာလီဘန်တွေ အုပ်ချုပ်ခဲ့စဉ်က ဂီတအနုပညာကို ပိတ်ပင်ခဲ့ဖူးတဲ့အတွက် လက်ရှိအချိန် အာဖဂန်အနုပညာရှင်တွေအတွက် သမိုင်းတပတ်လည်ပြီး ပိတ်ပင်ခံရမှာကို ရက်ဇ်မာက စိုးရိမ်နေပါတယ်။

    *ဂီတနဲ့ တေးသီချင်းတွေ မရှိတော့တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအခြေအနေကို စဉ်းစားကြည့်ရတာ ပိုပြီး စိတ်ဓာတ်ကျရပါတယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံက တိမ်မြုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံတွေက ပြန်လည်စုစည်းကြဖို့ ကြွေးကြော်ကြတဲ့ အသံတွေအဖြစ် ပြောင်းသွားဖို့ ကျွန်မမျှော်လင့်နေပါတယ်။

  • ရိုဟီးလာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ကျောင်းသူ

    ရိုဟီးလာက တာလီဘန်တို့ အမိန့်အရ အထက်တန်းကျောင်းကနေ မိန်းကလေး တွေကိုကျောင်းထုတ်ပစ်တာခံခဲ့ရတဲ့ ကျောင်းသူတစ်ယောက်ပါ။ သူ့က သိပ္ပံနဲ့ အင်္ဂလိပ်စာကို အကြိုက်ဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ မနက်တိုင်း ကျောင်းတက်ချိန်ဆို သူ့မွေးချင်း ယောက်ျားလေးတွေနဲ့အတူ ကျောင်းသွားရ တာကို တမ်းတနေပါတယ်။

    သူ့သူငယ်ချင်းမိန်းကလေးတွေထဲမှာ အနည်းအပါးလောက်ပဲအင်တာနက် သုံးနိုင်ကြပါတယ်။ သူကတော့ ဆရာမရှိဘဲ လေ့လာသင်ယူဖို့ ခက်ခဲနေပါတယ်။

    သူက စိတ်ပညာကို လေ့လာလိုတဲ့ ဆန္ဒရှိပြီး ပညာတော်သင်အဖြစ် ပြည်ပမှာ သွားရောက် သင်ယူချင်ပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်က အခု ကမ္ဘာနဲ့ အဆက်ဖြတ် ခံထားရတယ်၊ ကျွန်မရဲ့ ပညာရေး ရည်မှန်းချက် အိပ်မက်တွေလည်း အလကား ဖြစ်ကုန်ပြီလို့ ခံစားရတယ်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက ကျွန်မတို့ကို မေ့မထားဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ နှစ်နဲ့ချီ ကြိုးစား လာခဲ့တာတွေ အချည်းနှီး မဖြစ်သင့်ပါဘူး။

  • အာလ်ဘာ ရူအဲဒါ

    အာဂျင်တီးနား လိင်ပြောင်းသူများအရေး လှုပ်ရှားသူ

    အစိုးရထဲမှာ အကြီးတန်း ရာထူးတနေရာကို လိင်ပြောင်းထားသူတွေထဲက ပထမဆုံး ရရှိသူဖြစ်ပါတယ်။ အာလ်ဘာ ရူအဲဒါဟာ အာဂျင်တီးနား အမျိုးသမီး၊ လိင် နဲ့ မတူကွဲပြားမှု ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ မတူကွဲပြားခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒရေးရာဌာနရဲ့ အကြီးအကဲ တယောက်ဖြစ်ပါတယ်။

    တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူနဲ့ ပညာရှင် တယောက်ဖြစ်သလို အာဂျင်တီးနားက Trans Women Argentina အဖွဲ့ရဲ့ ရှေ့ထွက် ပုဂ္ဂိုလ်တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့ဟာ အာဂျင်တီးနားက အစိုးရအလုပ်တွေမှာ လိင်ပြောင်းနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်လိင်ကဲ့သို့ ဝတ်စားသူတွေအတွက် အလုပ်အကိုင် ၁ ရာခိုင်နှုန်း ဖယ်ထားရေးအတွက် လှုပ်ရှားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ တောင်းဆိုချက်ကို ကွန်ဂရက်ထဲမှာ တခဲနက် ထောက်ခံခဲ့ကြပြီး ၂၀၂၁ ဇွန်လမှာ ဥပဒေပြဌာန်းပေးခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၁၉ အတွင်းမှာ ရူအဲဒါက ဘုရားရှိခိုးကျောင်းထဲမှာ ရှိတဲ့ သူနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မှတ်တမ်းတွေမှာ သူ့ နာလည်နဲ့ လိင်ကို မှတ်ပုံတင်နဲ့ တူအောင် မပြောင်းပေးလို့ ဆိုပြီး ကက်သလစ် အသင်းတော်က ဂိုဏ်းချုပ် ဘုန်းတော်ကြီးကို တရားစွဲခဲ့ပါတယ်။

    *၂၀၂၁ အတွင်း စီးပွားရေး မူဝါဒပိုင်းတွေမှာ ရိုက်ခတ်မှုတွေ ကြီးကြီးမားမား ရှိခဲ့ပြီး မမျှတမှုတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ လိင်ပြောင်း ကျား/မ တန်းတူရေး လှုပ်ရှားသူတွေဘက်က ရှုမြင်တဲ့ မူဝါဒတွေ ရှိမှသာ လူမှုအသိုက်အမြုံ အတွင်း တိုးတက်ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ရပ်က်ဆာနာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ခွဲစိတ် ဆရာဝန်

    ဒေါက်တာ ရပ်က်ဆာနာဟာ ခွဲစိတ် ဆရာဝန် တဦးဖြစ်သလို လက်ထောက် ပါမောက္ခတဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အာဖဂန်မှာ ပြည်နယ်တွင်း ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အခြားနေရာတွေကို ထွက်ပြေးရသူတွေအတွက် အခြေခံ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပေးဖို့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုကိုလည်း သူက ထူထောင်ထားပါတယ်။

    သူဟာ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့နေရာတွေမှာလည်း အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးပြီး အရေးပေါ် အလိုအပ်ဆုံး ဖြစ်နေသူအတွက် ကျန်းမာရေး အထောက်အပံ့တွေလည်း ပေးနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အာဖဂန် နိုင်ငံတော် ကင်ဆာထိန်းချုပ်ရေး စီမံကိန်းမှာ လုပ်အားပေး လုပ်ကိုင်နေပြီး လက်ရှိ ရင်သားကင်ဆာ သတိမူလာကြရေး တွန်းအားပေး စီမံကိန်းတခုကိုလည်း နှိုးဆော်နေပါတယ်။

    သူဟာ သူလုပ်ကိုင်ရတဲ့ ခွဲစိတ်ကုသမှုအပိုင်းမှာ စိတ်အားထက်သန်စွာ လုပ်ကိုင်တတ်သူဖြစ်ပြီး အာဖဂန် ဆေးကျောင်းသူ ကျောင်းသားတွေ နမူနာယူစရာ ဆရာဝန်တဦး ဖြစ်လာဖို့လည်း မျှော်မှန်းနေပါတယ်။

    *အဓိက ကြီးကြီးမားမား ပြောင်းလဲမှုတိုင်းဟာ ခေါင်းဆောင်တယောက်က စွဲစွဲမြဲမြဲ ဦးစားပေး လုပ်ကိုင် ကြိုစားမှုကြောင့် ဖြစ်လာတာလို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်က ခေါင်းဆောင်တယောက် ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်ပေမယ့် ချိနဲ့ ခြစားနေတဲ့ အာဖဂန် ကျန်းမာရေးစနစ်ကို ပြောင်းလာအောင် ကျွန်မ အာဖဂန်မှာ ဆက်နေသွားမှာပါ။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • ဟာလီမာ ဆားတ်ဖ် ကာရီမီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံရေးသမား၊ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း

    အာဖဂန်နစ္စတန် မြောက်ပိုင်း ဂျောက်ဂျန် ပြည်နယ်က ပါလီမန် အမတ်ဟောင်း တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဟာလီမာ ဆာဒတ်ဖ် ကာရီမီဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံရေး အတွေ့အကြုံ ရှိခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ပါလီမန်မှာ အမျိုးသမီး လွှတ်တော် အမတ် ၇၀ နီးပါးသာ ရှိတဲ့အထဲ တစ်ယောက် အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့လူမျိုး လူနည်းစု ဥဇဘက် အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ အခွင့်အရေး အတွက်ကြိုးပမ်းတဲ့ ပါလီမန်ထဲက တစ်ဦးတည်းသော ဥဇဘက် အမျိုးသမီး လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံနဲ့ ဘောဂဗေဒ ဒီဂရီတွေ ရထားပါတယ်။ ထင်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ ဆာဒတ်ဖ်ကာရီမီဟာ တာလီဘန် တို့ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု အကြိမ်ကြိမ်ကြုံခဲ့ရပြီး နေအိမ်တွေလည်း အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြောင်းခဲ့ရ ပါတယ်။

    ၂၀၂၀ ခုနှစ်က သူ့ မောင်ငယ် တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား တစ်ယောက် တာလီဘန်တို့ သတ်ဖြတ်တာ ခံခဲ့ရပါတယ်။

    *တကိုယ်ကောင်းဆန်တဲ့ အစိုးရတွေဟာ စောစောစီးစီး ကျဆုံးခန်းရောက်တာ အမြဲပါ။ ကျွန်မကတော့ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုရေး တို့မှာ ကိုယ်တိုင်ပါဝင် လာရင်းနဲ့ ကိုယ့်လူ့အခွင့် အရေးတွေ ရအောင် ကျင့်ယူ နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့် ပါတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု ဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ မဖြစ်အောင် တားဆီးရာ ကျပါတယ်။

  • ရိုယာ ဆာဒတ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးထုတ်လုပ်သူ

    အနုပညာနယ်ပယ်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ ကာလအတွင်း သူဟာ အော်စကာဆန်ကာတင်စာရင်းထိ ပါဝင်ခဲ့သူပါ။ ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူနဲ့ ဒါရိုက်တာ ရိုယာ ဆာဒတ်ဟာ တာလီဘန်တွေ အာဏာစွန့်လွှတ်ရပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအမျိုးသမီးရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အသံတွေ၊ သူတို့ဘဝမြင်ကွင်းတွေ ပါဝင်ပြီး သူတို့အပေါ် ချမှတ်ထားတဲ့ တင်းကျပ်မှုတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

    ၂၀၁၇ တုန်းက ၉၀ အကြိမ်မြောက် အော်စကာ အကယ်ဒမီဆုပေးပွဲမှာ သူ့ရဲ့ A Letter to the President ရုပ်ရှင်က အကောင်းဆုံးနိုင်ငံခြားဘာသာစကားပြောရုပ်ရှင်ကဏ္ဍမှာ ဆန်ကာတင်စာရင်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    ဆာဒတ်ဟာ ROYA Film House ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်ကုမ္ပဏီလေးရဲ့ ပူးတွဲတည်ထောင်သူနဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ပြီး သူဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က နိုင်ငံတကာအမျိုးသမီးရုပ်ရှင်ပွဲတော်ကို တည်ထောင်သူအဖြစ် လူတွေ သိကြသလို အဲဒီမှာလည်း သူက ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ပါတယ်။

    *အရင်တာလီဘန်လက်ထက် ပထမ ငါးနှစ်မှာ သူတို့ ကျဆုံးပါစေလို့ ဆုတောင်းခဲ့သလို ကျောင်းတံခါးတွေ ပွင့်လာပါစေလို့ ဆုတောင်းခဲ့ဖူးတယ်။ ဒီနေ့အချိန်မှာလည်း လူတွေရဲ့ လွတ်လပ်မှုကို လိုချင်တဲ့ အသံတွေက အောင်ပွဲခံဦးမယ်လို့ ယုံကြည်နေပါတယ်။

  • ရှိုဂူဖာ ဆာဖီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် သံစုံတီးဝိုင်း သံစဉ်ညှိသူ

    အာဖဂန်ရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးတွေချည်းပဲ ပါဝင်တဲ့ ဇိုရာ သံစုံတီးဝိုင်းမှာ သံစဉ်ညှိသူ တဦးဖြစ်တဲ့ ရှိုဂူဖာ ဆာဖီဟာ အသက် ၁၃ နှစ်ကနေ ၂၀ အတွင်းရှိကြတဲ့ လူငယ်ဂီတသမား အုပ်စုကို ဦးဆောင် သံစဉ်ညှိပေးသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ တီးဝိုင်းအဖွဲ့ဝင်တချို့ဆိုရင် ချို့တဲ့မိသားစု ဒါမှမဟုတ် မိဘမဲ့ဂေဟာတွေမှာ ကြီးပြင်းလာကြသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကတည်းကစပြီး ပါရှန်းဂီတနတ်ဘုရားအမည်ပေးထားတဲ့ အဲဒီ ဇိုရာအဖွဲ့ဟာ အာဖဂန်ပြည်တွင်းသာမက ပြည်ပဂီတရုံတွေမှာ အာဖဂန် ရိုးရာဂီတနဲ့ အနောက်တိုင်းဂန္တဝင်ဂီတ တို့ကို ပေါင်းစပ် တီးမှုတ် ဖျော်ဖြေနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဆာဖီ ဂီတလေ့ကျင့်ခဲ့ဖူးတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံတော် ဂီတသင်တန်းကျောင်းကို တာလီဘန်တွေ အာဏာလွှဲယူခဲ့ကတည်းက ပိတ်သိမ်းလိုက်ရပါတယ်။ သူနဲ့ တီးဝိုင်းအဖွဲ့ဝင်တချို့ဟာ သူတို့ရဲ့ တူရိယာတွေကို နိုင်ငံထဲမှာ ထားခဲ့ရပြီး ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့ကို ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်ခဲ့ကြပေမယ့် တနေ့နေ့မှာတော့ ဒီတူရိယာတွေကို ပြန်တီးမှုတ် ဖျော်ဖြေနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

    *မျှော်လင့်ချက်ထားတယ် ဆိုတာ အရှုံးမရှိပါဘူး။ လုံးဝ အမှောင်ကျနေတဲ့ အချိန်ကာလမျိုးမှာတောင်မှ ကျွန်မရဲ့ သံစဉ်ညှိ တုတ်တံ ကလေးက အာဖဂန်အတွက် မျှော်လင့်ချက် မီးရှူးတိုင်ကလေးတခု ဖြစ်လာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။

  • ဆာဟာ

    အာဖဂန်နစ္စတန် ဘောလုံးသမား

    သူဟာ အာဖဂန်မှာရှိတဲ့ ဘောလုံးကစားချင်တဲ့ အမျိုးသမီးငယ် အမြောက်အမြားထဲက တဦးဖြစ်ပေမယ့် တာလီဘန် အာဏာပြန်ရလာတဲ့ အချိန်မှာတော့ သူတို့ ဒီလို မကစားနိုင်တော့ပါဘူး။ ဆာဟာ ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေမှာ သူနေတဲ့ ဒေသတွင်း ဘောလုံးအသင်းမှာ ကစားနေခဲ့ပြီး အဲဒီလို ကစားရာကနေ သူငယ်ချင်းတွေလည်း အများကြီး ရခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    ဒီနှစ် အာဖဂန်မှာ တာလီဘန် အာဏာရလာအပြီးမှာ သူဟာ မိသားစုနဲ့အတူ ပုန်းနေခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ တခြားနိုင်ငံတခုကို ထွက်ပြေးနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    သူဟာ အာဖဂန်မှာ ကျန်ခဲ့တဲ့ ဘောလုံးကစားဖော် အမျိုးသမီးတွေအတွက် စိုးရိမ်နေပြီး တဖက်မှာလည်း သူ့ရဲ့ ဘောလုံးကွင်းပေါ်မှာ ပြန်ကစားချင်တဲ့ အိပ်မက်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

    *ကျွန်မ ပညာရေးဆက်လုပ်ပြီး ကျွန်မရည်မှန်းတဲ့ ပန်းတိုင်တွေ ရောက်အောင်လည်း ကြိုးစားခြင်းအားဖြင့် ကျွန်မကိုယ်တိုင်နဲ့ ကျွန်မမိသားစုပါ ဒီအောင်မြင်မှုတွေကို ဂုဏ်ယူစေချင်ပါတယ်။ မိန်းကလေးတွေ ဘောလုံးမကစားနိုင်ပါဘူးလို့ ဘယ်သူကမှ မပြောနိုင်တာမျိုး ဖြစ်ဖို့အတွက် ကျွန်မအောင်မြင်ချင်ပါတယ်။

  • ဆိုမာ ဆာရာ

    ယူကေ လူတိုင်း ဝင်ပြောကြပါအဖွဲ့ ထူထောင်သူ

    ၂၀၂၀ ဇွန်လမှာ ဆာရာက လိင်ပိုင်းစော်ကားခံရဖူးသူတွေ လာရောက် ရင်ဖွင့်နိုင်တဲ့ လူတိုင်း ဝင်ပြောကြပါ ဆိုတဲ့ လူသိများလှတဲ့ အင်စတာဂရမ် အကောင့်နဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ် တို့ကို ထူထောင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ အကောင့်နဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တို့မှာ လိင်စော်ကားခံရဖူးသူတွေက ကြုံရတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို အမည်မဖော်ဘဲ ဝေငှ ရင်ဖွင့် ဖော်ပြနိုင်ကြပါတယ်။ အခုလို ထူထောင်ရခြင်းဟာ ယူကေနိုင်ငံက စာသင်ကျောင်းနဲ့ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ရှိနေတဲ့ အဓမ္မပြုတာ အလေ့အထလို ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ နဲ့ လိင်အခြေပြု ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ရှိနေတာကို လှုံ့ဆော် ပြောဆိုဖို့အတွက် ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    သူ့ ရဲ့ အခုလို စီမံချက်ကနေ လိင်စော်ကားမှု အဖြစ်အပျက်ပေါင်း ငါးသောင်းကျော် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ မတ်လတုန်းက လန်ဒန်မြို့ လမ်းမပေါ်တခုကနေ ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဆာရာ အဲဗရာ့ဒ် အဖြစ်အပျက်နောက်ပိုင်းမှာ ပိုပြီး လူသိများလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    ဆာရာ အနေနဲ့ သူ့ရဲ့ စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုတွေကို ကျောင်းစာသင်ခန်းတွေထဲမှာတင် ကန့်သတ်မထားဘဲ အမျိုးသမီးတွေကို ချိုးနှိမ် ယူဆ ဆက်ဆံတဲ့ အလေ့အထ ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့် ပြန့် တိုက်ထုတ်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

    *လိင်အကြမ်းဖက်မှု ခံရသူတွေ ပြောတာကို ကမ္ဘာကြီးက နားထောင်၊ ယုံကြည်ပေးပြီး ထောက်ပံ့ ပေးစေချင်ပါတယ်။

  • မန်ဘူးဘာ ဆာရာဂျ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

    အမေရိကန်မှာ ၂၆ နှစ် ရှောင်တိမ်းပြီးနောက် မန်ဘူးဘာ ဆာရာ့ဂ်ျ မွေးရပ်မြေ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ၂၀၀၃ မှာ ပြန်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကစပြီး အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ တောင်းဆိုတိုက်ပွဲဝင်ဖို့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို တခြားသူတွေနဲ့ ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ အာဖဂန်မှာ အမျိုးသမီးရေးလှုပ်ရှားမှု အစပျိုးလာစေတဲ့ မှတ်တိုင်ဖြစ်တဲ့ အာဖဂန်အမျိုးသမီးကွန်ရက် AWN လည်း အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

    အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်ခံရသူတွေကို အားပေးတာ၊ ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးအတွက် တိုက်ပွဲ၀င်တာအပြင် အဂတိလိုက်စားမှု ပပျောက်ရေးတွေအတွက် သူ့ဘဝတလျှောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှာ တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်လည်ရယူလိုက်ချိန်မှာ သူဟာ သူ့ပြည်သူတွေနဲ့အတူ ဆက်နေထိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာမီဒီယာတွေမှာ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေကို သတ္တိရှိရှိ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    TIME မဂ္ဂဇင်းရဲ့ '၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ထင်ရှားကျော်ကြားသူ ၁၀၀ စာရင်း'မှာလည်း တယောက်အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

    *ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ ကျွန်မနိုင်ငံအတွက် ပထမဆုံး ဆုတောင်းပါ။ သေသေချာချာ မသိရသေးတဲ့ အနာဂတ်တခုအတွက် ကျွန်မ ညီအစ်မတွေ၊ သမီးတွေရဲ့ မျက်လုံးတွေထဲမှာ ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံမှုတွေကို ကျွန်မ မမြင်ချင်ဘူး။ ဒီလောက်ဆို တော်လောက်ပြီ။ ရပ်တန်းက ရပ်ကြပါတော့။

  • အီလိဖ် ရှာဖတ်ခ်

    ပြင်သစ် စာရေးဆရာမ

    ဆုရ တူရကီနွယ်ဖွား ဗြိတိသျှ စာရေးဆရာမနဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ လိင်တူချစ်သူများ အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ

    အီလိဖ် ရှာဖတ်ခ်ဟာ Booker Prize ဆုအတွက် လျာထားခံရတဲ့ 10 Minutes 38 Seconds in This Strange World စာအုပ်အပါအဝင် စာအုပ်ပေါင်း ၁၉ အုပ် ရေးသားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဆိုရင်လည်း ဘီဘီစီရဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲပစ်ခဲ့သော စာအုပ် ၁၀၀ စာရင်းမှာ ဖော်ပြခံခဲ့ရပါတယ်။ သူရေးသားခဲ့တဲ့ စာအုပ်တွေကို ဘာသာပေါင်း ၅၀ ကျော်နဲ့ ဘာသာပြန် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။

    အီလိဖ် ရှာဖတ်ခ်ဟာ နိုင်ငံရေး သိပ္ပံဘာသာရပ်နဲ့ ပါရဂူဘွဲ့ ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ တူရကီ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ယူကေနိုင်ငံတွေက တက္ကသိုလ်တွေမှာလည်း သင်ကြားပို့ချ ပေးခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ အနုပညာနဲ့ ဇာတ်လမ်းပုံဖော်မှု ပိုင်းကို ပြန်လည်ဆန်းသစ်နိုင်အောင် ကြိုးစားခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေ အတွက် Halldór Laxness International Literary Prize ဆုလည်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    *အရှေ့ အနောက် ဘယ်မှာမဆို လမ်းဆုံလမ်းခွကို ရောက်နေကြပါပြီ။ ကမ္ဘာကြီးက အရင်ကလို မဟုတ်တော့ပါဘူး။ အဲဒီအချိန်တွေကို ပြန်သွားမယ့်အစား ပိုကောင်းတဲ့ ပိုမျှတတဲ့ ဘယ်သူ့ကိုမှ မချန်ထားမဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို တည်ဆောက်ကြရပါမ​ယ်။

  • အနီဆာ ရှာဟိဒ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် သတင်းထောက်

    အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ အထင်ကရ သတင်းထောက်တွေထဲက တယောက်ဖြစ်တဲ့ အနီဆာ ရှာဟိဒ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တခုကျော်အတွင်း လူအခွင့်အရေး နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုတွေ၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ အဂတိလိုက်စားမှုတွေအကြောင်း သတင်းတွေ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ နာမည်ကြီး ရုပ်သံဌာနတခုဖြစ်တဲ့ TOLO News သတင်းဌာနမှာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး သတင်းဖြစ်ပွားရာ နေရာတွေကနေ နောက်ဆုံးရ သတင်းတွေကို ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။

    အမျိုးသမီးတယောက်လည်းဖြစ် သတင်းထောက်တဦးလည်းဖြစ်တဲ့ ရှာဟိဒ်ကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ သြဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ တာလီဘန်တို့ အာဏာရယူလိုက်တဲ့နောက်ပိုင်းမှာတော့ သူ နိုင်ငံတွင်းကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံနှံ့မှုတွေအတွင်း သတင်းရယူခဲ့မှုတွေအတွက် နယ်စည်းမခြားသတင်းထောက်များအဖွဲ့ RSF က သူ့ကို သတ္တိရှင်များဆု ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကွန်ရက်က ဒီနှစ်အတွက် အကောင်းဆုံးသတင်းထောက်နဲ့ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

    *မျှော်လင့်ချက်တွေ ပျက်သုဉ်းပြီး စွန့်ခွာထွက်ပြေးမှုတွေ အမြင့်ဆုံး ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ အာဖဂန်နစ္စတန်ငြိမ်းချမ်းမှုရှိတာ၊ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေ ပြုံးနေတာတွေကို တွေ့မြင်ရဖို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ကျွန်မရဲ့ မွေးရပ်မြေ၊ အိမ်နဲ့ အလုပ်နေရာတွေကို ပြန်နိုင်ဖို့လည်း မျှော်လင့်ပါတယ်။

  • မီနာ စမောလ်မန်း

    ယူနိုက်တက် ကင်းဒမ်း ဓမ္မဆရာနဲ့ ပညာပေးသူ

    မီနာ စမောလ်မန်းဟာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ Church of England အသင်းတော်ရဲ့ လူမည်းနဲ့ လူနည်းစု တွေထဲက ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဂိုဏ်းထောက် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အငြိမ်းစား အန်ဂလီကန် ဓမ္မဆရာမ နဲ့ ကျောင်းဆရာမ ဖြစ်တဲ့ မီနာ စမောလ်မန်းဟာ ယူကေက လမ်းတွေ ပိုမို လုံခြုံမှုရှိရေးနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ ကို ပြုပြင် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းရေးတွေအတွက် လှုပ်ရှားနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ အတွင်းက သူ့ရဲ့ သမီး ၂ ယောက်ဖြစ်တဲ့ နစ်ကိုးလ် စမောလ်မန်းနဲ့ ဘစ်ဘာ ဟန်နရီတို့ကို လန်ဒန် ပန်းခြံတခုထဲမှ ၁၉ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတယောက်က ဓားနဲ့ ထိုးသတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ မီနာ စမောလ်မန်းက ဒီအမှုမှာ ကနဦး လူပျောက် တိုင်တန်းစဉ်မှာ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ကိုင်တွယ်ပုံနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့သမီး ၂ ယောက်ဟာ အသားအရောင်နဲ့ လူနေမှု အဆင့်အတန်း ခွဲခြားမှုရဲ့ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့နိုင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

    မီနာ စမောလ်မန်းက သူ့ သမီးတွေကို သတ်ခဲ့သူကို ခွင့်လွှတ်နိုင်ခဲ့ပြီလို့ ပြောပါတယ်။ သူက အမုန်းတရားကို လက်ကိုင်ထားမယ်ဆိုရင် ကျူးလွန်ခဲ့သူတွေသာ မကဘဲ ကိုယ်တိုင်ပါ အမုန်းတရားကြောင့် လက်စားခြေလိုစိတ်ရဲ့ ချုပ်ကိုင်မှုကို ခံရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒီလူကို ဒီအခွင့်အရေး မပေးနိုင်ပါဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

    *ဆရာမ တယောက်အနေနဲ့ရော ဓမ္မဆရာမ တယောက်အနေနဲ့ပါ လူတွေရဲ့ နှိမ့်ချ ခံနေရတဲ့ ကလေးတွေကို ကျားမမရွေး ပြုစု ပျိုးထောင်ပေးနေပါတယ်၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ကြုံရကြားရတိုင်း ဖွင့်ဟ ပြောကြား တုံ့ပြန်ကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။ ဒီအပြုအမူတွေကို ပြောင်းလဲ ပစ်နိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ဘာဘရာ စမိုလင်စကာ

    ပိုလန် စွန့်ဦးတီထွင် လုပ်ငန်းရှင်၊​ ကလေးအရုပ် အနုပညာရှင်

    ‘Reborn dolls - ပြန်လည်မွေးဖွားလာတဲ့ အရုပ်များ’ ဆိုတဲ့ ကလေးအရုပ်တွေဟာ တကယ့်ကလေးပုံစံနဲ့တူအောင်ဖန်တီးထားပြီး ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊ ကလေးသေဆုံးသွားတဲ့ မိခင်တွေအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ စိတ်ပူပင်သောကနဲ့ စိတ်ကျဝေဒနာသည်တွေအတွက်လည်း အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။ အဲဒီလို အကူအညီအထောက်အပံ့ဖြစ်စေဖို့ ပိုလန်က အနုပညာရှင် ဘာဘရာ စမိုလင်စကာက ဒီအရုပ်တွေကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ပါတယ်။

    ဆမိုလင်စကာဟာ အရင်က ဂီတပညာရှင်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သလို သူဟာ မိတ်ကပ်အနုပညာသင်တန်းလည်း ဖွင့်ထားပြီး Reborn Sugar Babies ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီကိုလည်း ထောင်ထားပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အရုပ်တွေကို ရုပ်ရှင်တွေမှာ အသုံးပြုကြသလို ဆေးပညာနယ်ပယ်မှာလည်း ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုတွေနဲ့ သာဖွားဆရာမတွေအတွက် သင်ပြရာမှာလည်း အသုံးပြုပါတယ်။

    ဆမိုလင်စကာဟာ သူ့ရဲ့အနုပညာကို ချစ်မြတ်နိုးသလို ဒီအနုပညာကြောင့် အမျိုးသမီးတွေအတွက် မျှော်လင့်ခြင်းပေးနိုင်ဖို့နဲ့ စိတ်ရောဂါကုသရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေတယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။

    *လူတွေအနေနဲ့ ကိုယ်နဲ့မတူတဲ့ကိစ္စရပ်တွေမှာ ပိုပြီး စာနာတတ်စေချင်တယ်။ ပိုပွင့်လင်းပြီး ပိုပြီး သည်းခံစေချင်တယ်။ အဲဒီလိုစိတ်မျိုးနဲ့ဆိုရင် Reborn dolls ကလေးအရုပ်တွေနဲ့ ကုသထုံးမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေကို အကူအညီအထောက်အပံ့ဖြစ်စေတယ်။

  • အိမ် စိုးမေ

    မြန်မာ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

    အိမ်စိုးမေ (အမည်လွှဲ) ဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ၆ လကြာ ဖမ်းဆီးအကျဥ်းချခံခဲ့ရပြီး မကြာသေးခင်ကမှ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာမိန့်နဲ့ ပြန်လွတ်လာခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကို စစ်ကြောရေးစခန်းတစ်ခုနဲ့ အင်းစိန်အကျဥ်းထောင်မှာ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့တာပါ။ အထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရစဥ်ကာလအတွင်း အကြီးအကျယ် ဒုက္ခတွေ့ခဲ့ရပြီး ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ညှင်းပန်း နှိပ်စက်မှုတွေ ခံခဲ့ရတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

    မအိမ်စိုးမေဟာ ကျောင်းသားဘဝတုန်းက ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုတွေအပြင် တခြားလူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုတွေမှာလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် နောက်ပိုင်းမှာတော့ စစ်ဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း သံပုံးတီးတဲ့ လှုပ်ရှားမှုနဲ့ မတ်လမှာ Silent Strike (တိတ်ဆိတ်ခြင်းသပိတ်) တွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    သူလွတ်မြောက်လာပြီးနောက်ပိုင်းလည်း နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ဆက်လက်ပါဝင်နေပါတယ်။

    *ဒီကမ္ဘာကို အစကနေသာ ပြန်စလို့ရရင် ကပ်ရောဂါကြီးကို အောင်အောင်မြင်မြင် ကျော်ဖြတ်နိုင်ပြီး ငြိမ်းချမ်းတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု တည်ဆောက်ချင်တယ်။ ကမ္ဘာပေါ်က အာဏာရှင်တွေ အားလုံးကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်မှန်ပြီး ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထူထောင်ချင်တယ်။

  • ပိုက်ပါ စတိဂျ် နယ်လ်ဆင်

    အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ပြည်သူ့ရေးရာ မဟာဗျူဟာ ဌာန - The SAFE Alliance

    တက္ကဆက်ပြည်နယ်က အော်စတင်မြို့မှာ ရှိတဲ့ The SAFE Alliance က ပြည်သူ့ရေးရာ မဟာဗျူဟာ ဌာနက အရာရှိတယေက်ဖြစ်တဲ့ ပိုက်ပါ စတိဂ်ျနယ်လ်ဆင်ဟာ လူမှု အသိုက်အမြုံတွေနဲ့ ထိတွေ့ပြီး ကလေးသူငယ်တွေအပေါ် မတော်မတရား ပြုကျင့်မှု၊ လိင်စော်ကားမှု၊ အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ လိင် ဖျော်ဖြေရေးအတွက် လူကုန်ကူးမှုတွေကို ရပ်တန့် ပစ်ဖို့ ကြိုးစားနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    အဓမ္မပြုကျင့် ခံရပြီး ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့တဲ့ ငယ်ရွယ်သူတွေကို သူတို့ ဌာနက အကြံဉာဏ်ပေး ကူညီပါတယ်။ သူတို့ ပြည်နယ် ဥပဒေသစ်တွေအရ ကိုယ်ဝန် သီတင်း ၆ ပတ် ရှိပြီဆိုတာနဲ့ ဖျက်ချဖို့ ခွင့်မပြုတော့ပါဘူး။

    စတိဂျ် နယ်လ်ဆင်ဟာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး အတွက် လှုပ်ရှားနေသူ တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန် သမ္မတ ကတော်ဟောင်း မစ်ရှဲလ် အိုဘားမားရဲ့ Let Girls Learn initiative နဲ့ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေး လောကမှာ ပိုမို ပါဝင်လာအောင် တွန်းအားပေးနေတဲ့ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှု ကော်မတီ Annie’s List တို့မှာလည်း ပါဝင် လုပ်ကိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    *ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် လူမှုအသိုက်အမြုံအတွင်း အပြောင်းအလဲ အသစ်တွေ မြင်လာရပါတယ်။ လူတွေက အရေးကြီးတာကို ပြောရဲ ဆိုရဲ ဖြစ်လာကြပါတယ်။ လက်ရှိ စိန်ခေါ်မှုကတော့ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ်ပါ မကျန် ရုပ်ခန္ဓာနဲ့ ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေမှာ ကျူးလွန်မှုနဲ့ လိုက်လျောမှုတွေရဲ့ အရေးကြီးပုံကို သိနားလည်အောင် လုပ်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

  • ဖာတီမာ ဆူလ်တာနီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် တောင်တက်သမား

    ၂၀၁၉ ခုနှစ်က စတင်တောင်တက်ခဲ့တဲ့ ဖာတီမာဆူလ်တာနီဟာ အာဖဂန် မိန်းကလေးတွေ တောင်တက်တာကို စိတ်ဝင်စားလာအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။

    အသက် ၁၈ နှစ်မှာ မီတာ ၇၄၉၂ အမြင့်ရှိတဲ့ Noshakh တောင်ထိပ်ကို ရောက်အောင် တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အာဖဂန် နစ္စတန်က ဟိန္ဒူ ကုရှ် တောင်စဉ် တောင်တန်းမှာ အမြင့်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ဒီတောင်ကို တက်နိုင်တဲ့ ပထမဆုံး လူငယ်အမျိုးသမီးပါ။ အမျိုးသမီး သုံးယောက်ပါတဲ့ အာဖဂန်တောင်တက် သမား ၉ ယောက်အဖွဲ့မှာ သူပါဝင်ပါတယ်။

    အားကစားထက်သန်တဲ့ ဆူလ်တာနီဟာ နိုင်ငံလက်ရွေးစင် အားကစားအသင်းဝင် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၇ နှစ်မှာ လက်ဝှေ့၊ တိုင်ကွမ်ဒိုနဲ့ ဂျူဂျစ်ဆု အားကစားတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

    *အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေဟာ သူတို့လွတ်လပ်မှုနဲ့ အခွင့်အရေး အတွက် တိုက်ပွဲဝင်လာတာ အနှစ် ၂၀ ရှိပါပြီ။ တောင်အမြင့်ကြီးကို တက်ပြီး သူတို့ကိုယ် သူတို့ နာမည် ထင်ရှားအောင် လုပ်ခဲ့ကြတယ်၊ ပြည်တွင်းမှာရော ပြည်ပမှာပါ တောင်မြင့်ကြီး တွေကို တက်ဖို့ သူတို့ လွတ်လပ်တယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

    ဆက််စပ်သောသတင်းဆောင်းပါးများ

  • အက်ဒလိဒ် လာလာ တမ်

    တရုတ် ဒီဇိုင်နာ

    အနုပညာရှင်နဲ့ အစားအစာ ဒီဇိုင်နာ ဖြစ်ပြီး လူနေမှု ပုံစံရွေးချယ်မှုပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နည်းလမ်းသစ်တွေ ရှာဖွေတဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ယနေ့ခေတ် လူတွေရဲ့ အစားအစာ အကြား ဆက်နွှယ်မှုတွေကို ဦးစားပေး လေ့လာသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    အက်ဒလိဒ် လာလာ တမ်ကို တရုတ်ပြည်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဟောင်ကောင်မှာ အမြဲတမ်း နေထိုင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိ နယ်သာလန် နိုင်ငံမှာ နေထိုင်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အနုပညာနဲ့ စားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းတွေကို ဝေဖန်သုံးသပ် ပြသပြီး စားသုံးသူတွေကိုလည်း သူတို့ ဘာတွေ စားသုံးနေသလဲ ဆိုတာနဲ့ စားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်မှု ပိုင်းမှာ ကိုယ့်ဘက်က ဘာလုပ်ပေးနိုင်သလဲ ဆိုတာ ပြန်လည် သုံးသပ်ဖို့ တိုက်တွန်းနေပါတယ်။

    ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ အတွင်းမှာ နွားတကောင်ကို အမဲဖျက်ပုံ အဆင့်ဆင့်ကို ဖော်ပြထားတဲ့ သူ့ရဲ့ မီဒီယာစုံ ပြကွက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ Future Food Design Awards ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကို အနာဂတ် ချက်နည်းပြုတ်နည်းနဲ့ အစားအသောက်တွေကို ပုံဖော်ဖန်တီးမယ့် ‘50 Next’ လူစာရင်းထဲမှာ ထည့်သွင်းခဲ့ကြပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးက ၂၀၂၁ မှာ တော်တော် ပြောင်းလဲ သွားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူသားတွေကိုသူတို့ စားသုံးနေတဲ့ အစားအသောက်တွေနဲ့ ဒီအစားအသောက်တွေ ဘယ်လို ရသလဲ ဆိုတဲ့အပေါ် မျှဝေခံစား စာနာမှုတွေ ပိုရှိလာစေချင်ပါတယ်။

  • အန်း ရို့စ် နု တောန်း

    မြန်မာ ကက်သလစ် သီလရှင်

    ကက်သလစ် သီလရှင် အန်း ရို့စ် နု တောန်းဟာ မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ အတွင်း ဆန္ဒပြသူတွေကို မဖြိုခွဲဖို့ ရဲတွေရှေ့မှ ဒူးထောက်ပြီး တောင်းပန်နေတဲ့ သူ့ရဲ့ ပုံရိပ်က ပြယုဂ် တခုဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဆန္ဒပြသူတွေ ဘေးကင်းလုံခြုံဖို့အတွက်လည်း ဘုရားရှိခိုးကျောင်းထဲကို ခေါ်ပြီး ကာကွယ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

    သူ လက်နက် အပြည့်အစုံ ကိုင်ထားတဲ့ ရဲတွေရှေ့မှာ လက်နှစ်ဖက်ကို ဘေးကို ကားပြီး တားဆီးနေတဲ့ ဓာတ်ပုံကလည်း ၂၀၂၁ မတ်လအတွင်း လူမှု ကွန်ရက်တွေပေါ်မှာ တော်တော်ကို ပျံ့နှံ့သွားတဲ့အထိ မျှဝေခဲ့ကြသလို သူ့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကိုလည်း ချီးကျူးဂုဏ်ပြုသံတွေ ညံသွားခဲ့ပါတယ်။

    စစ္စတာ အန်း ရို့စ် နု ကအရပ်သားတွေ အထူးသဖြင့် ကလေးသူငယ်တွေကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုသူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ဝမ်းဆွဲသည် တယောက်လည်း ဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်း ၂၀ လုပ်ကိုင်ပြီး အများအကျိုး သယ်ပိုးနေသူဖြစ်ပါတယ်၊ မကြာသေးခင် ကာလတွေ အတွင်းမှာလည်း ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းက ကိုဗစ် လူနာတွေကို ပြုစု စောင့်ရှောက်ပေးခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

    *မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေအတွက် အင်မတန်ကို ကြေကွဲ ဝမ်းနည်း ရပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင် မတရားသဖြင့် ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေ အကုန်လုံးကို လွှတ်ပေးလိုက်ချင်ပါတယ်။ လူသားတွေကို ခွဲခြားမှု မရှိဘဲ အားလုံး တန်းတူ ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးချင်ပါတယ်။

  • အမ်မာ သီယိုဖဲလပ်စ်

    နမီးဘီးယား နိုင်ငံရေးသမား

    အာဖရိကတိုက်မှာ အသက်အငယ်ဆုံး ကက်ဘိနက် ဝန်ကြီးတွေထဲက တယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ်မှာ ခန့်အပ်ခံရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမ်မာ သီယိုဖဲလပ်စ်ဟာ ပါလီမန် အမတ်တယောက်လည်း ဖြစ်သလို သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနမှာ ဒုတိယ ဝန်ကြီးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ် - ၁၉ နဲ့ပတ်သက်လို့ တရားဝင် ဆက်သွယ်ရေး ဆိုင်ရာ အရေးကိစ္စတွေကို ဦးဆောင်ရပါတယ်။

    ကျား/မ တန်းတူ အခွင့်အရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်သူ၊ ကလေးသူငယ် အခွင့်အရေး၊ ရေရှည် အကျိုးပြု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေအတွက် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်၊ သူ့ဇာတိ Windhoek မြို့ရဲ့ လူငယ် မြို့တောဝန် လည်း ဖြစ်သလို လူငယ်ပါလီမန်ရဲ့ ဥက္ကဌ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    နမီးဘီးယား တက္ကသိုလ်က ဥပဒေဘွဲ့ ရထားပြီး ဖြစ်သလို တောင်အာဖရိ တက္ကသိုလ်ကလည်း အာဖရိက မျိုးသမီးဝါဒနဲ့ လိင်ဆိုင်ရာ လေ့လာမှု ဒီပလိုမာကို ရရှိထားပါတယ်။

    *ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ အရှိန်အဟုန်နဲ့ လုပ်ရပါမယ်။ လုပ်မယ်ဆို ရည်ရွယ်ထားတဲ့ အစီအစဉ်တွေအကုန်လုံးကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ အကောင်အထည်ဖော်ရပါမယ်။ နှောင့်နှေးနေလို့ မရပါဘူး။ တကယ်ဆို အချိန် သိပ်မရှိတော့ပါဘူး။

  • ဆာရာ ဝါဟာဒီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် အာဟက်တက်စပ်ရဲ့ စီအီးအို

    အာဖဂန်နစ္စတန်က အာဟက်တက်စပ် အမည်ရှိ နည်းပညာလုပ်ငန်းရဲ့ တည်ထောင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ ပထမဆုံးထုတ်တာက ကာဘူးလ်မြို့ခံတွေဆီကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ လုံခြုံရေး၊ လျှပ်စစ်မီး၊ လမ်းကြောပိတ်ဆို့မှု သတိပေးချက်တွေကို ပေးပို့တဲ့ အပ်ပလီကေးရှင်းပါ။ အန္တရာယ်ကြား နေထိုင်နေသွားလာနေကြရတဲ့ အာဖဂန်တွေအတွက် ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ လူမြင်ကွင်းမှာ ရိုက်နှက်တာတွေနဲ့ အိမ်တွေကို စီးနင်းတဲ့သတင်းတွေကို အဲဒီအပ်ပလီကေးရှင်းကနေ ပို့ပေးပါတယ်။

    SMS သတိပေးချက်တွေကို ကျေးလက်က လူတွေ ရနိုင်မယ့် ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုကို ၂၀၂၂ မှာ စတင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

    သူဟာ တိုင်းမ်မဂ္ဂဇင်းရဲ့ ၂၀၂၁ အနာဂတ်မျိုးဆက် ခေါင်းဆောင်စာရင်းဝင် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အခုအခါမှ ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်မှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အချက်အလက် သိပ္ပံပညာကို သင်ယူနေပါတယ်။

    *အာဖဂန်တွေ အားလုံးက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေ နဲ့ တိုင်းပြည်ပြန်တည်ထောင်ရေးကို တောင်းဆိုလာကြမှာ ရှောင်လွှဲလို့ မရပါဘူး။ အဲဒီလို ဖြစ်ဖို့ ယောက်ျားလေးနဲ့ မိန်းကလေးတွေ အတွက် အားလုံး ပညာသင်ကြားရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးကို ကြံ့ကြံ့ခံ တိုက်ပွဲဝင်မယ့် လှုပ်ရှားတက်ကြွမှုက အရေးကြီးပါတယ်။

  • ဗေရာ ဝဲန်းဂ်

    အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဖက်ရှင် ဒီဇိုင်နာ

    ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွေက စပြီး မင်္ဂလာ သတို့သမီး ဝတ်စုံတွေနဲ့ပတ်သက်လာရင် ဖက်ရှင်လောကရဲ့ ရှေ့တန်းမှာ နေရာယူထားတဲ့ ဗေရာ အယ်လန် ဝဲန်းဂ် ဟာ သူ့ ဖက်ရှင် လုပ်ငန်းကို ရေမွှေး၊ ထုတ်ဝေရေးနဲ့ အိမ်တွင်း အလှဆင် လုပ်ငန်းတွေ အပါအဝင် လုပ်ငန်းများစွာ တိုးချဲ့ထားပါတယ်။

    သူ့ကို နယူးယောက်မြို့မှာ တရုတ် မိဘ နှစ်ပါးက မွေးဖွားခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး နာမည်ကျော် Vogue မဂ္ဂဇင်းမှာ ဖက်ရှင် အယ်ဒီတာအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသလို Ralph Lauren ရဲ့ ဒီဇိုင်း ဆိုင်ရာ ဒါရိုက်တာ တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီး သူဟာ ရေခဲပြင် အလှစီး အားကစားမှာလည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ကာ ငယ်ရွယ်စဉ် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ ပြိုင်ပွဲတွေမှာတောင် ဝင်ရောက် ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

    သူဟာ သိက္ခာကြီးမားတဲ့ Council of Fashion Designers of America ရဲ့ အမှုဆောင်တယောက်လည်း ဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၅ ခုနှစ်က သူ့ကို အဲဒီအဖွဲ့က တနှစ်တာအတွင်း အကောင်းဆုံး အမျိုးသမီး ဖက်ရှင်ဒီဇိုင်နာ အဖြစ်ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။

    *လူတွေ အားလုံး တူညီစွာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အန္တရာယ်တွေ ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို ကယ်တင်ဖို့ အားလုံး ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ ဖြစ်တည်မှုအတွက် ဉာဏ်ပညာကို အသုံးချပြီး မြန်မြန် လုပ်နိုင်လေ အားလုံးရဲ့ ဘဝတွေအတွက် ပိုအကျိုး ရှိလေ ဖြစ်ပါတယ်။

  • နန်ဖူ ဝမ်

    တရုတ် ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးထုတ်လုပ်သူ

    တရုတ်နိုင်ငံက ဝေးလံခေါင်သီတဲ့ ကျေးရွာလေးတစ်ရွာကနေ လာတဲ့ နန်ဖူ ဝမ်ဟာ အခုတော့ ဆုတံဆိပ်ရ ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးထုတ်လုပ်သူ တစ်ဦး ဖြစ်နေပါပြီ။ လက်ရှိ အမေရိကန်မှာ နေထိုင်နေပါတယ်။

    သူ့ရဲ့ ပထမဆုံးရုပ်ရှင် Hooligan Sparrow (၂၀၁၆)ဟာ အကယ်ဒီမီဆုရဲ့ အကောင်းဆုံးမှတ်တမ်းရုပ်ရှင် ဆန်ကာတင်စာရင်းမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပြီး သူဟာ One Child Nation (၂၀၁၉) ရုပ်ရှင်ကို ဒါရိုက်တာအဖြစ် ရိုက်ကူးခဲ့သလို ကိုဗစ်-၁၉ ဖြစ်ပွားမှုအပေါ် အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်အစိုးရတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုအကြောင်း ရိုက်ထားတဲ့ In the Same Breath (၂၀၂၁) ရုပ်ရှင်ကိုလည်း ဒါရိုက်တာအဖြစ် ရိုက်ကူးခဲ့ပါတယ်။

    ဝမ်ဟာ ဆင်းဆင်းရဲရဲနဲ့ ကြီးပြင်းခဲ့ရပေမယ့် ရှန်ဟိုင်း၊ အိုဟိုင်းယိုးနဲ့ နယူးယောက်က တက္ကသိုလ်အသီးသီးမှာ မဟာဘွဲ့ ၃ ခု ယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ အစိုးရ၊ အကျင့်ပျက်ချစားမှုနဲ့ တာဝန်ယူမှုကင်းမဲ့ခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို ဆန်းစစ်ထားတဲ့ ဇတ်ကောင် လေ့လာမှုတွေကြောင့် ၂၀၂၀ မှာ MacArthur Genius Grant ဆုကိုလည်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။

    *တစ်ကမ္ဘာလုံးကတော့ ပုံမှန်အခြေအနေဆီကို ပြန်ရောက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေကြပုံရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ ပုံမှန်လို့ ထင်ခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေက အခု ကျွန်မတို့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကျပ်အတည်းကို ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။

  • ရိုရှန်နက်ခ် ဝါဒါ့ခ်

    အာဖဂန်နစ္စတန် မီးယပ်ရောဂါပါရဂူ

    လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်းလည်းဖြစ်၊ သားဖွားမီးယပ်ပါရဂူလည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ ရိုရှန်နက်ခ် ဝါဒါ့ခ်ဟာ အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကျန်းမာရေး၀န်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၅ နှစ်တာတလျှောက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ တာလီဘန်တို့ ပထမဆုံးအကြိမ် အာဏာရယူခဲ့တဲ့ အချိန်မှာတောင် သူ့ရဲ့ မွေးရပ်မြေ မီဒန် ဝါဒါ့ခ်ပြည်နယ်မှာ တဦးတည်းသော အမျိုးသမီးဆရာ၀န်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၀၁ ခုနှစ် တာလီဘန်တို့ အာဏာပြုတ်သွားချိန်မှာ သူဟာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်လာပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ပြည်နယ်ဟာ တခြား ကျေးလက်ဒေသအများအပြားတွေလို တာလီဘန်ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ၁၅ နှစ်လောက် နေခဲ့ရပြီး နေတိုး တပ်ဖွဲ့တွေ ပါ၀င်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေနဲ့လည်း ကြုံခဲ့ရပါတယ်။

    တာလီဘန်တွေ အာဏာသိမ်းယူလိုက်ပြီး စစ်ပွဲအဆုံးသတ်သွားတယ်ဆိုတာ 'အိပ်မက်တခု' လိုပဲလို့ ဒေါက်တာဝါဒါ့ခ်က ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။ 'အဂတိလိုက်စားသူတွေကို အာဏာကနေ ဖယ်ရှားပစ်မယ့်နေ့ကို စောင့်နေခဲ့တယ်' လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မကြာသေးခင်တုန်းကတော့ ကျောင်းတွေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ဖို့ အဓိကထား ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။ တာလီဘန်တို့ရဲ့ ကတိမတည်မှုတွေကြောင့် သူဟာ မိန်းကလေးငယ်တွေရဲ့ ပညာရေးအတွက် ဟောဟောဒိုင်းဒိုင်းပြောဆိုတဲ့ စည်းရုံးရေးမှူးတယောက် ဖြစ်လာပါတယ်။

    *အာဖဂန်နစ္စတန်အတွက် ကျွန်မရဲ့တခုတည်းမျှော်လင့်ချက်ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀ လုံးလုံး နိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးခဲ့သူတွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေအတွက် တာဝန်ခံမှု၊ တာ၀န်ယူမှုရှိတဲ့ အစိုးရခေါင်းဆောင်တွေကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ဖို့ပါ။

  • မင်းန ဝဲန်

    မကာအို သရုပ်ဆောင်

    ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၈ ခုနှစ်က ထွက်ခဲ့တဲ့ Mulan ကာတွန်း ရုပ်ရှင်နဲ့ ၂၀၀၄ ခုနှစ်က ထွက်ခဲ့တဲ့ Mulan II ကာတွန်း ရုပ်ရှင် တွေမှာ သူဟာ Fa Mulan အဖြစ် အသံနဲ့ သရုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပြီး အမေရိကန် ဆေးလောက အသားပေး ဒရာမာ ER နဲ့ Inconceivable တွေမှာလည်း ပါဝင်ပြီး လူကြိုက်များတဲ့ သရုပ်ဆောင် တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ အမေရိကန် ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်း ထုတ်လုပ်ရေးတွေမှာ ရှားရှားပါးပါး အာရှသွေးပါပြီး ခေါင်းဆောင်အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ရတဲ့ သူအနည်းငယ်ထဲက တယောက် ဖြစ်ပါတယ်။

    လတ်တလောမှာတော့ သူဟာ Disney+ က တင်ဆက်ပေးနေတဲ့ စီးရီးစ် The Mandalorian မှာ Fennec Shand အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ပေးထားသလို နောက်လာမယ့် စီးရီးစ် အသစ် The Book of Boba Fett မှာလည်း ပါဝင် သရုပ်ဆောင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ အတွင်းမှာ မင်န ကို Disney ရဲ့ ဂန္တဝင် သရုပ်ဆောင်တယောက် အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၂၂ မှာ သူ့အတွက် ဟောလီးဝုဒ်က ကျော်ကြားသူများအတွက် လမ်းမ ငွေကြယ်ပွင့် တပ်ဆင်ခွင့် ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    *အသစ်က ပြန်စဖို ဆိုတာ သိပ်မလွယ်ပါဘူး။ ဘာလို့ နောက်ပြန်လှည့်ကြမလဲ။ အရာရာတိုင်းက အကျိုးအကြောင်းနဲ့ ဖြစ်လာတာပါ။ နေ့သစ်တိုင်းဟာ အသစ်က ပြန်စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပစ္စုပ္ပန်မှာ သိတတ်စွာ ရှင်သန်ကြပါ။

  • ရက်ဘဲလ် ဝီလ်ဆင်

    သြစတေးလျ သရုပ်ဆောင်၊ စာရေးဆရာမနဲ့ ထုတ်လုပ်သူ

    ဟောလီးဝုဒ် မဂ်ဂါစတား သရုပ်ဆောင်၊ စာရေးဆရာမ၊ ထုတ်လုပ်သူနဲ့ ဒါရိုက်တာ၊ ဥပဒေဘွဲ့ရ တယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ သရုပ်ဆောင် ဘဝကို ဆစ်ဒနီမြို့က စင်မြင့်တွေပေါ်မှာ စခဲ့ပါတယ်။ တခါတရံ ကိုယ်တိုင် ဇာတ်လမ်း ရေးသားတတ်ပြီး သြစတေးလျ ဟာသလောကမှာ နာမည်တလုံးရခဲ့ပြီးနောက်၂၀၁၀ မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

    သူ့ရဲ့ ဟောလီးဝုဒ် ပွဲဦးထွက် ရုပ်ရှင်ကတော့ မင်းသမီး ခေါင်းဆောင်တဲ့ ဇာတ်ကားဖြစ်တဲ့ Bridesmaids ဆိုတဲ့ ဟာသဇာတ်ကား ဖြစ်ပါတယ်။ Jojo Rabbit လို့ခေါ်တဲ့ အော်စကာဆုရ ဇာတ်ကားမှာလည်း ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့အကျော်ကြားဆုံး ဖြစ်ခဲ့တာကတော့ Pitch Perfect လို့ခေါ်တဲ့ ဂီတသံစုံ ၃ ကားတွဲတွေမှာ Fat Amy အဖြစ် သရုပ်ဆောင် ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ (၂၀၁၅ အတွင်းက ရုံတင်ပြသခဲ့တဲ့ ဒီ ၃ ကားတွဲက ဒုတိယမြောက်ဇာတ်ကားဆိုရင် သမိုင်းတလျှောက် ဝင်ငွေအများဆုံး ရတဲ့ ဂီတသံစုံ ဇာတ်ကားအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ )

    ၂၀၂၂ ထဲမှာ ဝီလ်ဆင်ဟာ ပထမဆုံးအကြိမ် ဒါရိုက်တာအဖြစ် ဇာတ်ကား တကား ရိုက်ကူးဖို့ရှိပါတယ်။

    *မတူကွဲပြားမှု၊လေးစားမှုနဲ့ အားလုံးပါဝင်နိုင်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဘာမှ ညှိနှိုင်းနေစရာ မလိုပါဘူး။

  • ဘန်နက်ဖ်ရှာ ယာကူဘီ

    အာဖဂန်နစ္စတန် မသန်စွမ်းတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ

    ယာကူဘီနဲ့ သူ့ခင်ပွန်း နှစ်ဦးစလုံးဟာ မျက်စိမမြင်ကြသူတွေဖြစ်ပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်က မျက်မမြင်တွေကို ပညာရေးနဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်တဲ့ ရာယက်ဘ် အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ထားပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးလုပ်ရှားသူ ဘန်နက်ဖ်ရှာ ယာကူဘီဟာ မျက်မမြင်ကလေးတွေ ပညာရေးကို အဓိက လုပ်ဆောင်တဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။

    တာလီဘန်တွေ သိမ်းပိုက်ပြီးတဲ့နောက် သူတိုင်းပြည်ထဲကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရပေမဲ့ တာလီဘန်တွေရဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံတာကို ခံရမယ့်သူတွေ အရေးကို သူထုတ်ဖော်ပြောဆိုနေတာတွေ ဆက်လုပ်နေပါတယ်။

    ဆယ်စုနှစ်တွေချီပြီး ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ခဲ့တာတွေကြောင့် အပါအဝင် ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူဦးရေအချိုးနှုန်းအရ မသန်စွမ်းသူ ဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံတွေထဲက တစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံမှာ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနဲ့ မသန်စွမ်းသူတွေ အလွယ်တကူသွားလာနိုင်မှုတို့က ဆိုးရွားတဲ့ ပြဿနာတွေအဖြစ် ကျန်ရှိနေပါသေးတယ်။

    *အကယ်၍ မျှော်လင့်လို့ရမယ်ဆိုရင် ကျွန်မနိုင်ငံကို ပိုပြီးလွတ်လပ်တဲ့ နိုင်ငံအဖြစ် မြင်ချင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ကျွန်မတို့ အာဖဂန်တွေအားလုံး ပိုပါဝင်ခွင့်ရချင်ပါတယ်။

  • မာလာလာ ယူဆက်ဖ်ဇိုင်း

    ပါကစ္စတန် မာလာလာ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ ပူးတွဲ တည်ထောင်သူ

    အသက်အငယ်ဆုံး နိုဘယ်လ် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆုရှင် မာလာလာ ယူဆက်ဖ်ဇိုင်းဟာ ပါကစ္စတန် အမျိုးသမီးငယ်တွေ ပညာသင်ကြားနိုင်‌ရေး တောင်းဆိုလှုပ်ရှားနေသူဖြစ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး သံတမန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသူ ဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးငယ်တွေ ပညာသင်ကြားခွင့်ရရေးကို သူအသက် ၁၁ နှစ်အရွယ်ကတည်းက တောင်းဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    မာလာလာဟာ ပါကစ္စတန်မှာ တာလီဘန်တွေ လက်အောက် နေနေရတဲ့ ဘဝနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေ ပညာသင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံနေရတဲ့ အကြောင်းကို ဘီဘီစီမှာ ဘလော့ဂ်ရေးရင်း သူ့ရဲ့ လှုပ်ရှားတောင်းဆိုမှုကို စတင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှာ သူစီးလာတဲ့ ဘတ်စ်ကားမှာ သေနတ်သမားတစ်ဦးက သူ့ကိုရှာြပီး ခေါင်းကို သေနတ်နဲ့ ပစ်ခဲ့ပါတယ်။

    သူဒဏ်ရာကနေ ပြန်သက်သာလာအပြီးမှာ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ မာလာလာ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ရဲ့ ပူးတွဲတည်ထောင်သူအဖြစ် ဆက်ဆောင်ရွက်ရင်း မိန်းကလေးငယ်တိုင်း စိုးရိမ်ကြောက်ရွံ့စရာ မလိုဘဲ ပညာသင်ယူ ဦးဆောင်နိုင်ခွင့် ရှိတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခု တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။

    *အခုအချိန်ကာလမှာ မိန်းကလေးငယ် သန်းပေါင်း ရာနဲ့ချီ ကျောင်းတက်ခွင့် မရတဲ့ မိန်းကလေးငယ် သန်းပေါင်း ရာနဲ့ချီ ရှိနေပါတယ်။ မိန်းကလေးငယ် အယောက်တိုင်းဟာ အခမဲ့၊ လုံခြုံစိတ်ချရပြီး အရည်အသွေးမြင့်တဲ့ ပညာရေးကို အခမဲ့ သင်ကြားခွင့်ရနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုကို ကျွန်မ မြင်တွေ့လိုပါတယ်။ မိန်းကလေးငယ်တွေ အားလုံး ပညာသင်ယူ၊ ဦးဆောင်နိုင်တဲ့ ကမ္ဘာပါ။

  • ယုမ

    တာ့ခ်မင်နစ္စတန် စိတ်ရောဂါ ကုသသူ

    သူ့မိသားစု လိင်တူချစ်သူများကို အသားပေးတဲ့ ကြော်ငြာထဲမှာ ဖော်ပြခံရပြီး နောက်မှာ ဝေဖန်မှုတွေကြောင့် သူရုရှားကနေ ထွက်သွားခဲ့ရပါတယ်။ စိတ်ကုထုံးနဲ့ ကုသပေးသူတယောက်ဖြစ်ပြီး လိင်တူချစ်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးအတွက် လှုပ်ရှားပေးနေသူဖြစ်ကာ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ စပိန်မှာ နေထိုင်နေပါတယ်။

    ယုမ က သူ့ရဲ့ မျိုးရိုးနာမည်ကို မဖော်ပြလိုပါဘူး။ ရုရှားမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ မှာ အသက်မပြည့်သေးသူတွေနဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ လိင်ကိစ္စ ပတ်သက်ဆက်နွှယ်မှုတွေကို တားမြစ်ဖို့ လိင်တူချစ်သူ ဆိုင်ရာ ဥပဒေ တရပ် ထွက်လာပြီး နောက်မှာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ တယောက် ဖြစ်လာပါတယ်၊

    သူက ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ကာလအတွင်း ချက်ချင်ညာမှာ ရုရှားရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ နှိပ်စပ်ညှင်းပန်းခံခဲ့ရတဲ့ လိင်တူချစ်သူတွေကို စိတ်ကုထုံးနဲ့ ကုသမှု ပေးနေပါတယ်။ နောက်ပြီး ရုရှားတွင်းက လိင်တူချစ်သူတွေ ကျင်းပတဲ့ ပွဲတွေနဲ့ အခမ်းအနားတွေကိုလည်း အားပေးကူညီနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။

    *အထီးကျန်ခြင်းနဲ့ပိုကြုံရလေ ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေရဲ့ အရေးကြီးပုံကို ပိုသိနားလည်လာလေပါ။ လက်ရှိ လုပ်နေကြတဲ့ အရာတွေနဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က ကိုယ်ချစ်တဲ့ ခင်တဲ့လူတွေအတွက် လုပ်ပေးချင်တာတွေကို ချိန်ထိုး သုံးသပ်ကြည့်သင့်ပါတယ်။

  • ဇာလာ ဇာဇိုင်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်

    အာဖဂန်နစ္စတန် ခို့စ်ပြည်နယ် မှုခင်းစုံစမ်းရေးရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင်နေရာရရှိတဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးပါ။ အဲဒီပြည်နယ်ဟာ သူပုန်အုပ်စုတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကြောင့် မတည်ငြိမ်မှုတွေ တိုးလာနေတဲ့ ပြည်နယ်ပါ။ ဒုဗိုလ်ဇာလာ ဇာဇိုင်ဟာ အာဖဂန်အမျိုးသမီးရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄၀၀၀ ထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပြီး သူဟာ တူရကီ ရဲအကယ်ဒမီမှာ သွားရောက်လေ့ကျင့်ခဲ့သူပါ။

    သူတာဝန်ထမ်းဆောင်စဥ်မှာ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် အမျိုးသားရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဗိုလ်ကျတာတွေရော သူပုန်တွေက အသက်ကိုခြိမ်းခြောက်တာတွေကိုပါ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။

    တာလီဘန်တွေ ၂၀၂၁ မှာ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီးနောက် ဇာဇိုင် နိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကတည်းကစပြီး နိုင်ငံထဲမှာ ပုန်းရှောင်နေရတဲ့ အမျိုးသမီးရဲဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်ရကြောင်းကို သူက ပြောနေပါတယ်။

    *ကျွန်မရဲ့ အနာဂတ်အိပ်မက်ကတော့ ရဲဝတ်စုံပြန်ဝတ်ရဖို့ပါပဲ။ အယူအဆဟောင်းတွေနဲ့ အဖိုကြီးစိုးတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို ရင်ဆိုင်ရပါမယ်။ အမျိုးသမီးတွေ အလုပ်လုပ်ခွင့်မရတဲ့ ဝေးလံတဲ့ နေရာက အာဖဂန် အမျိုးသမီးတွေအတွက် အလုပ်လုပ်ချင်ပါတယ်။