Luis Quinones na Tigres UANL na zuba ruwa a jikinsa a lokacin wasan kofin Zakarun nahiyoyin duniya karawar daf da karshe a Qatar a Fabrairun 2021 a Doha

Gasar Kofin Duniya ta 2022: Hanyar sanyaya filin wasan da ke hamada

Lokacin da aka zabi Qatar a matakin wadda za ta karbi bakuncin gasar ta duniya ta 2022, an yi tunanin batutuwa da dama da suka hada da tauye hakkin bil-Adama da ta yi kaurin suna da kalubalen da 'yan kwallo za su fuskanta a kasar, kamar yaya 'yan wasa da 'yan kallo za su iya jurewa a kasar da yanayin zafinta ya haura digiri 40 a ma'aunin Celcius?

Mayar da wasannin a lokacin sanyi daya daga cikin mafita ce. To sai dai attajirar kasar ta yi shirin bajintar da za a dade ana tunawa da ita a fagen iya karbar bakuncin manyan wasanni a kowane lokaci na shekara. Hatta a kasashen da suka fi zafi. Wata 'yar wasa a kasar ta Qatar Hajar Saleh ta ce zafin yana sa wasa a yankin ya kasance babban kalubale.

To ta yaya za su iya kyautata rayuwar 'yan wasa da 'yan kallo ba tare an yi illa ga muhalli ba?

Daukar hoton filin wasa na Al Janoub daga sama da jajayen layukan kibiya da ke nuna iska mai dumi

Sanyaya filin wasan da kuma bangaren 'yan kallo suma na bukatar daukar kwararran matakai domin samun mafita. Bari mu duba cikin filin wasan.

A ranakun buga wasa, 'yan kallo 40,000 ne za su cika benaye, inda kowanne daga cikinsu na fitar da zafi da kuma raba.

Yanayin zafi na kasar Qatar da kuma yadda aka tsara filayen wasan, ya sa ana bukatar samar da ingantacciyar hanyar sanyaya filayen wasannin.

Wata iska da za ta rika fitowa daga karkashin kujerar kowane dan kallo ita ce za ta rika sanyaya mutane.

Kofofin da iskar ke fitowa kamar na shayar wanka za su sa iskar ta watsu yadda dan kallo zai ji ta ta ko'ina a jikinsa.

Iskar kan fita a hankali, maimakon a ce tana fita da karfi

Wannan za ta amfani 'yan kallo ne, su kuma 'yan wasa da ke cikin fili kuma fa?

Yan kwallo na zamani kan iya gudun sama da kilomita 10 yayin wasa, inda suke zubar da zufa da yawanta ya kai lita uku, saboda haka suna bukatar su sanyaya jikinsu kuma ya kasance ba sa jin kishirwa.

Hoton cikin filin Al Janoub a Qatar, inda aka yi alamar bula a cikin fili da wajen 'yan kallo da ke nufin wurin sanyi

A yanayin Qatar na iska mai dumi, abu ne mai wuya mutum ya yi gumi ya tsane, saboda haka jikin mutum zai iya dumewa da zafi, wanda wannan zai iya sa mutum ya gaji matuka saboda tsakanin zafi.

Don haka, a gasar Kofin Duniya ta Qatar, an samar da na'urorin da za su rika hura iska zuwa cikin filin wasannin domin sanyaya su.

Kwararre a kan aikin sanyaya wuri wanda ya taimaka wajen samar da tsarin, Dr Abdul Ghani, ya ce yadda aka karkatar da bakin inda iskar za ta rika shiga filin zai hana karfin iskar ya damu 'yan wasan, ba ma lalle ne su ji alamun iskar ba.

Wannan shi ne zai sa a samu iska mai sanyi a cikin filin wasan wadda ba za ta kasance nesa sama da mita biyu ba daga kasa ko kuma kan benen 'yan kallo ba maimakon wata kakkarfar iska ta rika yi sama. To me kuma zai faru a gaba?

Yayin da iskar mai sanyi ta sake yin dumi, sai wata fanka mai zuke iska mai zafi ta zuke ta lokacin da ta je tsakiyar filin daga sama.

Daga nan sai na'ura ta sake tace iskar ta sake sanyaya ta ta kuma sake turo ta cikin filin wasan, ta sake kewayawa kamar yadda ta yi da farko.

Idan wannan ruwan mai sanyi na cikin bututan ya tsotse zafin cikin iskar, sai a tura ruwan zuwa cikin wani tanki mai daukar lita 40,000 da ke can ajiye a nisan kilomita 3 daga filin, inda zai sake sanyaya domin a sake amfani da shi a lokacin wasan gobe.

Hotunan gefen filin dauke da faifan da ke tara hasken rana

Wata nau'ra ce mai amfani da hasken rana da ba a dade da kirkiro ta ba, wadda aka girke a nisan kusan kilomita 80 daga tsakiyar babban birnin Qatar din Doha, take bayar da wutar lantarkin da ke sarrafa wannan nau'rar sanyaya filayen wasannin gaba daya.

Wanda ya samar da na'urar sanyayawar

Mutumin da ya tsara nau'rar samar da sanyin gaba daya, Dr Saud Abdul Ghani, ya fada wa BBC cewa Qatar na son barin wani abun tarihi, da kasar za ta dade tana amfani da shi har bayan 'yan kwallon kafar sun koma kasashensu.

Ya ce binciken shekarun da aka yi sun kai matakin da ake kira ''kyakkyawan yanayi'' wanda ya samar da muhalli mai dadi ga mutane da yawa. Tattaunawar da aka yi da 'yan wasan tsalle-tsalle da guje-guje da aka yi a Gasar Duniya a Qatar a 2019, ya taimaka wajen tsara yadda baki da 'yan wasa za su amfana a Gasar Kofin Duniya.

Yadda 'yan wasa suka ga tsarin

BBC ta tuntubi Hajar Saleh, mai tsaron baya a tawagar mata ta Qatar, wadda ke taka leda tun tana da shekara 11. Ta kwan da sanin duk abin da ake bukata a buga babban wasa a yanayi mai zafi. Ta ce kadawar iska mai zafi ce babbar kalubale.

Mun saba da yanayin zafi, amma idan ka hada zafi da iska mai zafi, sai abubuwa su kara wahala Hajar Saleh

Hajar ta samu damar buga wasa a filayen biyu da ke dauke da na'urar sanyaya filin wasa na Khalifa da kuma Educational City.

Ta ce akwai bambanci ba kadan ba, musamman idan kana wasa a cikin watan Yuni, daya daga wata mafi zafi a shekara a Qatar.

Shin ko tsarin mai dorewa ne?

Masu shirya Gasar Kofin Duniya na 2022 a Qatar, sun yi alkawarin cewa na'urorin samar da iska mai sanyi a cikin filayen wasa ba za su jawo fitar iska mara-kyau ba, saboda wutar lantarki na zuwa ne daga sabon injin tattara hasken rana.

Amma bukatar ganin gasar ta gudana yadda aka tsara ba tare da fitar da hayaki mai guba ba, shi ne abin da aka sa a gaba.

Yawan carbon da ke kunshe - wanda aka fitar a lokacin gina filayen - ya kai kaso 90 cikin 100 na ilahirin wuraren, wanda aka kiyasta ya kai tan 800,000 - kwatankwacin ka tuka fasinja a mota a fadin duniya sau 80,000 in ji kididdigar hukumar kula da yanayi ta Amurka.

Idan muka yi duba kan abin da bai shafi filayen wasa ba. akwai sufuri da ke da tasiri a Gasar Kofin Duniya, ciki har da jiragen sama da zai kai mutane cikin kasar.

Fifa, ta ce yanayin gasar, wadda filayenta ke kusa da juna, an kiyasta cewa hayaki da za a fitar na zirga-zirga tsakanin biranen Qatar, kasa yake da kaso uku da wanda aka samar a Rasha a 2018.

Qatar ta sha alwashin za ta yi amfani da tsarin bunkasa muhalli wajen maye gurbin iskar da aka gurbata.

Kawo yanzu ba a fayyace yadda suke fatan cimma wannan ba. Fifa ta ce tana amfani da fasahohi daban-daban domin maye gurbin sinadarin da za a fitar a lokacin Gasar Kofin Duniya, har da makamashi mai inganci, da sarrafa bola, sake sarrafa makamashi da dasa itatuwa. Koda yake ba za a iya tabbatar da aikin da aka zaba ba.

Wadannan aikace-aikacen kan dauki shekaru kafin su fara aiki a hanyar rage gurbata iska. A wani bincike da BBC ya gudanar ya ce wasu dazuzzuka da aka yi shuke-shuke don reno a kan takarda kadai suke a rubuce.

Don haka, zai dauki lokaci kafin mu yanke hukuncin cewa ko Qatar ta cimma burinta na samar da iska mai inganci ko kuma abin da ta yi ikirari kawai na baki ne.

Kasar na shan suka kan wahalhalun da leburori ma'aikata 'yan gudun hijira su 30,000 da suka fuskanta, wadanda suka yi aikin gina filayen wasannin, har da wadanda da dama suka mutu da wadanda suka ji munanan raunuka. An kuma yi zargi tursasa mutane yin aiki, rashin yanayin wurin mai kyau, rashin wurin kwanciya mai tsabta, rashin biyan albashi da karbe fasfunansu.

Gwamnatin Qatar ta musanta wadannan zarge-zarge, ta kara da cewar tun 2017 ta bullo da tsarin hanyar kare leburori 'yan gudun hijira daga aiki a cikin tsananin zafi, da rage lokutan aiki da inganta wajen da ma'aikata suke zaune. A 2021 kadai ma'aikata 50 ne suka mutu sama da 500 suka ji munanan raunuka a Qatar daga cikin wadanda aka danganta da aikin Gasar kofin Duniya, kamar yadda hukumar ma'aikata ta duniya ta fitar da alkaluman. Wannan wani batu ne na da ban da za a ci gaba da bincikar daular da ke hamada.

Jinjina

‘’Wanda ya shirya ya kuma rubuta, Johnnes Dell da Leoni Robertson da Sara Fayyad da Mohamad Hamdar da kuma Dominic Bailey
Wadanda suka tsara Maryam Nikan da Gerry Fletcher
Wadanda suka tattara bayanai Kaveri Biswas da Adam Allen
Manajan tsara aikin Sally Morales
Wanda aka tuntuba: Professor Graeme Maidment, London Southbank University
Mallakar hotuna: Getty, Hum3D, Hajar Saleh"

Za ku so wadannan labarai